Investigation of Parental Early Literacy Beliefs and Early Literacy Home Environment of the Children with Developmental Disability and Typical Development

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 2, 243 - 254, 30.04.2020

Banu Karaahmetoğlu Figen Turan

Öz

This study aims to comparatively investigate early literacy home environments the parents provided for their children with developmental disability and typical development children aged between 4 - 6 in the home environment and parental early literacy beliefs. To collect data from the parents, Demographic Questionary, Early Literacy Home Environment Scale (ELHES) and Parent Reading Beliefs Inventory Scale (PRBI) were used in this study. 32 parents who have typical development children and 20 parents who have children with developmental disability participated in this research. Kruskal Wallis H test, Mann Whitney U tests and descriptive statistics were used for the research analysis. At the end of the study, variations found significant in some sub-dimensions and it is found out that parents of typical development children provide better early literacy opportunities to their children, and they have more positive literacy beliefs.

Anahtar Kelimeler

Early literacy, early literacy beliefs, early literacy home environment, developmental disability

Gelişimsel Yetersizliği Olan ve Normal Gelişen Çocukların Ailelerinin Erken Okuryazarlığa İlişkin İnançları ile Erken Okuryazarlık Ev Ortamının İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada 4-6 yaş arasındaki gelişimsel yetersizliği olan ve normal gelişim gösteren çocukların ailelerinin ev ortamında çocuklarına sunmuş oldukları erken okuryazarlık ortamları ve ailelerin erken okuryazarlık inançlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada ailelerden bilgi toplamak amacıyla Demografik Bilgi Formu, Erken Okuryazarlık Ev Ortamı Ölçeği (EROY-EV) ve Ebeveyn Okuma İnançları Ölçeği (EOİÖ) kullanılmıştır. Normal gelişim gösteren çocuğu olan 32 aile ve gelişimsel yetersizliği olan çocuğa sahip 20 aile çalışmaya katılmıştır. Araştırmanın analizleri betimsel istatistikler, Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testleri kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın sonunda bazı alt boyutlarda farklılık anlamlı bulunmuş ve genel olarak normal gelişim gösteren çocuğu olan ailelerin, çocuklarına daha iyi erken okuryazarlık fırsatları sundukları ve daha olumlu okuryazarlık inançlarına sahip oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Erken okuryazarlık, erken okuryazarlığa ilişkin inançlar, erken okuryazarlık ev ortamı, gelişimsel yetersizlik

