Study of The Change in The Consumer Price Index in Türkiye During The Covıd-19 Pandemic

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: INCSOS VIII Özel Sayısı, 319 - 341, 21.06.2023

Fuad Selamzade , Fuat Korkmazer

https://doi.org/10.20304/humanitas.1240815

Öz

The COVID-19 pandemic has significantly affected countries' economies and health systems. As a result of the curfews implemented during the pandemic, the decrease in the country's production and the deterioration of the economic balances brought high inflation. Purpose of the study; It is to compare the monthly COVID-19 data with the Consumer Price Index (CPI) and price changes in some goods in the period from March 2020-May 2022. As a result of the research, an increase in the number of cases during the pandemic and an increase in inflation were observed. When the monthly variation of the pandemic data is analyzed, it is seen that the highest increase in the number of cases and deaths occurred in December 2020. The study results showed that the inflation rate increased towards the end of the pandemic. Other national and international factors may also be effective in the increase in CPI, but this can be examined as the subject of a separate study.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Pandemic, COVID-19, CPI, Inflation

COVID-19 Pandemisi Sürecinde Türkiye’de Tüketici Fiyat Endeksindeki Değişimin İncelenmesi

Öz

COVID-19 salgını ülkelerin sağlık sistemleri ile birlikte ekonomilerini de önemli ölçüde etkilemiştir. Pandemi döneminde uygulanan sokağa çıkma yasakları sonucunda ülke üretiminin azalması ve ekonomik dengelerin bozulması yüksek enflasyonu beraberinde getirmiştir. Çalışmanın amacı; COVID-19 pandemisinin görüldüğü Mart 2020 döneminden başlayarak, pandemi önlemlerinin kaldırıldığı dönem olan Mayıs 2022 tarihine kadarki süreçte Türkiye’de aylık olarak COVID-19 verileri ile Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve bazı mallarda olan fiyat değişimlerinin karşılaştırılmasının yapılmasıdır. Araştırma sonucunda Türkiye’de pandemi sürecinde vaka sayılarının artması ile birlikte enflasyonda da artış gerçekleşmiştir. Türkiye'de pandemi verilerinin aylık değişimi incelendiğinde görülüyor ki, vaka sayısındaki ve ölüm sayısındaki en yüksek artış 2020 Aralık ayında gerçekleşmiştir. TÜFE’de bir önceki yılın aynı ayına göre değişim ve on iki aylık ortalamalara göre değişim sürekli artma eğiliminde olmuştur. Çalışma sonuçlarına göre Türkiye’de enflasyon oranının pandeminin sonlarına doğru yükseldiği görülmüştür. TÜFE’nin artmasında ulusal ve uluslararası diğer faktörler de etkili olması muhtemeldir, lakin bu ayrı bir çalışmanın konusu olarak incelenebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Pandemi, COVID-19, TÜFE, Enflasyon

