Taban Suyu Derinlikleri İçin Grid Tabanlı Yeni Bir Optimizasyon Modeli Geliştirilmesi:Aşağı Seyhan Havzası Örneği

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 70 - 80, 31.12.2018

Ali Demir Keskiner , Mahmut Çetin , Mehmet Şimşek , Takanori Nagano Sabri Akın

Öz

Bu çalışmada, tarımsal bir alan gridler yardımıyla matrislere dönüştürülerek Taban Suyu Derinliği (TSD) için grid tabanlı yeni bir optimizasyon modeli geliştirilmiştir. Amaç fonksiyonu, Ceza Puanı olarak adlandırılan TSD ölçümlerinin bilgi kaybını veren ortalama (M)+standart sapma (STD) istatistiğinin minimize edilmesidir. Araştırma, Aşağı Seyhan Ovasında 9 495 ha alanda yürütülmüştür. Araştırmada, 107 adet drenaj gözlem kuyusunda 3 yıl boyunca 12 kez ölçülen TSD verileri kullanılmıştır. Mevcut 107 kuyu seti ile (KD_107) havzada 12 dönem gözlemlenen TSD değerleri ve farklı Kombinasyon Kuyu Dağılımlarının (KKD) aynı dönem TSD değerleri Ters Uzaklık Yöntemi (TUY) ile haritalanmıştır. Oluşturulan haritalar (havza matrisleri) arasında KD_107 havza matrislerinin 12 dönemini temsil eden M ve STD değerleri referans alınarak KKD’lerin bilgi kayıplarını veren CP=M+STD belirlenmiştir. Minimum bilgi kaybını veren 23 farklı KKD (kuyu seti) optimize edilmiştir. Mevcut 107 kuyu ile gözlem yapılan havzada; %3.0 tahmin hatası (PE%) test ölçütüne sahip 67 kuyu ile taban suyu gözlemlerine devam edilmesi önerilmiştir.

Yazar Rehberi

Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, bütün Mühendislik alanlarında yapılan önemli, özgün ve kaliteli araştırma ve çalışmaları içeren bir dergidir. Dergide yayınlanacak makalelerin yazım esasları aşağıda verilmektedir. Tüm makaleler bilimsel katkıları, orjinallikleri ve içerikleri açısından bilimsel komite tarafından değerlendirilirler. Yazarlar verilerinin doğruluğundan sorumludurlar. Dergi gerekli gördüğü yerlerde dil ve yazım ile ilgili uygun düzeltmeleri yapma hakkını saklı tutar. Makaleler gerekli görüldüğünde revizyon yapılmak üzere sorumlu yazara geri gönderilebilir. Dergide basılan yazılar derginin malı haline gelir ve yazıların telif hakkı "Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi" adına alınır. Daha önce herhangi bir dilde basılmış yazılar dergide basılmak üzere değerlendirilmez. Yazarlar Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi'ne gönderdikleri bir yazıyı başka bir dergiye gönderemezler. Makalelerde yapılacak tüm değişiklerde yazar ve basımevinin izni alınır.
Yazarlar online sistem üzerinden (e-manuscript) makale ile birlikte “üst yazı” ve “Telif hakkı devir formu” göndermek zorundadırlar (Telif hakkı devir formu makale kabul edildikten sonra da gönderilebilir). Makale ile birlikte gönderilen üst yazıda makale içindeki bilgilerin herhangi bir kısmının daha önce elektronik ortam dahil yayınlanıp yayınlanmadığı veya değerlendirilmek üzere gönderilip gönderilmediği bildirilmelidir. Üst yazıda iletişim kurulacak yazarın adresi, telefonu, fax numarası ve e-posta adresi olmalıdır. 
Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisine sunulacak makalelerde yazım düzeni sağlamak için hazırlanmış bu örneğe, derginin web sayfasındaki “Örnek makale” den ulaşabilirsiniz. Lütfen makale sunumunuzu MS-Word® formatında hazırlayınız. 
Sunulan makaleler ilgili alan editörleri tarafından incelenip değerlendirilecek, makalenin durumu hakkında yayın sahibi bilgilendirilecektir.

