On the Etymology of Drone Kargu, a Product of Turkish Defense Industry

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: INCSOS VIII Özel Sayısı, 231 - 248, 21.06.2023

Hakkı Özkaya

https://doi.org/10.20304/humanitas.1259128

Öz

Although some researchers have previously pointed out the linguistic analysis of the names of Turkish weapons used in the Turkish defense industry, there is no detailed study dealing with the linguistic, cultural and historical characteristics of Turkish weapons. In this respect, the weapon is a means of attack or defense for the survival and progress of the nation; showing the owner's title, rank and financial situation, together with its building, shape, sign, ornament and inscription; it is important because it helps us to follow the history of language and thought. In this article, the etymology of the unmanned aerial vehicle kargu, which is one of the products of the Turkish defense industry, will be emphasized and while opinions about the stages and origin of the word kargu in the historical process; etymological dictionaries of Turkish, Compilation Dictionary and Screening Dictionary, historical and contemporary works of Turkish language will be used.

Anahtar Kelimeler

etymology, naming tradition, weapon, Turkish weapons

Türk Savunma Sanayisi Ürünlerinden İnsansız Hava Aracı Kargu’nun Etimolojisi Üzerine

Öz

İnsanlığın ilk dönemlerinden itibaren neredeyse her medeniyet tarafından savunma ve saldırı aracı olarak kullanılan silah, teknolojiye paralel olarak bir gelişme ivmesi kazanmıştır. Genelde saldırı ya da savunma aracı olarak kullanılmasının haricinde silah toplumlar için kültür aracı olarak da kullanılmıştır. Bununla birlikte silahın ait olduğu topluma fayda sağlamak adına taarruz ve müdafaa aracı olması bakımından; yapıldığı materyalden aldığı şekliyle onu işleyenin maharetini sergileyen süslemeleriyle ait olduğu bireyin toplumun içinde bir yere konumlanmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda yüce bir iktidar nişanı olan silah ait olduğu milletin spor, sanat ve edebiyat evrenini şekillendirmektedir. Bu doğrultuda Türk dilinin ve düşüncesinin kadim geçmişinin izini sürmemize yardımcı olması bakımından silahın önemi açıktır. Savaş ve askerlik konularının son derece mühim olduğu Türk toplumunda da kapsamlı bir silah kültürünün Türk devlet aklı ve kurumları vasıtasıyla oluştuğu görülmektedir. Günümüzde bu kurumların öncülüğünü üstlenenlerden biri de Savunma Sanayisi Başkanlığıdır. Bu makalede Türk savunma sanayisi ürünlerinden insansız hava aracı kargunun etimolojisi üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Etimoloji, ad verme geleneği, silah, Türk silahları

