PIAAC 2015 Sonuçlarına Göre Türkiye’deki Yetişkinlerin Sözel Okuryazarlık Becerilerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 4, 915 - 935, 31.10.2020

Ramazan Atasoy Nezahat Güçlü

Öz

Bu araştırmada, PIAAC 2015 sonuçlarına göre Türkiye’deki yetişkinlerin sözel becerilerini yordayan değişkenlerin CHAID analizi ile belirlenmesi, sözel becerilerin bazı değişkenler ile ilişkilerinin ortaya konulması ve yetişkinlerin aldığı eğitimin Türk Milli Eğitim Sistemi (TMES) çıktıları bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde ve analitik yöntemde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi tabakalı seçkisiz olarak seçilen 5199 hane halkıdır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, t – testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon ve CHAID analizi kullanılmıştır. Araştırmada, TMES’nde sözel beceri geliştirme sorununun varlığı ile eğitimde kalite sorunlarının devam ettiği ortaya konulmuştur. Ayrıca, yetişkinlerin sözel okuryazarlık puanlarının cinsiyete, yaşa ve eğitim düzeyine göre anlamlı fark gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Sözel beceriler ile eğitim düzeyi arasında pozitif yönde orta düzeyde; ebeveyn eğitim düzeyi ve evdeki kitap sayısı ile pozitif yönde düşük düzeyde; bilgisayar kullanım durumu ile negatif yönde orta düzeyde, yaş grubu ile de negatif yönde çok düşük düzeyde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Sözel becerileri yordayan en güçlü değişken ise eğitim düzeyi bulunmuştur. Eğitim düzeyine bağlı ikincil ve üçüncül yordayıcı değişkenler ise iş için diploma yeterliliği, bilgisayar kullanımı, evdeki kitap sayısı, güncel iş durumu ve kullanılan dil değişkenleri bulunmuştur. Bilgi toplumu olma yolunda eğitimde alınacak daha çok uzun yol olduğu da örtük olarak ortaya konulmuştur. Araştırmanın, eğitimde politika belirleyicilere ve araştırmacılara TMES çıktılarının görünümüne ilişkin ipuçları vermesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

PIAAC, yetişkin becerileri, sözel okuryazarlık becerileri, eğitim kalitesi, CHAID analizi

Evaluation of Literacy Skills of Adults in Turkey According to the Results of PIAAC 2015

Öz

In this study, it is aimed to determine the variables that predict the literacy skills according to the PIAAC 2015 results, to reveal the relationship between literacy skills and the other variables, and to assess the education which is given to the adults in the context of the outputs of Turkish National Education System (TNES). The research is designed in a survey model and an analytical method. The sampling of the study is consisted of randomly selected stratified 5199 households. Arithmetic mean, standard deviation, t - test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation analysis and CHAID analysis were used in the analysis of the data. In the study, it was revealed that the quality problems in education and the existence of the problem of literacy skill development continues in TNES. In addition, it is manifested that literacy scores of adults have significant differences according to gender, age and educational level. There are significant relationship on positive direction and middle level between literacy skills with education level; lower level with education level of parents and number of books; on negative direction and middle level with computer using, and on negative direction and lower level with age group. Educational level is found as the most powerful predictor variable. Secondary and tertiary predictive variables related to educational level were found to be diploma qualification, computer use, number of books at home, current job status and language variables used. It has also been implicitly revealed that there is a long way to be taken regarding the education to become an information society. It is expected to give clues to the policymakers and researchers in education about the appearance of the TNES outputs.

