SAVAŞ DÖNEMİNDE KÜLTÜRE SIĞINMAK: TONNERU NO MORI 1945’TE JAPON KIRSALININ KÜLTÜREL MOTİFLERİ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 24, 358 - 376, 15.10.2024

Habibe Salğar

https://doi.org/10.20304/humanitas.1472169

Öz

Japonya'da savaş zamanına ilişkin anlatılar çeşitlilik göstermektedir ve bunun en önemli nedeninin kişiden kişiye farklılık gösteren kolektif bir travma olduğu söylenebilir. Japon çocuk edebiyatında da savaş temasının olduğu bazı çocuk romanlarında kırsal kültürel yapıya dikkat çekildiği gözlemlenebilir. Savaş döneminde kırsal alanların, kültürel dokunun, geleneksel yapının önemini anlatan örnekleri Japon çocuk edebiyatında görmek mümkündür. Bu çalışmada, Eiko Kadono'nun Tonneru no Mori 1945 (2015) adlı romanındaki başkahramanın farklı bir sosyal çevreye uyum sağlama süreci Vygotsky'nin sosyokültürel teorisi bağlamında incelenmiştir. Tokyo'dan tahliye hikayesinin edebi bir uyarlaması olan romanda savaş koşulları ve savaştan kaçmak için sığındıkları kırsal kesimdeki Japon kültürel motifler açıkça görülebilmektedir. Kırsal alan, kent hayatından farklı olarak doğayla iç içe bir yaşam sunar ve bu yaşam başkahramanın biyofobik duygulara kapılmasına yol açar. Başkahraman İko'nun bu biyofobik duyguları, Tokyo'dan sonra yaşadığı kırsal bölgede okul ile ev arasındaki güzergâh üzerindeki ‘orman tüneli’ (tonneru no mori) adı verilen bir yol nedeniyle ortaya çıkar. Başkahramanın babası Seizō’nun Japon kültüründe doğa inancına içkin değerleri öğreterek bu duyguyu yenebilmesi için çocuğunun psikososyal gelişimine destek olduğu görülmektedir. Bu araştırma, Japonların kültürel yapıyı çocuklara öğretme biçimine bir örnek olarak edebiyatın işlevselliğine yer verirken, çocuklarda edebi metinler aracılığıyla kültür öğrenimine model oluşturulabileceğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eiko Kadono, Tonneru no Mori 1945, savaş, Japon kırsal kültürel alanı, Vygotsky

Etik Beyan

Çalışmada etik kurul iznine gerek yoktur

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi (BAP Koordinatörlüğü)

Proje Numarası

23401100 numaralı "Çocuk Edebiyatını Uluslararasılaştırma Çabalarında Japonya Örneği: Çocuk Eğitiminde Eğilim ve Teşviklere Yönelik Bir Model Önerisi" başlıklı BAP projesi çalışmasından üretilmiştir.

TAKING REFUGE IN CULTURE IN WARTIME: JAPANESE RURAL CULTURAL MOTIFS IN TONNERU NO MORI 1945

Öz

Narratives of wartime in Japan are varied, and it can be argued that the most important reason for this is a collective trauma that differs from person to person. In Japanese children's literature, it can be observed that some children's novels with the theme of war draw attention to the rural cultural structure. The examples about the importance of rural areas, cultural texture and conventional structure that observed in wartime period can be seen in Japanese children’s literature. In this study, the protagonist's adaptation process to a different social environment in the novel Tonneru no Mori 1945 (2015) by Eiko Kadono, is analysed in the context of Vygotsky's sociocultural theory. The Japanese cultural motifs of the war conditions and the countryside in which they took refuge to get away from this are clearly visible in the novel which is a literary adaptation of the story of the evacuation from Tokyo. Unlike urban life, the rural area offers a life in touch with nature and this life causes the protagonist to have biophobic feelings. Protagonist Iko's biophobic feelings arise due to a road called ‘forest tunnel’(tonneru no mori) on the route between school and home in the rural area where she lives after Tokyo. It is seen that the protagonist's father Seizō supports the psychosocial development of his child to overcome this feeling by teaching the values of nature belief in Japanese culture. This study points to the functionality of literature as an example of the Japanese way of teaching cultural structure to children and indicates that children can be modelled for culture learning through literary texts.

