A PARRICIDE: AN ANALYSIS IN THE LIGHT OF THE AESTHETICS OF RECEPTION

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 25, 288 - 305, 20.03.2025

Gülden Pamukcu

https://doi.org/10.20304/humanitas.1595512

Öz

The theory of aesthetics of reception, developed in the 1960s by Hans Robert Jauss and his colleagues Wolfgang Iser and Rainer Warning within the School of Constance in Germany, argues that the meaning of a literary work is not confined to the author’s intentions but is also reconstructed through the reader's culture, society, experiences, and perspective. This approach emphasizes the active participation of the reader, highlighting their individual contributions to the interpretive process of the text. This analysis focuses on the short story A Parricide by Guy de Maupassant, utilizing four different reading approaches within the framework of the aesthetics of reception theory. Drawing on Hans Robert Jauss's horizon of expectations, Wolfgang Iser's artistic and aesthetic poles, Edmund Husserl's phenomenological approach, and Umberto Eco's concept of the open work, this study examines the story through a reader-centred perspective. To better understand the importance of the reader in interpreting the work, the theories of aesthetics of reception and the cultural and historical contexts surrounding the story are explored. A Parricide strikingly demonstrates how the gaps left by the author are enriched through the reader’s imagination and personal experiences. The research reveals that Maupassant encourages the reader to actively engage with the work by introducing ambiguities and moral dilemmas. Furthermore, this study highlights how the text can take on varied meanings depending on the social and cultural contexts that inform it.

Anahtar Kelimeler

Guy de Maupassant, Aesthetics of reception, School of Constance, The role of the reader, Horizon of expectations.

UN PARRICIDE : UNE ANALYSE A LA LUMIERE DE L’ESTHETIQUE DE LA RECEPTION

Öz

La théorie de l'esthétique de la réception, élaborée dans les années 1960 par Hans Robert Jauss et ses collègues Wolfgang Iser et Rainer Warning au sein de l'École de Constance en Allemagne, soutient que le sens d'une œuvre littéraire ne se limite pas aux intentions de l'auteur, mais qu'il est également reconstruit par la culture, la société, les expériences et la perspective du lecteur. Cette approche met en avant une participation active du lecteur, soulignant ses contributions individuelles dans le processus interprétatif du texte. Cette analyse se concentre sur la nouvelle Un Parricide de Guy de Maupassant en utilisant quatre approches de lecture différentes dans le cadre de la théorie esthétique de la réception. En s'appuyant sur l’horizon d’attente de Hans Robert Jauss, les pôles artistiques et esthétiques de Wolfgang Iser, l’approche phénoménologique d’Edmund Husserl et le concept d’œuvre ouverte développé par Umberto Eco, cette étude examine la nouvelle sous une perspective centrée sur le lecteur. Afin de mieux comprendre l’importance du lecteur dans l’interprétation de l’œuvre, les théories de l’esthétique de la réception ainsi que les contextes culturels et historiques qui l’entourent sont abordés. Un Parricide illustre de manière frappante comment les zones d’ombre laissées par l’auteur sont enrichies par l’imagination et les expériences personnelles du lecteur. La recherche montre que Maupassant incite le lecteur à participer activement à l’œuvre en introduisant des ambiguïtés et des dilemmes moraux. De plus, cette étude met en lumière la manière dont le texte peut prendre des significations variées en fonction des contextes sociaux et culturels qui le nourrissent.

Anahtar Kelimeler

Guy de Maupassant, L’esthétique de la réception, Ecole constance, Le rôle du lecteur, L’horizon d’attente