Kaynakça

• Apergis, E. ve Apergis, N. (2021) Inflation expectations, volatility and COVID-19: evidence from the US inflation swap rates, Applied Economics Letters, 28:15, 1327-1331, DOI: 10.1080/13504851.2020.1813245
• Armantier, O. vd. (2020). Inflation Expectations inTimes of COVID-19, Federal Reserve Bank of New York Liberty Street Economics, May 13, https://libertystreeteconomics.newyorkfed.org/2020/05/inflation-expectations-in-times-of-covid-19.html.
• Aydın, A. ve Güner, A. (2020). COVID-19 salgınının tarım sektörü ve gıda güvenliği üzerine etkisi: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 3(2), 155-171.
• Banerjee, R. N., Mehrotra, A., ve Zampolli, F. (2020). Inflation at risk from COVID-19, BIS Bulletins, 28, https://www.bis.org/publ/bisbull28.pdf
• Bayar, M. ve Varışlı, N. (2020). COVID-19 pandemisinin Türkiye’de tüketici kredileri hacmi üzerindeki etkisi: 2013-2020 dönemi zaman serisi analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 85-99.
• Bresser-Pereira, L. C. (2020). Financing COVID-19, inflation and the fiscal constraint, Forum for Social Economics, 49(3), 241-256, DOI: 10.1080/07360932.2020.1792176
• Brunnermeier, M. K., vd. (2020). COVID-19: inflation and deflation pressures. CESifo Area Conferences, September 2020, Mimeo. https://scholar.princeton.edu/sites/default/files/merkel/files/covid19inflationdisinflation.pdf
• Cavallo, A. (2020). Inflation with COVID Consumption Baskets, National Bureau Of Economic Research, Working Paper, 27352, http://www.nber.org/papers/w27352
• Cavlak, N. ve Selvi, M. S. (2021). Aşırı fiyatlama, nedenleri ve COVID-19’un etkisi. Sosyal Bilimler Metinleri, 2021(2), 70-84.
• Çakmaklı, C. vd. (2020). COVID-19 and emerging markets: The case of Turkey, Working Paper, No. 2011, Koç University-TÜSIAD Economic Research Forum (ERF):Istanbul
• Çalış, Y. E., Atılgan Sarıdoğan, A. ve Küçükgergerli, N. (2021). Covid-19 pandemisinin Türkiye’de ilaç sanayi mali yapısına etkilerinin analizi: Eczacıbaşı İlaç A.Ş. örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ağustos 2021(Özel Sayı), 273-294. DOI: 10.25095/mufad.949953
• Çetin, A. C. (2020). Koronavirüs (COVID-19) salgınının Türkiye'de genel ekonomik faaliyetlere ve hisse senedi borsa endeksine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4(2), 341-362. DOI: 10.31200/makuubd.766901
• Erdoğan, S., Yıldırım, D. Ç. ve Gedikli, A. (2020). Dynamics and determinants of inflation during the COVID-19 pandemic period in European countries: A spatial panel data analysis. Duzce Medical Journal, 22 (Special Issue), 61-67. DOI: 10.18678/dtfd.794107
• Gautier, E., Ulgazi, Y., ve Vertier, P. (2020). Inflation and households: Inflation expectations during the COVID-19 pandemic,” Banque De France, Eco Notepad #171, https://blocnotesdeleco.banque-france.fr/en/blog-entry/inflation-and-householdsinflation-expectations-during-covid-19-pandemic
• Gültekin, H. ve Taştan, B. (2022). Covid-19 ve enflasyonun sanayi üretim endeksi üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 790-799. DOI: 10.37880/cumuiibf.1110912
• Gürsoy, S., Tunçel, M. B. ve Sayar, B. (2020). Koronavirüsün (COVID-19) finansal göstergeler üzerine etkileri. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 3 (1), 20-32. DOI: 10.46737/emid.730941
• İlhan, A. ve Akdeniz, C. (2020). Orta gelir tuzağının Türkiye geneli ve düzey alt bölgeleri için tespiti. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 253-278. DOI: 10.17541/optimum.612414
• Jaworski, K. (2021). Measuring food inflation during the COVID-19 pandemic in real time using online data: a case study of Poland. British Food Journal, 123 (13). 260-280.
• Karadağ, E. (2021) Effect of COVID-19 pandemic on grade inflation in higher education in Turkey. PLoS ONE 16(8): e0256688. DOI: 10.1371/journal.pone.0256688
• Kaymaz, V. (2021). Covıd-19 enflasyon sepeti. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (60), 735-753. DOI: 10.18070/erciyesiibd.853704
• Küçükbay, F., Uysal, D. ve Çırak, A. N. (2021). Covid-19 salgının dünya ekonomisi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 15-20. DOI: 10.52791/aksarayiibd.985481
• Meyer, B.H., Prescott, B., ve Sheng, X.S. (2021). The impact of the COVID-19 pandemic on business expectations. International Journal of Forecasting, DOI:10.1016/j.ijforecast 2021.02.009.
• Office for National Statistics (2020). Coronavirus and the effects on UK prices, https://www.ons.gov.uk/economy/inflationandpriceindices/articles/coronavirusandtheeffectsonukprices/2020-05-06
• Özen, E. (2020). The effects of interest applications in the COVID-19 period on the housing market and individuals' housing investment decisions: evidence from Turkey, Culegere de articole ştiinţifice aleConferinţei Ştiinţific Internaţional ”Competitivitate şi Inovare în economia cunoaşterii”, Ediţia a XXII-a , 25-26 septembrie 2020, Chişinău
• Özkan, N. ve Ünlü, U. (2021). Bölgesel COVID-19 vaka sayıları, altın fiyatları, euro ve bıst şehir endeksleri arasındaki ilişki: Bir ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 240-253. DOI: 10.30784/epfad.880244
• Özmerdivanlı, A. (2021). Covid-19 pandemisi ile çeşitli finansal göstergeler arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye Örneği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, IERFM Özel Sayısı, 172-191. DOI: 10.30784/epfad.1022647
• Robertson, P. E. ve Ye, L. (2013). On the existence of a middle income trap, University of Western Australia Economics Discussion Paper, 13(12), 1-22
• Sarı, S. S. ve Kartal, T. (2020). COVID-19 salgınının altın fiyatları, petrol fiyatları ve VIX endeksi ile arasındaki ilişki, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, (1), 93-109, DOI: 10.46790/erzisosbil.748181
• Seiler, P. (2020). Weighting bias and inflation in the time of COVID-19: evidence from Swiss transaction data. Swiss J Economics Statistics 156, 13 DOI: 10.1186/s41937-020-00057-7
• Selvi, M. S. ve Cavlak, N. (2022). Gıda fiyatlarındaki aşırı artışların olası nedenleri ve COVID-19’un etkisi. Gıda, 47(1), 42-54. DOI: 10.15237/gida.GD21135
• Tekin, B. (2020). COVID-19 pandemisi döneminde ülkelerin COVID-19, sağlık ve finansal göstergeler bağlamında sınıflandırılması: hiyerarşik kümeleme analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 336-349. DOI: 10.29106/fesa.738322
• Türkyılmaz, S. (2022). COVİD-19 sürecinin bazı makroekonomik değişkenlerin oynaklıkları üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 214-231. DOI: 10.33905/bseusbed.1165017
• Varlık, N. (2021). Kırılgan Sekizli'de gıda fiyat balonlarının saptanması: küresel kriz-Covid 19 pandemi dönemleri için karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 1123-1140. DOI: 10.30798/makuiibf.910364
• Victor, V., Karakunnel, J.J, Loganathan, S., ve Meyer, D.M. (2021). From a Recession to the COVID-19 Pandemic: Inflation–Unemployment Comparison between the UK and India. Economies 9(2): 73. DOI: 10.3390/economies9020073
• Yıldırım, M. ve Demir, H. U. (2021). Kredi kartı harcamalarını etkıleyen makroekonomık faktörler ve COVID-19 pandemi dönemi üzerine bir inceleme. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 159-180. DOI: 10.30784/epfad.830559
• Yuniarti, D., Rosadi, D. ve Abdurakhman (2021). Inflation of Indonesia during the COVID-19 pandemic. Journal of Physics: Conference Series, 1821/012039, DOI:10.1088/1742-6596/1821/1/012039