1936 BERLİN OLİMPİYATLARI: BİR BARIŞ ARACI MI, YOKSA MEŞRUİYET ARAYAN BİR REJİMİN PROPAGANDA ARACI MI?

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 103 - 128, 20.03.2015

Oktay Hekimler

Öz

Siyaset, spor ve propaganda arasındaki ilişki dikkate alındığında Olimpiyat oyunları bu konuda önemli bir örnek teşkil etmektedir. Özellikle totaliter rejimlerin yükselişe geçtiği iki savaş arası dönemde bu ilişki daha da yoğun olmuş ve diplomasinin yerini giderek propaganda almıştır. Bu hali ile de başta spor ve sanat olmak üzere pek çok toplumsal öğe giderek egemen ideoloji ve iktidarın çıkarlarına hizmet ederken, Olimpiyat oyunlarının da gerçek misyonu olan barış ve halkların kardeşliği düşüncesinden uzaklaşarak farklı amaçlara hizmet ettiği bir gerçektir. Söz konusu bu çalışmada 1936 Berlin Olimpiyat Oyunlarından yola çıkılarak, Nasyonal Sosyalist Almanya’da spor ve siyaset arasındaki ilişki propaganda unsuru ile birlikte değerlendirilerek ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu şekilde bir tarafta uluslar arası arenada varlığını ortaya koymaya çalışan bir rejimin spor ve siyaset arasındaki bağı kullanarak nasıl kendisine meşruiyet sağlamaya çalıştığı ortaya konmaya çalışmıştır. Bu nedenle bu çalışmada önce Spor, Siyaset ve Propaganda arasındaki teorik ilişki kısaca ortaya konmuştur. Bunu izleyen bölümlerde ise Almanya’da Nasyonal Sosyalistlerin iktidara gelişi ile beraber bu ilişkinin nasıl değiştiği, zamanla Olimpiyat Oyunlarının nasıl egemen ideolojiye hizmet ettiği, o günlerdeki gelişmeler dikkate alınarak tartışılmıştır. Aynı zamanda konu ile ilgili gelişmelerin Türkiye’deki yansımalarına da yer verilmiştir. Burada amaç söz konusu bu gelişmelere o günlerde Türkiye’nin nasıl baktığını da ortaya koymaktır. Bu da bize gelişmelerin Türk iç ve dış politikasına nasıl tesir ettiğini, batıdan esen farklı rüzgarların Türkiye’e nasıl yansıdığı konusunda fikir verebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Olimpiyatlar, Nasyonal Sosyalizm, Propaganda, Revizyonizm, Irkçılık

