Rain Prayer Ritual of the Cooperative Partners of the Trakya Region

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: INCSOS VIII Özel Sayısı, 155 - 168, 21.06.2023

Aydın Gürel , Ebru Irmak

https://doi.org/10.20304/humanitas.1244367

Öz

Periods of crisis have deeply impacted individuals throughout history, often seen as problems requiring solutions. Rain prayer, a ritual during times of crisis, is one such example. Across various religious traditions, water has been revered through blessings found in holy texts or unwritten beliefs like Shamanism. As the source of life in nature, rain is essential for abundance, fertility, and the revival of life. Throughout history, diverse ceremonies have been performed to invoke rainfall during crisis periods. While these rituals have evolved across societies, limited research explores their functional changes. This study examines the rain prayer ritual in Edirne, Tekirdağ, and Kırklareli provinces, encompassing the Thrace Region. Qualitative methods explore the ritual's form, while quantitative data determine its purpose and potential functional shifts. Through survey methodology, 167 cooperative participants were reached. The research reveals that while the rain prayer ritual undergoes functional changes, it will continue to be practiced by future generations of its practitioners.

Anahtar Kelimeler

thrace region, cooperative, rain prayer, ritual and prayer, rural sociology

Trakya Bölgesi Kooperatif Ortaklarının Yağmur Duası Ritüeli

Öz

Kriz dönemleri insanları tarih boyunca derinden etkilemiş ve çözülmesi gereken sorun olarak algılanmıştır. Kriz dönemi ritüeli olan yağmur duası da bunlardan biridir. Kutsal kitaplarda hatta yazılı olmayan dinlerde (Şamanizm) suya çeşitli kutsamalar yapılmıştır. Doğada su yaşam kaynağını oluşturmaktadır. Bolluk, bereketin sağlanması, yaşamın yeniden can bulması için yağmurun yağması şarttır. Tarih boyunca kriz dönemlerinde yağmurun yağması için çok farklı törenler yapılmıştır. Toplumdan topluma bu törenler değişmekle birlikte zaman içerisinde de bazı değişiklikler meydana gelmiştir. Ritüellerin işlevsel olarak değişip değişmediğini konu alan araştırmalar oldukça azdır. Bu çalışmada Trakya Bölgesi’ni içine alan Edirne, Tekirdağ, Kırklareli illerinde yapılmakta olan yağmur duası ritüeli incelenmiştir. Ritüelin yapılış biçimi nitel yöntemler ile araştırılmıştır. Ritüelin ne amaçla yapılıp, ne ifade ettiğini işlevsel olarak ritüele yüklenen anlamların değişip değişmediğini belirleyebilmek amacıyla nicel verilerden faydalanılmıştır. Anket yönteminin kullanıldığı bu konuda 167 kooperatif ortağına ulaşılmıştır. Araştırmada yağmur duası ritüelinin işlevsel olarak değişse de gelecek yıllarda da üreticiler tarafından yapılacağı bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Trakya Bölgesi, kooperatif, yağmur duası, ritüel ve dua, köy sosyolojisi