Anahtar Kelimeler

PIAAC, skills of adults, literacy skills, quality of education, CHAID analyze

Kaynakça

• Anılan, H. (2004). Bazı değişkenler açısından Türkçe dersinde okuduğunu anlama, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 89-102.
• Atar, H. Y., & Atar, B. (2012). Türk eğitim reformunun öğrencilerin TIMSS 2007 fen başarılarına etkisinin incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2621-2636.
• Atasoy, R., Cemaloğlu, N. (2018). Evaluation of quality policies on education in Turkish education system, Universal Journal of Educational Research, 6(7), 1350 - 1373.
• Aytaş, S. (2014). Avrupa Birliği ve Türkiye’de beceri uyuşmazlığı. Uzmanlık Tezi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Barrett, G. F., & Riddell, W. C. (2016). Ageing and Literacy Skills: Evidence from IALS, ALL and PIAAC, IZA Discussion Paper No. 10017. Australie. https://ssrn.com/abstract=2803849 adresinden erişilmiştir.
• Barro, R. J., & Lee, J. W. (2013). A new data set of educational attainment in the world, 1950-2010, Journal of Development Economics, 104, 184 -198.
• Batur, Z., & Alevli, O. (2015). Okuma becerileri dersinin PISA okuduğunu anlama yeterlilikleri açısından incelenmesi, Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 2(1), 22-30.
• Brown, P., & Lauder, H. (2006). Globalization, knowledge and the myth of the magnet economy, Globalisation, Societies and Education, 4(1), 25-57.
• Bumin, E. (2009). Yetişkin eğitimi programlarını uygulayan eğitimcilerin mesleki formasyonları, mesleğe dönük algı ve ihtiyaçları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Carson, J. E., Carrell, P. L., Silberstein, S., Kroll, B., & Kuehn, P. A. (1990). Reading‐writing relationships in first and second language, Tesol Quarterly, 25(2), 245 - 256.
• Çaycı, B., & Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-456.
• Collis, J., & Hussey, R. (2013). Business research: A practical guide for undergraduate and postgraduate students, Palgrave Macmillan.
• Crawford, S. (2016). Instructional capacity building. Texas: Lulu.
• De Muth, J. E. (2014). Basic statistics and pharmaceutical statistical applications. Chapman and Hall/CRC.
• Desjardins, R., & Warnke, A. (2012). Ageing and skills: A review and analysis of skill gain and skill loss over the lifespan and over time, OECD Education Working Papers, No. 72. Paris: OECD. http://dx.doi.org/10.1787/5k9csvw87ckh-en.
• Dökmen, Ü. (1994). Okuma Becerisi, İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. İstanbul: MEB.
• Drucker, P. F (1994). The age of social transformation. Atlanta: Atlantic.
• Duman, A. (2007). Yetişkinler eğitimi. Ankara: Ütopya.
• Duralp, E., Çiçekçioğlu, P., & Duralp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1), 115-132.
• Hergüner, G. (1998). 21. Yüzyılda eğitimcilerin eğitimi ve okul düzeni, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(15), 287-294.
• Hanushek, E. A., Schwerdt, G., & Wiederhold, S. (2015). Returns to skills around the world: Evidence from PIAAC, European Economic Review, 73(C), 103-130.
• Hochberg, J., & Tamhane, A. C. (1987). Multiple comparison procedures (No. 519.535 H655m Ej. 1). John Wiley & Sons.
• Ertl, H. (2006). Educational standards and the changing discourse on education: the reception and consequences of the PISA study in Germany. Oxford Review of Education, 32(5), 619-634.
• Efron, B. (1982). The jackknife, the bootstrap, and other resampling plans. Society of Industrial and Applied Mathematics CBMS-NSF Monographs, 38.
• Erbaş, K. C. (2005). Factors affecting scientific literacy of students in Turkey in programme for international student assessment (PISA), Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• İnce, M. (2016). Türkçe 6, 7 ve 8. sınıf öğretim programının PISA'da yoklanan okuma becerileri açısından analizi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İzci, E. (2011). Attitudes of the students towards learning attending first level primary state and private schools, Education Sciences, 6(1), 988-1006.
• Karabay, E. (2013). Aile ve okul özelliklerinin PISA okuma becerileri, matematik ve fen okuryazarlığını yordama gücünün yıllara göre incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karabay, E. (2014). Investigation of the extra scholastic variables explaining students success on placement test via CHAID analysis, Elementary Education Online, 13(2), 640-659.
• Karabay, E., Yıldırım, A., & Güler, G. (2015). Yıllara göre PISA matematik okuryazarlığının öğrenci ve okul özellikleri ile ilişkisinin aşamalı doğrusal modelleri ile analizi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(36), 137-151.
• Kass, V. G. (1980). An exploratory technique for investigating large quantities of categorical data, Applied Statistics, 29(2), 119-127.
• Kaya, E. H. (2010). Avrupa Birliği yaşam boyu öğrenme ve yetişkin eğitimi politikaları, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kayri, M., Elkonca, F., Şevgin, H., & Ceyhan, G. (2014). Ortaokul öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarının CHAID analizi ile incelenmesi, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 303-316.