Kaynakça

• Arat, R. (1991). Kutadgu Bilig I: Metin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Argunşah, M. ve Güner, G. (2015). Codex Cumanicus. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Ata, A. (1997). Nâṣırü’d-dîn Bin Burhânü’d-dîn Rabġuzî Ḳıṣaṣü’l-Enbiyâ (Peygamberlik kıssaları), I: Giriş-metin-tıpkıbasım, II. dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Atalay, B. (1970). Abuşka lugatı veya Çağatay sözlüğü. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Atalay, B. (1943). Dîvânü Lûgat-it-Türk tercümesi indeks, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Baştav, Ş. (1964). Eski Türklerde harp tekniği. TKAE Türk Kültürü Mecmuası, (7), 61-75.
• Baştav, Ş. (2002). Avrupa Hunları. Türkler içinde (s. 882). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Caferoğlu, A. (1968). Eski Uygur Türkçesi sözlüğü. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Clauson, G. (1972). An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish. Oxford: At the Clarendon Press.
• Devellioğlu, F. (2017). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
• Dilçin, C. (2018). Yeni tarama sözlüğü (4. baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Diyarbekirli, N. (1972). Hun sanatı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları.
• Eralp, N. (1993). Tarih boyunca Türk toplumunda silah kavramı ve Osmanlı İmparatorluğunda kullanılan silahlar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Ercilasun, A., B. (1991). Karşılaştırmalı Türk lehçeleri sözlüğü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ergin, M. (1964). Dede Korkut Kitabı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Ergin, M. (1980). Kadı Burhaneddin divanı. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası.
• Ergin, M. (2021). Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Gabain, A. (1988). Eski Türkçenin grameri, (M. Akalın, çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Gölpınarlı, A. (1965). Yunus Emre risâlat al-nushiyya ve divan. İstanbul: Eskişehir Turizm ve Tanıtma Derneği.
• Hacıeminoğlu, N. (2000). Kutb’un Husrev ü Şirin’i ve dil hususiyetleri, İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Hudyakov, Y. S. (2002). Eski Türklerde silah. Türkler içinde (C 3, s. 471-472). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• İnan, A. (1976). Eski Türk dini tarihi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Kafesoğlu, İ. (2011). Türk millî kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kanar, M. (2011). Eski Anadolu Türkçesi sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Karaağaç, G. (2008). Türkçe verintiler sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kaya, C. (1994). Uygurca Altun Yaruk giriş, metin, dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kocatürk, V. M. (1966) Namık Kemal’in şiirleri. Ankara: Edebiyat Yayınevi.
• Nişanyan, S. (2022). Nişanyan sözlük: Çağdaş Türkçenin etimolojisi. İstanbul: Liberus Yayınları.
• Orkun, H. N. (1950). Eski Türkler nasıl yemin ederlerdi? Resimli Tarih Mecmuası, 1, 349-350.
• Orkun, H. N. (1994). Eski Türk yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ögel, B. (1971). Türk kültürünün gelişme çağları I. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Radloff, W. (1893). Versuch eines wörterbuches der Türk-dialecte. St. Petersburg.
• Rásonyi, L. (1993) Tarihte Türklük. Ankara: Türk Külütürünü Araştırma Enstitüsü.
• Redhouse, J., W. (1987). A Turkish and English lexicon. Beirut: Libraire du Liban.
• Sami, Ş. (H 1317). Kamus-ı Türkî. İstanbul: İkdam Matbaası.
• Sami, Ş. (H 1318). Kamus-ı Fransevî. İstanbul: Mihran Matbaası.
• Sertkaya, O., F. (2018). Kelime dağarcığımızdan etimoloji araştırmaları. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Sevortyan, Ê. V. (1974). Êtimologičeskij slovar’ Tjurkskix jazykov. Moskva: Akademija Nauk SSSR Institut Jazykoznanija.
• Seydi, A. (H 1324). Resimli Kamus-ı Osmanî. İstanbul: Matbaa-i Kütüphane-i Cihan.
• Starostin, S., Dybo, A., Mudrak, (2003). Etymological dictionary of the altaic languages. Boston: Brill.
• Sümer, F. (1951). Oğuz Han ve destanı. Resimli Tarih Mecmuası, 2, 897.
• Tekin, T. (1994). Tunyukuk yazıtı. Ankara: Simurg Yayınları.
• Tekin, T. (2010). Orhon yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tezcan, S., Zülfikar, H., ve Ata, A. (2014). Nehcü’l-Ferâdis, uştmaḫlarnıŋ açuḳ yolı (Cennetlerin açık yolu), Maḥmûd bin Alî. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tietze, A. (2016). Tarihi ve etimolojik Türkiye Türkçesi lugati (K-L). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi. Toparlı, R., Argunşah, M. (2008). Mu’înü’l-Mürîd, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Toparlı, R., Vural, H., Karaatlı, R. (2003). Kıpçak Türkçesi sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türk Tarih Kurumu. (1975). Türkiye’de halk ağzından derleme sözlüğü VIII (K). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Ünlü, S. (2012). Çağatay Türkçesi sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınları.
• Üşenmez, E. (2006). Karahanlı Türkçesi sözlüğü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Vefik, A. (1293). Lehce-i Osmânî. İstanbul: Tabhane-i Amire Matbaası.
• Yudahin, K. K. (1945), Kırgız sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.