MAKALE YAZIMINDA KULLANILACAK ÖRNEK MAKALE ŞABLONU İÇİN TIKLAYINIZ.

-Yazım dili Türkçe veya İngilizce’dir.
-Kenar Boşlukları; (Sağ-Sol-Alt-Üst) 2 cm olmalıdır.
-Sütun Ölçüleri; Sütün Genişliği 8,15 cm , Aralık 0,7 cm olmalıdır.
-Başlık; 16 Punto, Calibri font, Sola Hizalı ve İlk Harfleri Büyük Olmalıdır (ve, ile vs. hariç)
-Anahtar kelimler; maksimum 6 tane, 9 punto, Calibri font ve ortalanmış olmalıdır. Anahtar kelimelerin ilk harfleri büyük olmalı ve “;” ile ayrılmalıdır.
-Özet; Türkçe ve İngilizce olarak  250 kelimeyi aşmamalı ve paragraf kullanılmamalıdır. Özet 9 punto, Calibri font ve iki yana hizalı olmalıdır. 
-Metin; çift sütun halinde Giriş, Materyal ve Metot, Bulgular, Tartışma ve Sonuç bölümlerinden oluşan makale metni Calibri ile yazılmış 11 punto, Aralıklar 0 cm, Birden Çok (1.15 cm) satır aralığı ve iki yana hizalı olacak şekilde biçimlendirilmelidir. Her bir sayfa için kenar boşlukları her yönden 2 cm olmalıdır. Gerekirse Bulgular ve Tartışma kısımları birlikte verilebilir. Bu durumda Sonuç ayrı bir başlık altında verilmelidir. Metin gerektiğinde numaralandırılmış alt baslıklar içerebilir. Her alt başlık içinde bulunduğu ana başlık altında kendi içerisinde sıralanmalıdır. Örneğin; 2.1., 2.2., 2.3. vb. 
-Şekiller; Şekiller; JPEG veya TIFF formatında olmalı, Excel uzantısı olarak sunulmamalıdır. Şekil yazıları şeklin altında, Calibri font, 10 punto olmalıdır. Şekiller makale metnine gömülmeli ve ayrı bir dosya olarak da makale sunumu sırasında gönderilmelidir. Şekiller siyah-beyaz veya gri tonlamalı olacak şekilde sunulmalıdır. Şekillerin genişliği iki sütun için 8 cm’yi, tek sütun için ise 17 cm’yi geçmemelidir. 
-Tablo; isimleri tablonun üst tarafında olmalı, Calibri font ve 10 punto ile yazılmalıdır. Tablo örneği için örnek (kılavuz) makaleye bakınız.  
-Kaynaklar; Metinde parantez içerisindeki [1], [2] vb. rakamlarla numaralandırılmalı vemetin sonunda da eser içinde veriliş sırasına göre yazılmalıdır.

Kaynak bir makale ise: Yazarın soyadı, adının baş harfi, “makalenin tam başlığı”, derginin adı (varsa uluslararası kısaltmaları), cilt no, sayı no, makalenin başlangıç ve bitiş sayfa no, yıl.

Örnek:

1. Uslan, İ., Sarıtaş, S. ve Davies, T.J., “Effects of Variables on the Size and Characteristics of Gas Atomized Aluminium Powders”, Powder Metallurgy, Cilt 42, No 2, 157-163, 1999.

Kaynak bir kitap ise: Yazarın soyadı, adının baş harfi, kitabın adı, cilt no, varsa editörü, yayınevinin adı, yayın no, yayınlandığı yer, yıl.