Anahtar Kelimeler

Eiko Kadono, Tonneru no mori 1945, war, Japanese rural cultural space, Vygotsky

Proje Numarası

23401100 numaralı "Çocuk Edebiyatını Uluslararasılaştırma Çabalarında Japonya Örneği: Çocuk Eğitiminde Eğilim ve Teşviklere Yönelik Bir Model Önerisi" başlıklı BAP projesi çalışmasından üretilmiştir.

Kaynakça

• Aerila, J. A., Siipola, M., Kauppinen, M. & Lähteelä, J. (2022). Kamishibai: multisensory storytelling for arts-based literature and language education. Journal of Creative Practices in Language Learning and Teaching (CPLT), 10(2), 11-26.
• Armstrong, R. C. (1912). The life and work of Ninomiya Sontoku. The MacMillan Company.
• Atak, H. (2017). Piaget ve Vygotsky’nin kuramlarında çocukların toplumsallaşma süreci. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 163-176. https://doi.org/10.18863/pgy.281372
• Cave P. & Moore, A.W. (2016). Historical interrogations of Japanese children amid disaster and war, 1920-1945, Japanese Studies, 36(3), 287-298, https://doi.org/10.1080/10371397.2016.1253003
• Civelek, K., & Tilbe, A. (2016). Frédéric Beigbeder’nin romantik egoist adlı karma benli anlatısı: Özyaşamöyküsü mü, yeniötesi günlük mü, özkurmaca roman mı? Border Crossing, 6(1), 27-45.
• De Las Casas, D. (2006). Kamishibai story theater: The art of picture telling. Bloomsbury Publishing USA.
• Dower, J. W. (1999). Embracing defeat: Japan in the wake of world war. W.W. Norton & Company Inc.
• Erdemir, A.V. (2012). Japon toplumu ve doğa, Doğu Batı 60, 119-131.
• Ergün M. & Özsüer S. (2006). Vygotsky’nin yeniden değerlendirilmesi. Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2), 269-292.
• García, A. (2013). Politics and indigenous theory in Leslie Marmon Silko’s “Yellow woman” and Sandra Cisneros’ “Woman hollering creek”. In C. Lynn Preston (Ed.), Literature and cultural theory (pp. 3-21). Routledge.
• Kadono, E. (2011).ラストラン. (1. Baskı) Kadokawa.
• Kadono, E. (2015).トンネルの森　１９４５. (1. Baskı) Kadokawa.
• Kadono, E. (2022).イコトラベリング１９４８. (1. Baskı) Kadokawa.
• Kahramanoğlu, F. (2022). Özyaşamöyküsünden özkurmacaya. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji ve Çeviribilim Dergisi, 4(1), 18-36. https://doi.org/10.55036/ufced.1096343
• Kawabata, A. (2022). 第二次世界大戦中のイギリスの集団学童疎開と児童文学への展, Nihon Joshi Daigaku Daigakuin Kiyō Ningen Seikatsugaku Kenkyuka, 28, 243-250.
• Kawabata, A. (2023). 児童文学の教科書, (8. Baskı) Tamagawa Shuppan.
• Kırca Demirbaga, K. (2018). A comparative analysis: Vygotsky’s sociocultural theory and Montessori’s theory. ARECLS, 15, 113-126.
• MacCann, D. (2005). The sturdy fabric of cultural imperialism: Tracing its patterns in contemporary children's novels. Children's Literature, 33(1), 185-208. https://doi.org/10.1353/chl.2005.0018
• Miyata, M. (1972). Education for peace. Internationales Jahrbuch Für Geschichts- Und Geographie-Unterricht, 14, 3-26. http://www.jstor.org/stable/43053977
• Nakazono, H. (2000). 敗戦時前後の世相と民心の動向, Hirosaki Daigaku Kokushi Kenkyū, 22-43.
• Nicolopoulou, A. (2004). Oyun, bilişsel gelişim ve toplumsal dünya: Piaget, Vygotsky ve sonrası (Çev. Melike Türkân Bağlı). Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 37(2), 137-169. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000100