Kaynakça

• Altıparmak, S. (2010). Parental perceptions on emergent literacy in early childhood years. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Akoğlu, G., Ergül, C., & Duman, Y. (2014). Etkileşimli kitap okuma: Korunmaya muhtaç çocukların alıcı ve ifade edici dil becerilerine etkileri. İlköğretim Online, 13(2).
• Aram, D., & Levin, I. (2001). Mother–child joint writing in low SES: Sociocultural factors, maternal mediation, and emergent literacy. Cognitive Development, 16(3), 831-852.
• Arman, F. (2014). Zihinsel Yetersizliği Olan Ve Normal Gelişim Gösteren Çocukların Erken Okuryazarlık Becerilerine Ve Uygulamalarına İlişkin Anne Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Audet, D. R. (2013). Parent goals and beliefs and their prediction of behavior during shared book reading. (Dissertation Doctoral Thesis) University of Guelph. Canada.
• Boudreau, D. (2005). Use of parent questionnaire in emergent and early literacy assessment of preschool children. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 36, 33-47.
• Bradley, R. H., Corwyn, R. F., McAdoo, H. P., & García Coll, C. (2001). The home environments of children in the United States part I: Variations by age, ethnicity, and poverty status. Child Development, 72(6), 1844-1867.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Coşkun, L. (2016). Evde uygulanan okuma yazmaya hazırlık çalışması etkinliklerinin anaokuluna devam eden 48-60 aylık çocukların okuma yazmaya hazırlık becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Curenton, S. M., & Justice, L. M. (2008). Children's preliteracy skills: Influence of mothers' education and beliefs about shared-reading interactions. Early Education and Development, 19(2), 261-283.
• Çakmak, T., & Yılmaz, B. (2009). Okul öncesi dönem çocuklarının okuma alışkanlığına hazırlık durumları üzerine bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi Beytepe Anaokulu örneği. Türk Kütüphaneciliği, 23, 489 – 509.
• Çetin, Ö. Ş., Bay, D. N., & Alisinanoğlu, F. (2014). Ebeveyn Okuma İnanç Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlama Çalışması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1441-1458.
• DeBaryshe, B. D., & Binder, J. C. (1994). Development of an instrument for measuring parental beliefs about reading aloud to young children. Perceptual and Motor Skills, 78, 1303–1311.
• DeBaryshe, B. D. (1995). Maternal belief systems: Linchpin in the home reading process. Journal of Applied Developmental Psychology, 16(1), 1-20.
• De Jong, P. F., & Leseman, P. P. (2001). Lasting effects of home literacy on reading achievement in school. Journal of School Psychology, 39(5), 389-414.
• Dickinson, D. K., & McCabe, A. (2001). Bringing it all together: The multiple origins, skills and environmental supports of early literacy. Learning Disabilities Research and Practice, 16(4), 186-202.
• Dobbs‐Oates, J., Pentimonti, J. M., Justice, L. M., & Kaderavek, J. N. (2015). Parent and child attitudinal factors in a model of children's print‐concept knowledge. Journal of Research in Reading, 38(1), 91-108.
• Dynia, J. M., Lawton, K., Logan, J. A., & Justice, L. M. (2014). Comparing Emergent-Literacy Skills and Home-Literacy Environment of Children With Autism and Their Peers. Topics in Early Childhood Special Education, 0271121414536784.
• Foy, J. G., & Mann, V. (2003). Home literacy environment and phonological awareness in preschool children: Differential effects for rhyme and phoneme awareness. Applied Psycholinguistics, 24, 59-88.
• Francis, D.J., Shaywitz, S.E., Stuebing, K.K., Shaywitz, B.A., & Fletcher, J.M. (1996). Developmental lag versus deficit models of reading disability: A longitudinal, individual growth curves analysis. Journal of Educational Psychology, 88, 3-17.
• Gonzales, J. E., Taylor, A. B., McCormick, A. S., Villareal, V., Kim, M., Perez, E., Darensbourg, A., & Haynes, R. (2011). Exploring the underlying factor structure of the home literacy environment (HLE) in the English and Spanish versions of the Familia Inventory: A cautionary tale. Early Childhood Research Quarterly, 26, 475-483.
• Güney, F. (2012). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Zihinsel Yetersizliği Bulunan Öğrencilerin Erken Okuryazarlık Becerilerinin Desteklenmesine İlişkin Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Hart, B., & Risley, T. (2003). The early catastrophe. American Educator, 27(4), 6-9.
• Justice, L., Invernizzi, M., Geller, K., Sullivan, A., & Welsch, J. (2005). Descriptive-developmental performance of at-risk preschoolers on early literacy tasks. Reading Psychology, 26(1), 1-25.
• Karaahmetoğlu, B. ve Turan, F. (2017, Ekim). Erken okuryazarlık ev ortamı ölçeği-EROY-EV: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 5. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresinde sunulan bildiri, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karaahmetoğlu, B. ve Turan, F. (2016, Mayıs). Gelişimsel yetersizliği olan çocukların ailelerinin erken okuryazarlığa ilişkin inançları ile erken okuryazarlık ev ortamı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Öz]. 3.Uluslararası Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresinde sunulan bildiri, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Keleş, Ö.(2006). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Lamme, L. L., Sabis-Burns, D., & Gould, J. (2004). Project Booktalk: Library Books and Lap Reading in Childcare Homes. Early Childhood Education Journal, 32(1), 45-50.
• Marjanovic-Umek, L., Fekonja-Peklaj U., Socan, G., & Tasner, V. (2015). A socio-cultural perspective on children's early language: a family study. European Early Childhood Education Research Journal, 23(1), 69-85. doi:10.1080/1350293X.2014.991096.
• Meagher, S.M., Arnold, D.H., Doctoroff, G.L., & Baker, C.N. (2008). The relationship between maternal beliefs and behavior during shared reading. Early Education & Development, 19(1), 138-160.
• Niklas, F., & Schneider, W. (2013). Home literacy environment and the beginning of reading and spelling. Contemporary Educational Psychology, 38, 40-50.
• Payne, A. C., Whitehurst, G. J., & Angell, A. L. (1994). The role of home literacy environment in the development of language ability in preschool children from low-income families. Early Childhood Research Quarterly, 9(3-4), 427-440.
• Phillips, B. M., & Lonigan, C. J. (2009). Variations in the home literacy environment of preschool children: A cluster analytic approach. Scientific Studies of Reading, 13(2), 146-174.
• Robbins, C., & Ehri, L. C. (1994). Reading storybooks to kindergartners helps them learn new vocabulary words. Journal of Educational Psychology, 86, 54-64.
• Roberts, J., Jergens, J., & Burchinal, M. (2005). The role of home literacy practices in preschool children's language and emergent literacy skills. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 48(2), 345-359.
• Sarıca, A. D., Ergül, C., Akoğlu, G., Deniz, K. Z., Karaman, G., Bahap-Kudret, Z., & Tufan, M. (2014). The Reliability and Validity of the Home Early Literacy Environment Questionnaire. International Online Journal of Educational Sciences, 6(2).
• Skibbe, L.E., Justice, L.M., Zucker, T.A., & McGinty, A.S. (2008). Relations among maternal literacy beliefs, home literacy practices, and the emergent literacy skills of preschoolers with Specific Language Impairment. Early Education & Development, 19(1), 68-88.
• Stevenson, J., & Fredman, G. (1990). The social environmental correlates of reading ability. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 31(5), 681-698.
• Turan, F., & Akoğlu, G. (2014). Home literacy environment and phonological awareness skills in preschool children. Hacettepe Unıversity Journal of Education, 29(3), 153-166.
• Turan, F., & Ege, P. (2003). Dil sorunu olan çocuklar için bütüncül dil yaklaşımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi, 4(1) 31-43.
• Turan, F. (2012). Normal ve özel gereksinimli çocuğu olan annelerin çocuklarının dil edinimine ilişkin görüş ve tutumlarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 37(166), 289-302.
• Van der Schuit, M., Peeters, M., Segers, E., van Balkom, H., & Verhoeven, L. (2009). Home literacy environment of pre-school children with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research,53(12), 1024–1037.
• Weigel, D. J., Martin, S. S., & Bennett, K. K. (2006). Mothers’ literacy beliefs: Connections with the home literacy environment and pre-school children’s literacy development. Journal of Early Childhood Literacy, 6(2), 191-211.
• Whitehurst, G. J., Arnold, D.S., Epstein, J. N., Angell, A. L., Smith, M., & Fischel, J. E. (1994). A picture book reading intervention in day care and home for children from low-income families. Developmental Psychology 30, 679-689.
• Yumuş, M.(2018). Paylaşımlı kitap okuma müdahale programının ebeveynlerin deneyimlerine bebeklerin dil gelişimlerine ve erken okuryazarlık becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.