The Other as a Stranger in Henning Mankell’s Novel Ölümün Karanlık Yüzü

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 21, 144 - 169, 15.03.2023

Umut Erdoğan

https://doi.org/10.20304/humanitas.1208641

Öz

According to Bauman, a stranger is neither an enemy nor a friend. The stranger is marginalized as a third category, the stranger is unwanted; perceived as a threat to the social order. This study presents a reading of the alienation of the foreigner in Henning Mankell’s novel, Ölümün Karanlık Yüzü, about the presentation of immigrants as the foreign other. The novel, which was written in a period when Sweden received intense immigration and on the other hand, increased xenophobia, presents a fiction about the construction of the foreign category. The stranger, who is separated from society in the context of us and the other, is evaluated through the perspective of immigrants in the novel. For this reason, the foreigner who is marginalized in the novel chosen within the scope of the study is evaluated within the framework of Bauman’s views on the phenomenon of foreigner.

Anahtar Kelimeler

Henning Mankell, Bauman, the other, stranger, marginalization, immigration

Henning Mankell’in Ölümün Karanlık Yüzü Adlı Romanında Yabancı Olarak Öteki

Öz

Bauman’a göre yabancı ne düşman ne de dosttur. Üçüncü bir kategori olarak ötekileştirilen yabancı, bilinmeyen ve tekinsiz öteki olarak diğerleri tarafından bir hedef haline getirilir. İstenmeyen ve toplumdan uzaklaştırılması gereken yabancı, toplum düzeni için bir tehdit olarak algılanır. Bu çalışma, yabancının ötekileştirilmesini Henning Mankell’in Ölümün Karanlık Yüzü adlı romanında, göçmenlerin yabancı öteki olarak sunulmasına dair bir okuma sunmaktadır. İsveç’in yoğun göç aldığı, öte yandan yabancı karşıtlığının da arttığı bir dönemde yazılan roman, yabancı kategorisinin inşasına dair bir kurgu sunmaktadır. Biz ve öteki bağlamında toplumdan ayrıştırılan yabancı, romanda göçmenlere bakış üzerinden değerlendirilmektedir. Bu nedenle çalışma kapsamında seçilen romanda ötekileştirilen yabancı, çalışmada Bauman’ın yabancı olgusu üzerine görüşleri çerçevesinde değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Henning Mankell, Bauman, öteki, yabancı, ötekileştirme, göç

Kaynakça

• Bauman, Z. (1997). Modernite ve holocaust. (S. Sertabiboğlu, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1989).
• Bauman, Z. (1999). Çalışma, tüketicilik ve yeni yoksullar. (Ü. Öktem, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1998).
• Bauman, Z. (2000). Ölümlülük, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri. (N. Demirdöven, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1992).
• Bauman, Z. (2003a). City of fears, city of hopes. London: Goldsmiths College.
• Bauman, Z. (2003b). Modernlik ve müphemlik. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1991).
• Bauman, Z. (2005). Bireyselleşmiş toplum (1. baskı). (Y. Alogan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2001).
• Bauman, Z. (2009). Does ethics have a chance in a world of consumers? Massachusetts: Harvard University Press.
• Bauman, Z. (2011). Postmodern etik (2. baskı). (A. Türker, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1993).
• Bauman, Z. (2012a). Küreselleşme: Toplumsal sonuçları (4. baskı). (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1998).
• Bauman, Z. (2012b). This is not a diary. New York: Polity Press.
• Bauman, Z. (2013). Modernite, kapitalizm, sosyalizm: Küresel çağda sosyal eşitsizlik (1. baskı). (F. D. Ergun, Çev.). İstanbul: Say Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2011).
• Bauman, Z. (2017). Kimlik. (M. Hazır, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2004).
• Bauman, Z. ve Donskis, L. (2013). Moral blindness: The loss of sensitivity in liquid modernity. New York: Polity Press.
• Beckley, A. L., Kardell, J. ve Sarnecki, J. (2015). Immigration and crime in Sweden. The routledge handbook on crime and international migration içinde (s. 41-54). Oxfordshire: Routledge.
• Beilharz, P. (2000). Zygmunt Bauman: Dialectic of modernity. California: Sage Publications.
• Campbell, C. (2011). Scapegoat: A history of blaming other people. London: Duckworth Overlook.
• Deegan, M. J. (2008). Self, war&society: George Herbert Mead’s macrosociology. Livingstone: Transaction Publishers.
• d'Haenens, L. ve Joris, W. (2020). Representational strategies on migration from a multi-stakeholder perspective: A research agenda. The Sage Handbook of Media and Migration içinde (s. 437-450). California: Sage.
• Eckert, R. (2006). Culture or conflict? Migration, culture conflict and terrorism. Migration, Culture Conflict, Crime and Terrorism içinde (s. 21-26). Chesterfield: Ashgate.
• Fay, B. (2005). Çağdaş sosyal bilimler felsefesi: Çokkültürlü bir yaklaşım (2. baskı). (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1996).
• Foucault, M. (2001). Kelimeler ve şeyler: İnsan bilimlerinin bir arkeolojisi (3. baskı). (M. A. Kılıçbay, Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1966).
• Foucault, M. (2011). Büyük kapatılma (3. baskı). (I. Ergüden ve F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1978).
• Foucault, M. (2014). Sonsuza giden dil (2. baskı). (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1988).
• Helle, H. J. (2009). Introduction to the translation. Sociology: Inquiries into the construction of social forms içinde (s. 1-18). Vienna: Brill.
• Kearney, R. (2012). Yabancılar, tanrılar ve canavarlar: Ötekiliği yorumlamak. (B. Özkul, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1978).
• Kinnon, N. J. ve Heise, D. R. (2010). Self, identity, and social institutions. London: Palgrave Macmillan. (Orijinal çalışma basım tarihi 2002).
• Leach, M. ve Fried, J. (Ed.). (1972). Funk&Wagnall's standard dictionary of folklore, mythology, and legend. New York: Funk&Wagnall’s Publishing Company.
• Mankell, H. (2000). Ölümün karanlık yüzü. (E. Yıldırım, Çev.). İstanbul: Altın Kitaplar. (Orijinal çalışma basım tarihi 1991).
• Noteboom, B. (2012). Beyond humanism: The flourishing of life, self and other. London: Palgrave Macmillan.
• Ritzer, G. (2011). Küresel dünya. (M. Pekdemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2010).
• Sennett, R. (2009). Yeni kapitalizmin kültürü. (A. Onacak, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2006).
• Sennett, R. (2012). Beraber. (İ. Özkürapli, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2012).
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve kültür (2. baskı). (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1917).
• Smith, D. (1999). Zygmunt Bauman: Prophet of postmodernity. New York: Polity Press.
• Taylor, C. (2011). Modernliğin sıkıntıları (2. baskı). (U. Canbilen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1991).
• Wallace, C. ve Stola, D. (2001). Introduction: Patterns of migration in central Europe. Patterns of migration in central Europe içinde (s. 3-44). Palgrave.
• Wieland-Burston, J. (2020). Archetypal and cultural perspectives on the foreigner. Oxfordshire: Routledge.