Kaynakça

• Anonim. (2020). Köyler. https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi/koyler1 (Erişim Tarihi: 13.11.2020).
• Arslan, A. (2003). Bir Köy Sosyolojisi Çalışması: Kavaközü Köyü’nün Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Sorunları. Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı: Haziran.
• Akyol, İ. (2020). Kültürümüzde Manzum Yağmur Duaları. Rumeli’de Journal of Language and Literature Studies 2020.18 (March), 268-284.
• And, M. (2003). Oyun ve Bügü - Türk Kültüründe Oyun Kavramı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 93-103.
• Aydın, A. R. (2009). İnanma İhtiyacı ve Dini Ritüellerin Psikolojik Değeri. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IX (2009), Sayı:3, sayfa: 87-100.
• Başaran, H. ve Irmak, E. (2018). Edirne’de Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerde Ortaklık Yapısı ve Kooperatif Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi. Ksü Tarım ve Doğa Dergisi. 21 (Özel Sayı), syf: 116-122.
• Başgöz, İ. (1986). Folklor Yazıları. İstanbul: Adam Yayınları.
• Collins, R. (2004). Interaction Ritual Chains. Princeton University Press, New Jersey, pp. 48.
• Çıblak, N. (2002). İçel’de Yağmur Yağdırma Törenleri. Folklor Edebiyat, II, 31:
• Durkheim, E.(1947). The Elementary Forms of the Religious Life: A Study in Religious Sociology, Translated from the French by Joseph W. Swain, Free Press, Illinois, pp. 299–300
• Eliade, M. (1986). Dinler Tarihine Giriş. Alfa yayınları, Sayfa:504.
• Erata, H. (1975). Şalpazarı’nda Yağmur Duası, İnanış ve Adetler. Türk Folklor Araştırmaları, XVI, 27: 7417.
• Frazer, J,G. (2004). Altın Dal-Dinin ve Folklorun Kökleri, (Çev.: Mehmet H. Doğan), (2. Baskı), Payel Yayınları, C. 1, İstanbul.
• Gökalp, Z. (1981). Dinin İçtimai Hizmetleri II, Makaleler VIII, (Haz. Ferit Ragıp Tuncor, Kültür Bakanlığı Yayınları, Birinci Baskı, s. 51–53, Ankara.
• Honko, L.(1979). Theories Concerning the Ritual Process. Science of Religion Studies in Methodology, (Ed. Lauri Honko) Paris, New York, pp. 372.
• Irmak, E. ve Sarıoğlu, M. (2022). Shackle Ritual in Thrace Region. Belgü, sayı 7, sayfa:1-8.
• Kalafat, Y. (1992). Eski Türk İnançlarının Kars Yöresindeki İzleri. 4. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri, Gelenek Görenek İnanç, Ankara: Ofset Repromat Matbaası, IV: 149-166.
• Karaman, K. (2020). Ritüellerin Toplumsal Etkileri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimleri Dergisi. Mayıs 2020, sayı 21, 227-236s.
• Kılıç, E. (2014). Doğu Türkistan’dan Anadolu’ya Yağmur Törenleri. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, Sayı:3, syf:177-193.
• Kobya, E.Ş. (2014). Türkiye’de Yağmur Törenleri ve Yağmurla İlgili İnanışlar. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum, Türkiye.
• Kömürcüoğlu, (2019). James George Frazer. Altın Dal: Dinin ve Folklorunun Kökleri. Trc.Mehmet H.Doğan. İstanbul:Yapı Kredi Yayınları, 2017, 114 s. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Volume:21, Sayı:39, s:286-290.
• Kriz (14.11.2022). Wikipedia. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kriz
• Mauss, M. (2005). Sosyoloji ve Antropoloji. (Çev.: Özcan Doğan), Doğu Batı Yayıncılık, s. 68, Ankara.
• Mülayim, Z. (2010). Kooperatifçilik. Yetkin Yayınları, Ankara.
• Polat, B. (2007). Türk Kültüründe Yağmur Duası (Azatlı Kasabası Örneği). Dini Araştırmalar, Ocak-Nisan 2007, cilt 9 s 27, s275-283.
• Polat, K. (2005). Beşikten Mezera Kırgız Türkleri’nde Gelenek ve İnanışlar. Türkiye Diyanet Vakfı Yay., s. 51-52, Ankara.
• Ritüel. (13.11.2020). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/ritüel
• Sarıoğlu, M. ve Irmak, E. (2022). The Place of Agricultural Memory in Life: Küçünlü. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (1): 168-177.
• Tanyu, H. (1976). Türklerde ateşle ilgili inançlar. I. Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri Kitabı, Cilt. IV, Gelenek, Görenek ve İnançlar, 283-305, Ankara: Kültür Bakanlığı MFAD.
• Tekeli, İ. (2011). İlhan Tekeli Toplu Eserleri-20. Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm Yazıları. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Türk, H. (2002). Yağmur Duası Ritüelleri Motif Bakımından Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Folklor Edebiyat, VIII, 31: 67-91.