Akademik Özyeterlik ile Akademik Erteleme Eğilimi İlişkisi: Aday Öğretmenler Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 4, 815 - 826, 31.10.2020

Feyza Gün Tuğba Turabik Gülsün Atanur Baskan

Öz

Bu çalışmada, öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile akademik özyeterlik düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinde öğrenim görmekte olan 495 eğitim fakültesi öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında “Akademik Erteleme Eğilimi Ölçeği” ile “Akademik Özyeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma gibi betimsel istatistiklerin yanında, Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ve doğrusal regresyon tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile akademik özyeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin anlamlı, negatif yönde ve orta düzeyde olduğunu göstermiştir. Demografik değişkenlerden cinsiyetin akademik erteleme eğilimi üzerinde; okul türünün katılımcıların akademik özyeterlik düzeylerinde; bölümün ise hem akademik özyeterlik hem de akademik erteleme eğilimi üzerinde anlamlı bir farka neden olduğu görülmüştür. Çalışmada ayrıca akademik özyeterliğin, akademik erteleme eğiliminin anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akademik özyeterlik, akademik erteleme eğilimi, öğretmen adayı

The Relationship between Academic Self-Efficacy and Academic Procrastination Tendency: A Study on Teacher Candidates

Öz

In this study, the relation between academic self-efficacy and academic procrastination tendency according to the perceptions of teacher candidates was examined. The study, designed as a correlational research, has a total of 495 teacher candidates studying at state and foundation universities located in different states in Turkey. In the collection of the data, the “Academic Self-Efficacy Scale” and the “Academic Procrastination Scale” were utilized. In the analysis of the data descriptive statistics, Pearson moment product correlation coefficient, and simple linear regression analysis were used. Findings of the study showed that there is a significant, negative and moderate relationship between academic self-efficacy and academic procrastination tendency of teacher candidates. In addition, it has been found that while gender creates significant differences on academic procrastination tendency, school type creates significant differences on academic self-efficacy and department create significant differences on both academic self-efficacy and academic procrastination tendency. As the result of the study, it has been reached that academic self-efficacy is a significant predictor of academic procrastination tendency.