Örnek:

2. Ostwald, P.F. ve Munoz, J., Manufacturing Processes and Materials, John Wiley & Sons, New York, A.B.D., 1997.

Kaynak kitaptan bir bölüm ise: Bölüm yazarının soyadı, adının baş harfi, “bölümün adı”, bölümün alındığı kitabın adı, cilt no, varsa editörü, yayınevinin adı, yayınlandığı yer, bölümün başlangıç ve bitiş sayfa no, yıl.

Örnek:

3. Sarıtaş, S. ve Davies, T.J., “Reduction of Oxide Inclusions During Pre-Forging Heat Treatments”, Powder Metallurgy for Full Density Products, New Perspectives in Powder Metallurgy, Cilt 8, Editör: Kulkarni, K.M., Metal Powder Industries Federation, Princeton, NJ, A.B.D, 417-430, 1987.

Kaynak basılmış tez ise: Yazarın soyadı, adının baş harfi, tezin adı, cinsi (master, doktora), sunulduğu üniversite, enstitü, yıl.

Örnek:

4. Uslan, İ., Gaz Atomize Aluminyum Tozlarının Özelliklerine Üretim Değişkenlerinin Etkisinin Araştırılması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 1999.

Kaynak kongreden alınmış bir tebliğ ise: Yazarın soyadı, adının baş harfi, “tebliğin adı”, kongrenin adı, yapıldığı yer, tebliğin başlangıç ve bitiş sayfa no, kongrenin tarihi.

Örnek:

5. Sarıtaş, S., ve Karataş, Ç., “TEK İçin Özel Hazırlanmış Farklı Boyutlardaki Paslanmaz Çelik Tozları ile Polipropilen Esaslı Bağlayıcı Karışımların Reolojik Özellikleri”, Uluslararası Katılımlı 2. Ulusal Toz Metalurjisi Konferansı, ODTÜ, Ankara, 709-715, 15-17 Eylül 1999.

Başvuru Kontrol Listesi

Başvuru sürecünde yazarlar başvurularının aşağıdaki listedeki tüm maddelere uyduğunu kontrol etmelidirler, bu rehbere uymayan başvurular yazarlara geri döndürülecektir.

1. Gönderilen yazı daha önceden yayınlanmamış ve yayımlanmak üzere herhangi bir dergiye değerlendirilmek üzere sunulmamıştır.
2. Yazım kuralları başlığı altında tanımlanan tüm kurallara uyulmuştur.
3. Gönderi dosyası Microsoft Word dokümanı dosyası biçimindedir.
4. Hakem değerlendirmesi kör hakemlik şeklinde gerçekleştirildiğinden sisteme yüklediğim dosyada yazarların ismi ve iletişim bilgileri bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ceza puanı; Gözlem ağı; Grid tabanlı optimizasyon modeli; Havza matrisi