• Nikolajeva, M. (2003). Beyond the grammar of story, or how can children's literature criticism benefit from narrative theory? Children's Literature Association Quarterly, 28(1), 5-16. https://doi.org/10.1353/chq.0.1702
• Ohe, S. (1979). Scientific creativity in eastern cultural setting with special reference to Japan today. Annals of the Japan Association for Philosophy of Science, 5(4), 207-212.
• Özdemir, İ. S. (2015). Yerin güzelliği: Kyoto Okulu estetiği ve ilişkisellik. S. Esenbel ve E. Küçükyalçın (Ed.), Türkiye’de Japonya Çalışmaları II içinde. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Özdemir, İ. S. (2022a). Fūdo ve Japon yağmurları. E. Esen (Ed.), Kotodama İstanbul academia içinde. Efe Akademi Yayınları.
• Özdemir, İ. S. (2022b). Japonların doğa algısı problemi ve Shizen’in anlamları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (53), 103-123.
• Özşen, T. (2011). Robot krallığı Japonya’nın görünmeyen yüzü: Dünden bugüne Japon kırsalı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 14(2), 59-93.
• Özşen, T. (2016). Japon modernleşmesine kırsaldan bakış. Nobel Yayıncılık.
• Özşen, T. (2018) Japon romanında köy(lü)-kent(li) algısı ve kırsal kalkınma olgusu: Genkai Shuraku Kabushiki Kaisha romanı üzerinden Japon toplumu okuma denemesi. Esenbel, O. Baykara (Ed.), Türkiye’de Japonya Çalışmaları III içinde. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Piel, L.H. (2019). The school diary in wartime Japan: cultivating morale and self-discipline. Modern Asian Studies (53), 1004-1037.
• Sakoi, J., & Sung, Y. K. (2018). Eiko Kadono: Hans Christian Andersen author award winner. Bookbird: A Journal of International Children's Literature, 56(3), 4-9. https://doi.org/10.1353/bkb.2018.0037
• Takehara, M., & Hasegawa N. (2020). Ryoichiro Okada: Aiming for integration of economy and morality. Sustainable Management of Japanese Entrepreneurs in Pre-War Period from the Perspective of SDGs and ESG (pp. 43-58). Singapore: Palgrave Macmillan.
• Takahashi, T. (2001) 爆心地に立つ天皇：ナショナルな「記憶」の（再）編成をめぐってGendai Shisō, 16, 106–113.
• Terasaki, M. (1987). 総力戦体制と教育皇国民「錬成」の理念と実践：戦時下教育研究会共編. Tokyo Daigaku Shuppankai.
• Torigoe, S. (2018). 初めて学ぶ日本児童文学史. Minerva Shobō.
• Ulrich, R.S. (1993). Biophilia, biophobia, & natural landscapes. In S. R Kellert & E.O.Wilson (Eds.), The Biophilia Hypothesis (pp. 73-137). Island Press.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society. Harvard University Press.
• Vygotsky, L. S. (1997). The collected works of L. S. Vygotsky. The History of the Development of Higher Mental Functions (Volume 4). Plenum Press.
• Vygotsky, L. S. (1981). The genesis of higher mental functions. In J. Wertcsh (Ed.), The Concept of Activity in Soviet Psychology (pp. 144-188). M. E. Sharpe, Inc. Publisher.
• Wertsch, J.W. (1985). Vygotsky and the social formation of mind. Harvard University Press.
• Yıldırım, Y. (2016). Eğitim sosyolojisi perspektifi ile Piaget ve Vygotsky’nin bilişsel gelişim kuramları üzerine sosyolojik bir analiz denemesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 5(2), 617-628. https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000191537