Anahtar Kelimeler

Academic procrastination tendency, academic self-efficacy, teacher candidates

Kaynakça

• Aitken, M. E. (1982). A personality profile of the college student procrastinator. Unpublished doctoral dissertation, University of Pittsburgh, USA.
• Akbay, S. E. ve Gizir, C. A. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: Akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
• Aktaş, H. (2017). Akademik güdülenme ile akademik özyeterlik arasındaki ilişki: ilahiyat fakültesi öğrencileri üzerine ampirik bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1376-1398.
• Albayrak, E., Yazıcı, H. ve Reisoğlu, S. (2016). Üniversite öğrencilerinde kişilik özellikleri, akademik öz-yeterlik, akademik kontrol odağı ve akademik erteleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 90-102.
• Alemdağ, C., Öncü, E. ve Yılmaz, A. K. (2014). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik motivasyon ve akademik öz-yeterlikleri. Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 23-35.
• Arıkan, H. E. (2016). Öğretmen adaylarının öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ile akademik erteleme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Aydoğan, D. (2008). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluk kaygı ve özyeterlik ile açıklanabilirliği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Balkıs, M. (2006). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, karar verme tarzları ile ilişkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Balkıs, M. (2007). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin karar verme stilleri ile ilişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 67-83.
• Balkıs, M., Duru, E., Buluş, M. ve Duru, S. (2006). Üniversite öğrencilerinde akademik erteleme eğiliminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 2(7), 57-73.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ, US: Prentice-Hall, Inc.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Berber-Çelik, Ç. B. ve Odacı, H. (2015). Akademik erteleme davranışının bazı kişisel ve psikolojik değişkenlere göre açıklanması. Hacettepe Universitersity Journal of Education, 30(3), 31-47.
• Brown, S. D., Lent, R. W., & Larkin, K. C. (1989). Self-efficacy as a moderator of scholastic aptitude: Academic performance relationships. Journal of Vocational Behavior, 35(1), 64-75. http://dx.doi.org/10.1016/0001-8791(89)90048-1
• Büyüköztürk, S. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Chemers, M. M., Hu, L., & Garcia, B. F. (2001). Academic self-efficacy and first year college student performance and adjustment. Journal of Educational Psychology, 93(1), 55-64.
• Çelikkaleli, Ö. ve Akbay, S. E. (2013). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme davranışı, genel yetkinlik inancı ve sorumluluklarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 237-254.
• Çıkrıkçı, Ö., & Erzen, E. (2016). Gender differences on academic procrastination: Meta-Analysis. Hacettepe Universitersity Journal of Education, 31(4), 750-761.
• Çuhadar, C., Gündüz, Ş. ve Tanyeri, T. (2013). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri bölümü öğrencilerinin ders çalışma yaklaşımlarının ve akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 251-259.
• Demir, M. K. ve Arı, E. (2013). Öğretmen adaylarının akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 265-279
• Donmuş, V., Akpınar, B. ve Eroğlu, M. (2017). Öğretmen adaylarının akademik özyeterlikleri ve mesleki kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 1-13.
• Eggen, P., & Kauchak, D. (1999). Educational psychology: Windows an classroom (4.ed). NJ: Prentice Hall/Merril.
• Ellis, A., & Knaus, W. J. (1977). Overcoming procrastination. New York: Signet Books.
• Eroğlu, O., Yıldırım, Y. ve Şahan, H. (2017). Spor Bilimleri Fakültesindeki öğrencilerin akademik öz-yeterlik ve akademik güdülenme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Akdeniz Üniversitesi örneği. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 38-47.
• Farran, B. (2004). Predictors of academic procrastination in college students. Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering, 65(3-B), 1545.
• Ferrari, J. R., Parker, J. T., & Ware, C. B. (1992). Academic procrastination: Personality correlates with Myers-Briggs types, self-efficacy, and academic locus of control. Journal of Social Behavior & Personality, 7(3), 495-502.
• Fırat-Durdukoca, Ş. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77.
• George, D., & Mallery, P. (2001). SSPS for windows step by step: A simple guide and reference 10.0 update (3rd ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Grunschel, C., Patrzek, J., & Fries, S. (2013). Exploring reasons and consequences of academic procrastination: An interview study. European Journal of Psychology of Education, 28(3), 841-861.
• Gürbüzoğlu-Yalmancı, S. ve Aydın, S. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 21-27.
• Haycock, L. A., McCarthy, P., & Skay, C. L. (1998). Procrastination in college students: The role of self and anxiety. Journal of Counseling and Development, 76, 317-325.
• He, S. (2017). A Multivariate investigation into academic procrastination of university students. Open Journal of Social Sciences, 5(10), 12-24.
• Jerusalem, M., & Schwarzer, R. (1981). Fragebogen zur Erfassung von "Selbstwirksamkeit. Skalen zur Befindlichkeit und Persoenlichkeit In R. Schwarzer (Hrsg.). (Forschungsbericht No. 5). Berlin: Freie Universitaet, Institut fuer Psychologie.
• Kabaran, H., Altıntaş, S. ve Kabaran, G. G. (2016). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz-yeterlik inançları ile akademik öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-11.