• Koyuncugil, A. S., & Özgülbaş, N. (2008). Veri madenciliği: Tıp ve sağlık hizmetlerinde kullanımı ve uygulamaları, International Journal of Informatics Teknologies, 2(2), 21-32.
• Kurt, İ. (2008). Yetişkin eğitimi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Magidson, J. (1994). The chaid approach to segmentation modeling: Chi-squared automatic interaction detection, In Bagozzi, R. P. (Ed.), Advanced methods of marketing research (pp. 118-189). Cambridge: Blackwell.
• Maimon, O., & Rokach, L. (2008). Data mining with decision trees: Theory and application, USA: World Scientific.
• MEB (2010). PISA 2009 ulusal ön raporu, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• MEB (2015). PISA 2012 ulusal nihai raporu, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• MEB (2016a). PISA 2015 ulusal ön raporu, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• MEB (2016b). TIMSS 2015 ulusal matematik ve fen bilimleri ön raporu, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Miser, R. (2002). Küreselleşen dünyada yetişkin eğitimi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 55-60.
• McKillup, S. (2012). Statistics explained: An introductory guide for life scientists (Second edition). United States: Cambridge University Press.
• OECD (2013a). The Survey of Adult Skills, Reader’s Companion, OECD. http://dx.doi.org/10.1787/9789264204027-en adresinden erişilmiştir.
• OECD (2013b). Technical Report of the Survey of Adult Skills, OECD, Paris.
• OECD (2014). PIAAC Technical Standards and Guidelines, [Available online at: http://www. www.oecd.org/site/piaac.com].
• OECD (2016a). OECD Skills Matter: Further Results from the Survey of Adult Skills”, OECD Skills Studies. Paris: OECD. http://dx.doi.org/10.1787/9789264258051-en adresinden erişilmiştir.
• OECD (2016b). Survey of Adult Skills Technical Report, (2nd Edition). OECD, Paris.
• OECD (2016c). PISA 2015 Results (Volume I): Excellence and Equity in Education, OECD, Paris.
• OECD (2017a). OECD Skills Outlook. Skills and Global Value Chains, Paris: OECD. http://dx.doi.org/10.1787/9789264273351-en adresinden erişilmiştir.
• Okçabol, R. (2006). Halk eğitimi, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• ÖSYM (2017). 2017 LYS sınav sonuçlarının açıklanması, https://www.osym.gov.tr adresinden erişilmiştir.
• Özdemir, S. (2013). Eğitimde örgütsel yenileşme, Ankara: Pegem.
• Özer, Y. (2009). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA) verilerine göre türk öğrencilerin matematik ve fen bilimleri başarıları ile ilişkili faktörler, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özer, Y., & Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 313-324.
• Paccagnella, M. (2016). Age, Ageing and Skills: Result from the Survey of Adult Skills, OECD Education Working Papers. Paris: OECD, No: 132. http://dx.doi.org/10.1787/5jm0q1n38lvc-en adresinden erişilmiştir.
• Reder, S. (2015). Digital inclusion and digital literacy in the United States: A portrait from PIAAC’s survey of adult skills, Journal of Research and Practice for Adult Literacy, Secondary, and Basic Education, 4(2), 58 - 63.
• Storen, L. A. (2016). Factors that promote innovativeness and being an innovative learner at work - results from PIAAC, European Journal of Education, 51(2), 176-190.
• Stevens, J. P. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (Fifth edition). United States: Taylor and Francis Group, LLC.
• Schleicher, A. (2008). “PIAAC: A new strategy for assessing adult competencies”, International Review of Education, 54(5-6), 627-650.
• Şaşmazel, A. G. (2006). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA)’nda Türk öğrencilerin fen bilgisi başarısını etkileyen faktörler, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şengül, A. (2011). Türk öğrencilerin PISA 2009 okuma becerilerini açıklayan değişkenlerin CHAID analizi ile belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth edition). United States: Pearson Education.
• Temizkan, M., & Sallabaş, M. E. (2011). Okuduğunu anlama becerisinin değerlendirilmesinde çoktan seçmeli testlerle açık uçlu yazılı yoklamaların karşılaştırılması, Dumlupınar Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 207-220.
• Toffler, A. (1981). Üçüncü dalga, İstanbul: Altın Kitaplar.
• Uğur, N. (2017). Anadili eğitim dilinden farklı olan öğrenci ve velilerin yaşadıkları sorunların çözümlenmesi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ural, O. (2009). Yetişkin eğitimi, İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Van der Veen, R. (2006). Communication and creativity: methodological shifts in adult education, International Journal of Lifelong Education, 25(3), 231-240.
• Yıldız, A. (2004). Türkiye’deki yetişkin eğitimi araştırmalarına toplu bakış, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 78-96.
• Yiğit, F. (2013). 6. Sınıf öğrencilerinin anlam bilgisindeki başarı durumlarını etkileyen değişkenlerin incelenmesi: Rize örneği, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 165-175.