BİR ANA-BABA KATİLİ: ALIMLAMA ESTETİĞİ IŞIĞINDA BİR İNCELEME

Öz

Alımlama estetiği kuramı, 1960’lı yıllarda Almanya’da Konstanz Okulu bünyesinde Hans Robert Jauss ve meslektaşları Wolfgang Iser ile Rainer Warning tarafından geliştirilmiştir. Bu kuram, bir edebi eserin anlamının yalnızca yazarın niyetleriyle sınırlı olmadığını, aynı zamanda kültür, toplum, deneyimler ve okuyucunun bakış açısıyla yeniden inşa edildiğini savunur. Bu yaklaşım, metni yorumlama sürecinde okuyucunun etken katılımını ön plana çıkararak onun bireysel katkılarına vurgu yapar. Bu çözümleme, Guy de Maupassant’ın Bir ana-baba katili adlı kısa öyküsüne odaklanarak alımlama estetiği kuramı çerçevesinde dört farklı okuma yaklaşımını kullanmaktadır. Hans Robert Jauss’un beklenti ufku, Wolfgang Iser’in sanatsal ve estetik kutupları, Edmund Husserl’in fenomenolojik yaklaşımı ve Umberto Eco’nun açık yapıt kavramından yola çıkılarak, bu çalışma öyküyü okuyucu merkezli bir bakış açısıyla incelemektedir. Eserin okuyucu tarafından yorumlanmasındaki önemini daha iyi anlayabilmek için alımlama estetiği kuramları ile öyküyü çevreleyen kültürel ve tarihsel bağlamlar ele alınmıştır. Bir ana-baba katili, yazarın bıraktığı belirsizliklerin okuyucunun hayal gücü ve kişisel deneyimleriyle nasıl zenginleştirildiğini çarpıcı bir şekilde göstermektedir. Araştırma, Maupassant’ın esere bilinçli bir şekilde belirsizlikler ve ahlaki ikilemler yerleştirerek okuyucuyu etken bir katılımda bulunmaya teşvik ettiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, bu çalışma, metnin sosyal ve kültürel bağlamlara bağlı olarak nasıl çeşitli anlamlar kazanabileceğini de göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Guy de Maupassant, Alımlama estetiği, Konstanz ekolü, Okuyucunun rolü, Beklenti ufku.

Kaynakça

• Akalın, T., & Mehtap, K. (2023). Algı Fenomenolojisi Bağlamında Güncel Sanat Nesnesinin Alımlaması. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 10(97), 1574-1585. https://doi.org/10.5281/zenodo.8209976
• Barthes, R. (1968). La mort de l'auteur. Manteia, 5, 61-67.
• Derrida, J. (1972). La Dissémination (1er éd.). Edition de Seuil.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat kuramı: Giriş (Çev. T. Birkan, 4. baskı). Ayrıntı. (Orijinal çalışma 1990 yılında yayımlandı.)
• Eco, U. (1992). Açık Yapıt (Çev. Y. Şahan, 1. baskı). Kabalcı Yayınları. (Orijinal çalışma 1962 yılında yayımlandı.)
• Enez Bayar, M. (2024). Alımlama estetiğinde etkisel ve tarihsel yaklaşımlar: Adelbert von Chamisso “Peter Schlemihl’in tuhaf hikâyesi” örneği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 64(2), 1452-1484. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.2.20
• Foucault, M. (1969, 22 Février). Qu'est-ce qu'un auteur? [Conférence]. Société française de philosophie. États-Unis. http://1libertaire.free.fr/MFoucault349.html
• Husserl, E. (1995). Kesin bir bilim olarak felsefe (Çev. T. Mengüşoğlu, 1. baskı). Yapı Kredi Yayınları. (Orijinal çalışma 1911 yılında yayımlandı.)
• Iser, W. (1972). The Reading Process: A Phenomenological Approach. New Literary History, 3(2), 279-299.
• Iser, W. (1978). The act of reading: A theory of aesthetic response (1er éd.). Johns Hopkins University Press.
• Jauss, H. R. (1982a). Toward an aesthetic of reception University (1er éd.). University of Minnesota Press.
• Jauss, H. R. (1982b). Aesthetic experience and literary hermeneutics (Trad. par. A. Hecht, 1er éd.). University of Minnesota Press. (L'étude originale a été publiée en 1977).
• Konak, C. (2012). Çağdaş Sanat Bağlamında Fenomenolojik Gerçekliğe Bakış. [Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Maupassant, G. D. (2015). Un Parricide (Edition électronique). Ligaran. (L'étude originale a été publiée en 1882). Moran, B. (2002). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (7. baskı). İletişim Yayınları.
• Mukařovský, J. (1936). L’art comme fait sémiologique. In J. Pier, L. Vallance, P. A. Bílek, & T. Kubíček (Eds.), Jan Mukařovský. Écrits 1928-1946 (pp. 1065-1072). Editions des archives contemporaines. https://doi.org/10.17184/eac.1414
• Savaş, H. (2002). Fenomenolojik Bakış ve Sinema. Kurgu Dergisi, 19(1), 67-83.
• Tatar, B. (2004). Hermenötik (7. baskı). İnsan Yay.