Kaynakça

• Adam, U.D. (2003). Judenpolitik im Dritten Reich. Düsseldorf: Droste Verlag.
• Duvosion, A. (2005).“Olympische spiele und Politik”. E. tarihi: 25.08.2012, http://www.auguste-piccard.ch/pages/TM-PDF/TM2005/TM2005Duvoisin.pdf.
• Hegel V. A. (2008). “Die Stunde der Propagandisten. Propaganda zu den
• Olympischen Spielen 1936”. http://www.dhm.de/~jarmer/olympiaheft/olympia4.htm. E. tarihi: 01.09.2012.
• Armaoğlu, F. (1995). 20.Yüzıl Siyasi Tarihi, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Atabeyoğlu, C. (2001). Sporda Devlet mi, Devlette Spor mu? İstanbul: Milli Olimpiyat Komitesi.
• Bellers, J. (1986). Die Olympiade in Berlin 1936 im Spiegel der ausländischen
• Presse, Münster: Lit Verlag. Benz, W. (2000).Geschichte des Dritten Reichs.Berlin: C.H.Beck Verlag.
• Bernett, H.(2009). “Deutschland und die Olympische Bewegung in der Zeit des
• Nationalsozialismus”.http://www.sport.unimainz.de/mueller/Texte/Deutschl+Ol ympBewegInNS-Zeit.pdf. E. tarihi: 04.09.2012. Blatt, S. (2010).
• Olyimpischenspielen 1936. Deutsche Sport Hochschule. Geschichte Seminar.
• Deutschland und die Olympischenspielen. Bogdanur, V. (2003). Blackwell’in Siyaset Bilimi Ansiklopedisi. II. Cilt. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Brecht, B. (1975). Faşizm üzerine yazılar. (Çev. Ali Sait).Ankara: Maya Yayınları.
• Breuer, M. (2010). “Sport Zwischen Kampf und Spiel - Der Sport begriff in den
• Werken von Carl Diem”. http://www-brs.ub.ruhr-unibochum.de/ netahtml /HSS /Diss/BreuerMeike/diss.pdf. Erişim tarihi: 02.09.2012. katılımcıların, süreç boyunca sadece görmeleri gerekeni görmüş olmalarıdır.”
• Duvosion, A. (2005).“Olympische spiele und Politik”. E. tarihi: 25.08.2012, http://www.auguste-piccard.ch/pages/TM-PDF/TM2005/TM2005Duvoisin.pdf.
• Hegel V. A. (2008). “Die Stunde der Propagandisten. Propaganda zu den
• Olympischen Spielen 1936”. http://www.dhm.de/~jarmer/olympiaheft/olympia4.htm. E. tarihi: 01.09.2012.
• Armaoğlu, F. (1995). 20.Yüzıl Siyasi Tarihi, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Atabeyoğlu, C. (2001). Sporda Devlet mi, Devlette Spor mu? İstanbul: Milli Olimpiyat Komitesi.
• Bellers, J. (1986). Die Olympiade in Berlin 1936 im Spiegel der ausländischen
• Presse, Münster: Lit Verlag. Benz, W. (2000).Geschichte des Dritten Reichs.Berlin: C.H.Beck Verlag.
• Bernett, H.(2009). “Deutschland und die Olympische Bewegung in der Zeit des
• Nationalsozialismus”.http://www.sport.unimainz.de/mueller/Texte/Deutschl+Ol ympBewegInNS-Zeit.pdf. E. tarihi: 04.09.2012. Blatt, S. (2010).
• Olyimpischenspielen 1936. Deutsche Sport Hochschule. Geschichte Seminar.
• Deutschland und die Olympischenspielen. Bogdanur, V. (2003). Blackwell’in Siyaset Bilimi Ansiklopedisi. II. Cilt. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Brecht, B. (1975). Faşizm üzerine yazılar. (Çev. Ali Sait).Ankara: Maya Yayınları.
• Breuer, M. (2010). “Sport Zwischen Kampf und Spiel - Der Sport begriff in den
• Werken von Carl Diem”. http://www-brs.ub.ruhr-unibochum.de/ netahtml /HSS /Diss/BreuerMeike/diss.pdf. Erişim tarihi: 02.09.2012.
• Dann, O. (2000). Nation und Nationalismus in Deutschland 1790-1990.
• München: Beckische Reihe. Domenach, J. M. (2003). Politika ve Propaganda. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gellner E. (2008).Uluslar ve Ulusçuluk. İstanbul: Hil Yayınları.
• Frei, N.(2005). Führer Devleti. (Çev. Akın Kanat). İzmir: Politikus Yayınları.
• Heywood, A. (2010) Siyaset. Ankara: Adres Yayınları.
• Keresticioğlu Özkan, İ. (2009). Türkiye de Neo liberalizm-Demokrasi ve Ulus
• Devlet, Sabiha Sertel-Eşref Edip Tartışması: Modernleşme sürecinde Türk Milliyetçiliğinin iki farklı yüzü. İstanbul: Yordam Kitap. Kissinger, H. (2009). Diplomasi. (Çev. İbrahim H. Kurt). İstanbul: Türkiye İş
• Bankası Kültür Yayınları. Kışlalı, A.T. (1995). Siyasal Çatışma ve Uzlaşma. Ankara: İmge Kitapevi.
• Jesse, E.(2000). Totalitarismus im 20. Jahrhundert. Bonn: Bundes Zentrale für Politische Bildung.
• Laclau, E. (1998). İdeoloji ve Politika. (Çev. Hüseyin Sarıca). İstanbul: Belge yayınları.
• Oktay, C. (2012). Modern Toplumlarda Savaş ve Barış. İstanbul: Bilgi
• Üniversitesi Yayınları. Rodov, A. (2008). “Wie erfolgreich war die Propaganda in N.S. Deutschland und warum war sie so erfolgreich?” http://www.charterhouse.org.uk/MainFolder/Academic/Academic%20Review/
• Anthony%20Rodov.pdf. E. tarihi: 12.09.2012.
• Teichler, H. J. (1991). Internationale Sport Politik im Drittenreich. Berlin: Schorndorf Verlag.
• Cumhuriyet Gazetesi.“Berlin dünyanın mıknatısı oldu”. 04.08.1936.
• Cumhuriyet Gazetesi.“Olimpiyatlar-İtalya Futbolda nasıl birinci oldu?”. 01936.
• Cumhuriyet Gazetesi. “Olimpiyatlarda Kapanış Merasimi”. 21.08.1936.
• Cumhuriyet Gazetesi. “Berlin’de ve bütün sporlarda alınan umumi sonuçlar”. 01936.
• Cumhuriyet Gazetesi. “Deniz Teşvik Müsabakaları”. 23.08.1936. 1936 BERLIN OLYMPICS: MEANS OF PEACE OR A