• Kağan, M. (2009). Determining the variables which explain the behavior of academic procrastination in university students. Ankara University Journal of Facuclty of Educational Sciences, 42(2), 113-128.
• Khan, M. J., Arif, H., Noor, S., & Muneer, S. (2014). Academic procrastination among male and female university and college students. FWU Journal of Social Sciences, 8(2), 65-70.
• Klassen, R.M., Krawchuk, l. L. & Rajani, S. (2008). Academic procrastination of undergraduates: Low self-efficacy to self-regulate predicts higher levels of procrastination. Contemporary Educational Psychology, 33(4), 915–931.
• Kurt-Topuz, S., ve Erkanlı, H. (2016). Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın ve erkeğe atfedilen anlamların metafor yöntemiyle analizi. Alternatif Politika, 8(2), 300-321.
• Kutlu, N., Gökdere, M. ve Çakır, R. (2015). Öğretmen adaylarının akademik erteleme davranışı ile öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının karşılaştırmalı incelemesi. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 1311-1330.
• Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2011). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (4th ed.). New York, NY: Routledge/Taylor & Francis.
• Milgram, N. A. (1991). Procrastination. In R. Dulbecco (Ed.), Encyclopedia of human biology (Vol. 6, pp. 149–155). New York: Academic Press.
• Milgram, N., Marshevsky, S., & Sadeh, C. (1995). Correlates of academic procrastination: Discomfort, task aversiveness, and task capability. The Journal of psychology, 129(2), 145-155.
• Multon, K.D., Brown, S.D., & Lent, R.W. (1991). Relation of self-efficacy beliefs to academic outcomes: A meta-analytic investigation. Journal of Counseling Psychology, 38, 30-38.
• Nartgün, Ş. ve Çakır, M. (2014). Lise öğrencilerinin akademik başarılarının akademik güdülenme ve akademik erteleme eğilimleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 379-391.
• Oğuz, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik inançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in achievement settings. Review of Educational Research, 66, 543-578.
• Patrzek, J., Sattler, S., van Veen, F., Grunschel, C., & Fries, S. (2015). Investigating the effect of academic procrastination on the frequency and variety of academic misconduct: A panel study. Studies in Higher Education, 40(6), 1014-1029.
• Pychyl, T. A., Lee, J. M., Thibodeau, R., & Blunt, A. (2000). Five days of emotion: An experience sampling study of undergraduate student procrastination. Journal of Social Behavior and Personality, 15(5), 239- 254.
• Roig, M., & DeTommaso, L. (1995). Are college cheating and plagiarism related to academic procrastination?. Psychological reports, 77(2), 691-698.
• Rothblum, E. D., Solomon, L. J., & Murakami, J. (1986) Affective, cognitive, and behavioral differences between high and low procrastinators. Journal of Counseling Psychology, 33, 387–394.
• Saracaloğlu, A. S., & Gökdaş, İ. (2016).Variables that predict academic procrastination behavior in prospective primary school teachers. Journal of Educational Science Research, 6(1), 43-61.
• Saracaloğlu, A. S., Dinçer, B., & Gerçeker, C. S. (2018). The relationship between music teacher candidates’ academic and general procrastination tendencies and test anxiety. Journal of Education and Training Studies, 6(9), 174-183.
• Schouwenburg, H. C. (1995). Academic procrastination: Theoretical notions, measurement, and research. In J. R. Ferrari and J. L. Johnson (Eds.), Procrastination and task avoidance: Theory, research, and treatment (pp. 71-96). New York: Plenum Press.
• Schraw, G., Wadkins, T., & Olafson, L. (2007). Doing the things we do: A grounded theory of academic procrastination. Journal of Educational Psychology, 99(1), 12-25.
• Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychology, 26, 207-231.
• Senécal, C., Koestner, R., & Vallerand, R. J. (1995). Self-regulation and academic procrastination. The Journal of Social Psychology, 135(5), 607-619.
• Sirois, F. M., Melia-Gordon, M. L., & Pychyl, T. A. (2003). I’ll look after my health, later: An investigation of procrastination and health. Personality and Individual Differences, 35(5), 1167–1184.
• Solomon, L. J., & Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: Frequency and cognitive-behavioral correlates. Journal of counseling psychology, 31(4), 503-509. http://dx.doi.org/10.1037/0022-0167.31.4.503
• Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychological Bulletin, 133, 65–94.
• Şeker, S. S. (2017). Müzik eğitimi bölümü öğretmen adaylarının akademik güdülenme ve akademik öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1465-1484.
• Tabancalı, E. ve Çelik, K. (2013). Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlikleri ile öğretmen öz-yeterlilikleri arasındaki ilişki. Journal of Human Sciences, 10(1), 1167-1184.
• Tan, C. X., Ang, R. P., Klassen, R. M., Yeo, L. S., Wong, I. Y., & Huan, V. S. (2008). Correlates of academic procrastination and students’ grade goals. Current psychology-Research & Reviews, 27(2), 135–144.
• Tice, D. M., & Baumeister, R. F. (1997). Longitudinal study of procrastination, performance,stress, and health: The costs and benefits of dawdling. Psychological Science, 8(6), 454–458.
• Tunca, N. ve Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilişötesi (üst biliş) öğrenme stratejileri ile akademik öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1), 47-56.
• Wolters, C. A. (2003). Understanding procrastination from a self-regulated learning perspective. Journal of Educational Psychology, 95(1), 179-187.
• Yağcı, U. ve Aksoy, V. (2015) Müzik öğretmeni adaylarının akademik öz-yeterlikleri ile öğretmenlik öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 89 – 104.
• Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007). Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.