Kanalizasyon Şebekelerinde Kullanılan Boruların Hidrolik ve Maliyet Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 91 - 101, 31.08.2021

Reşit Gerger Hasan Tulpar Mehmet Murat Toplamacı Esra Gerger

https://doi.org/10.46578/humder.890819

Öz

Altyapı yatırımlarının çok pahalı olduğu günümüzde, Türkiye gibi hem ekonomik sorunları olan, hem de altyapı eksikliği bulunan ülkelerde; altyapı tesisleri planlanırken, en etkin çözümleri getirecek ve aynı zamanda optimum maliyetli olanının tercihi büyük önem arz eder. Kanalizasyon tesislerinde, maliyetin en önemli etkenlerinin başında, boru imalatları ile kazı ve dolgu işleri gelmektedir. Bu çalışmada, Siirt Üniversitesi yeni yerleşke alanının kanalizasyon şebekesi boruların hidrolik hesapları AutoCAD R14 altında çalışan paket bilgisayar programı kullanılarak yapılmıştır. Kanalizasyon inşaatlarında en çok kullanılan beton, yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) esaslı koruge ile cam takviyeli plastik (CTP) borular için ayrı ayrı hidrolik hesaplamalar yapılmış, boru pürüzlülük katsayılarının farklı olması münasebetiyle atıksu hızında, koruge ve CTP boruların beton boruya oranla kollektör hatlarında %20–30 arasında, şebeke hatlarında ise %50–80 arasında bir artışın olduğu görülmüştür. Hidrolik hesaplamalarda daha küçük çapta hesaplanan CTP ve Koruge borular kazı – dolgu metrajlarında beton boruya göre %30 daha az maliyet çıkarmıştır. Ancak CTP boru bedelinin hem koruge hem de beton boruya göre daha pahalı olmasından dolayı, en ekonomik çözümün koruge boru olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kanalizasyon şebekeleri, Hidrolik hesap, Atıksu boruları, Maliyet analizi

Kaynakça

• Anonim., Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü Anadolunun Sesi Dergisi, No 219, Ankara, 2004.
• Muslu, Y., Su ve Atık Su Teknolojisi, Bilim Teknik Yayınevi, 2.Baskı, İstanbul, 1994
• Öziş, Ü., Su Yapıları, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Yayınları, No 54, İzmir, 1983.
• Oğuz, M., ve Akşit, A., Deniz Deşarjı Yapılarında En Uygun Boru Cinsinin Seçimi, Teknik Mühendislik Haberleri Dergisi, No 332, 17-20, 1987.
• Bayraktar, M., Kanal Altyapı Projelerinin Bilgisayar Ortamında Hazırlanması ve Maliyet Hesabı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 1998.
• Makeeva, Ç., Bilgisayar Yardımı ile Kanalizasyon Şebekelerinin Hidrolik Tasarımı, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, 1998.
• Ceyhan, A., A Visual Basic Program For The Design Of Sewer Systems, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep, 2005.
• Efe, M., Atıksu ve Yağmursuyu Toplayıcı Sistemlerinin Tasarımı ve İşletilmesinde Kullanılan Bilgisayar Destekli Modellerin Değerlendirilmesi ve Bir Örnek Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2006.
• Kalkan, H., Atıksu Kanalizasyon Şebekelerinin Bilgisayar Destekli Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya, 2007.
• Yücel, M., ve Aksoğan, S., Su Getirme Kanalizasyon ve Suların Arıtılması, Cilt 2, Pimaş Yayınları, Ankara, 1998.
• Topacık, D., ve Eroğlu, V., Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırma Uygulamaları, İTÜ İnşaat Fakültesi Matbaası, İstanbul, 1987.
• Samsunlu, A., Su Getirme ve Kanalizasyon Yapılarının Projelendirilmesi, Su-Çevre Teknolojileri Merkezi Yayınları, İstanbul, 1997.
• Tulpar, H., Kanalizasyon Şebekelerinde Kullanılan Boruların Hidrolik ve Maliyet Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 2010.
• Gerger, R., Toplamacı, M. M., İçme Suyu İletim Hatlarında Kullanılan Boru Tiplerinin Ekonomik Analizi, Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi. 2017; 2(2): 71-77