Kaynakça

• Kaynaklar[1] Çetinkaya, C.P., Barbaros, F. ve Harmancıoğlu, N.B., “Hidrometrik Veri Yönetimi”, Türkiye Mühendislik Haberleri, Sayı: 420-421-422 / 2002/4-5-6, 2002.[2] Harmancıoğlu, N.B. ve Özkul, S., Hidrolojide; Veri İşlem, Yorumlama ve Tasarım, Seminer Notları, Su Vakfı Yayınları, İstanbul, 2002.[3] Ataseven, B., “Nitel Bilimsel Araştırmalarda Veri Kalitesinin Önemi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 33(2):543-564, 2012. [4] Lutz, R., Ameri, P., Latzko ,T. ve Meyer, J.,” Management of Meteorological Mass Data With Mongodb”, Proceedings of the 28th EnviroInfo 2014 Conference, Oldenburg, Germany, September, 10-12, 2014.[5] WMO, World Meteorological Organization Climate Data Management System Specifications, Version. 1, No. 1131, Switzerland, 2014.[6] Made Van Der, J. M., Design Aspects of Hydrological Networks, The Netherlands Organization for Applied Scientific Research TNO, Proceedings and Information N:35, 1986.[7] Çetin, M., Jeoistatistiksel Yöntem İle Nokta ve Alansal Yağışların Saptanması ve Stokastik Olarak Modellenmesi: Örnek Havza Uygulamaları, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 1996.[8] WMO, World Meteorological Organization Guide to Hydrological Practices, Version. 1, No. 168, Switzerland, 2008.[9] Yetkin, M., GPS Ağlarının Optimal Tasarımı ve Robust İstatistik Yöntemlerin Kullanılabilirliği, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2008.[10] DSİ, Devlet Su İşleri Türkiye Ulusal Hidroloji Komisyonu (TUHK) Toplantisi, DSİ Etüt, Plan ve Tahsisler Dairesi Bşk., Ankara, 2013.[11] USEPA, Groundwater Monitoring Network Optimization Frontier Hard Chrome (FHC) Superfund Site, Vancouver, Washington. U.S Environmental Protection Agency, 2007.[12] Li, Y. ve Hilton, A. B. C., “Optimal Groundwater Monitoring Design Using an Ant Colony Optimization Paradigm”, Environmental Modelling and Software, 22:110-116, 2007.[13] Çetin, M. ve Kırda, C., “Spatial and Temporal Changes of Soil Salinity in a Cotton Field Irrigated with Low-Quality Water”, Journal of Hydrology, 272:238-249, 2003.[14] Topçu, S., Çetin, M., Kırda, C., Karaca, Ö.F., Efe, H. ve Sesveren, S., “Sulamadan Dönen Suların Tarımda Kullanımının Sürdürülebilirliği”, 5. Dünya Su Forumu Bölgesel Hazırlık Süreci DSİ Yurtiçi Bölgesel Su Toplantıları Sulama-Drenaj Konferansı, Nisan 10-11, Adana, 2008. [15] DSİ, “Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Bülteni”, DSİ Basım ve Foto-Film İşletme Müdürlüğü Matbası, 71:11-17, 1990.[16] Kanber, R. ve Ünlü, M., “5. Dünya Su Forumu Bölgesel Hazırlık Süreci”, Devlet Su İşleri Yurtiçi Bölgesel Su Toplantıları Sulama-Drenaj Konferansı, Bildiri Kitabı, 11 Nisan, Adana, 2008.[17] Storck, P., Eheart, J.W. ve Valocchi, A.J., “A Method for The Optimal Location of Monitoring Wells for Detection of Groundwater Contamination in Threedimensional Heterogenous Aquifers”, Water Resources Research, 33(9):2081-2088, 1997.[18] Çetin, M., İbrikçi, H., Berberoğlu, S., Gültekin, U., Karnez, E. ve Selek, B., Yarı Kurak İklimli Akdeniz Bölgesi Tarım Alanlarında Tuzluluk Etkisini Azaltmak İçin Sulama Randımanlarının Analiz ve Optimizasyonu (MEDSALIN), Proje Sonuç Raporu, Adana, 2012.[19] Jothi, A.L., Financial Mathematics, Himalaya Publishing House, Mumbai-India, 512p, 2015.[20] Çetin, M. ve Diker, K., “Assessing Drainage Problem Areas by GIS: A Case Study in The Eastern Mediterranean Region of Turkey”, Irrigation and Drainage, 52:343-353, 2003.[21] Tunçay, T., Kapalı Drenaj Etkinliğinde Rol Oynayan Toprak Özelliklerinin Konumsal Değişiminin Belirlenmesi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2010.[22] Chow, V. T., Maidment, D. R. ve Ways, L. W., Applied Hydrology, McGraw-Hill, Inc., Civil Engineering Series, New York, 572p, 1988.[23] Mimikou, M. ve Gordios, J., “Predicting The Mean Annual Flood and Flood Guantiles for Ungaged Catchments in Greece”, Hydrological Sciences Journal, 34 (2) :169-184, 1989.