HARRAN OVASI’NDA TARLA TARIMI SIRASINDA KULLANILAN İKİ FARKLI SULAMA KAYNAĞININ KARŞILAŞTIRMALI EKONOMİK ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 44 - 49, 05.08.2019

Hatice Parlakçı Doğan

Öz

Tarım,
insanların temel ihtiyaçlarını karşılaması, sanayiye ham madde sağlanması,
istihdama sağladığı katkı ve ihracattaki doğrudan ve dolaylı katkıları
sebebiyle dünya ve ülkemiz ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biridir.
Ülkemizin önemli tarım havzalarından GAP sınırları dâhilindeki Şanlıurfa’da
1.014.279 hektar alanda tarım yapılmaktadır ve bunun %16,34’ü Harran Ovası’nda
gerçekleşmektedir. Çalışmaya konu Harran Ovası’nda 165.800 hektar alan GAP
kapsamında sulanmakta olup, sulamanın ulaşamadığı ya da sulama suyu
yetersizliği olan 10.711,1 hektar alanda yeraltı sularından kuyularla sağlanan
sularla tarım yapılmaktadır. Bu çalışmada, tarımda su kullanımının, kaynaklar
açısından ekonomik analizi yapılmıştır. Her iki sulama kaynağıyla yapılan pamuk
tarımında da 1m³ su ile birbirine yakın değerler elde etmek
mümkündür. Ancak 2.ürün mısır (dane) ve hububat üretiminde böyle bir durum söz
konusu olmamakla birlikte, yeraltı su kuyularıyla yapılan 2.ürün mısır (dane)
ve hububat tarımı negatif değerler almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Harran Ovası, Sulama Randımanı, Ekonomik Analiz

COMPARATIVE ECONOMIC ANALYSIS OF TWO DIFFERENT IRRIGATION RESOURCES FOR FIELD PLANTS: HARRAN PLAIN SAMPLING

Öz

Agriculture is one
of the locomotive sectors of the world and Turkey's economy because of the
basic needs of the people, the provision of raw materials for industry, the
contribution it provides to employment and its direct and indirect contribution
to exports. In Şanlıurfa, which is one of the important agricultural basins of
Turkey, within the borders of GAP, agriculture is carried out in 1.014.279
hectares’ area and 16,34% of this is realized in Harran Plain. The subject of
the study is irrigated with GAP irrigation in the area of 165.800 hectares in
the Harran Plain and in the area of 10.711,1 hectares, which is not reached by
this irrigation, agriculture is provided by waters supplied from underground water
wells. In this study, the economic analysis of water use in agriculture was
made. It is possible to obtain values close to each other with 1m³
of water in cotton cultivation made with both irrigation sources. However,
although this is not the case in the production of second product corn and
cereal, the second product corn and cereal agriculture take negative values
made with underground water wells.

Anahtar Kelimeler

Irrigation efficiency, Economic analysis, Harran Plain

Kaynakça

• Referans1 Altun, M. 2017. Mısırda Farklı Sulama Sistemlerinin Kullanımında Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi ve Ekonomik Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Referans2 Aydogdu, M. H., Karli, B., Parlakci Dogan, H., Sevinc, G., Eren, M. E., Kucuk, N. 2018. “Economic Analysis of Agricultural Water Usage Efficiency in the GAP-Harran Plain: Cotton Production Sampling, Sanliurfa-Turkey” International Journal of Advances in Agriculture Sciences, 3(12):12-19.
• Referans3 Aydogdu, M.H., Karli, B. Yenigun, K. Aydogdu, M. 2016. "Evaluation of Farmers' Willingness to Pay for Water under Shortages: a case study of Harran Plain, Turkey" Journal of Environmental & Agricultural Sciences. 7:23-28.
• Referans4 Aydoğdu M.H., Karlı B., Yenigün K. Aydoğdu M.,2015a. “Tarımsal Sulamalarda Ödeme İstekliliğinin Probit Model İle Belirlenmesi; Harran Ovası Örneklemesi” Dicle Üniversitesi, Mühendislik Dergisi, 7(2):355-363.
• Referans5 Aydogdu M.H., Karli B., Yenigun K., Aydogdu M., 2015b. “The farmers’ views and expectations to the Water User Associations; GAP–Harran plain sampling, Turkey” Global Advanced Research Journal of Agricultural Science, 4(1):33-41.
• Referans6 Aydoğdu M.H., Karlı B., Yenigün K., Mancı A.R., Aydoğdu M., 2014a. “Tarımsal Sulamalarda Fiyatlandırma Eğilimleri; Çiftçilerin Fiyatlandırmaya Tutum ve Algıları; GAP-Harran Ovası Sulamaları, Şanlıurfa” The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 29:165-188. Doi Number : http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2529
• Referans7 Aydoğdu M. H., Karlı B., Yenigün K., Mancı A.R., Aydoğdu M., 2014b. Harran Ovasındaki Sulama Birliklerinin Yapısal Sorunları ve Çözüm Önerileri, GAP Bölgesi, Türkiye, The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 28:179-196. Doi Number : http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2488
• Referans8 GAP,2019.GAP İdaresi Başkanlığı, İstatistiki Veriler, Tarım, http://www.gap.gov.tr/istatistiki-veriler-sayfa-63.html (Erişim Tarihi: 05.04.2019).
• Referans9 GAP,2018. Güneydoğu Anadolu Projesi Son Durum Raporu. http://yayin.gap.gov.tr/gapta-son-durum-raporlari-yayin-listesi-52.html (Erişim Tarihi:03.04.2019)
• Referans10 KÜÇÜK, N. (2015). Pamuğun Dünyası, Küresel Aktörler Ve Politikalar. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 2(4): 60-85. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/assam/issue/32281/358439
• Referans11 TAGEM, DSİ., 2016. Türkiye’ de Sulanan Bitkilerin Bitki Su Tüketim Rehberi. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara, s.297.
• Referans12 TİM, 2016. Türkiye İhracatçılar Meclisi Tarım Raporu, 2016. http://www.tim.org.tr/files/downloads/Raporlar/Tarim_Raporu_2017.pdf(Erişim Tarihi: 01.04.2019)
• Referans13 Toprak, Z.F., Selek B., Karaaslan Y., Yenigün K., Gümüş V., Aydoğdu M.H., Bir Havzanın Su Bütçesinin Belirlenmesi İçin Yeni Bir Yaklaşım, Su Vakfı Su Kaynakları Dergisi, 3, (2), 51-60, 2018.
• Referans14 TÜİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarımsal Veriler, https://www.tuik.gov.tr/veri tabanı (Erişim tarihi: 11.10.2017).
• Referans15 TÜİK, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarımsal Veriler, http://tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim Tarihi: 10.09.2016).
• Referans16 TÜMSİS, 2016. 2016 yılı Tarımsal Ürünleri Maliyet Sistemi. Şanlıurfa Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü