İlköğretim Öğrencilerinin Hipermetinsel Okuma Süreçlerinin İncelenmesi

Yıl 2008, Cilt: 34 Sayı: 34, 63 - 74, 01.06.2008

Ebubekir Çakmak Arif Altun

Öz

Genel anlamda hipermetinler dijital veya dijital hale dönüştürülmüş, doğrusal ve/veya doğrusal olmayan etkileşimli metinler olarak tanımlanmaktadır. Gelişen bilgi ve iletişim teknolojilerinin okuma kavramına yansıması olarak da ifade edilen hipermetinler, gerek gündelik yaşamda, gerekse eğitimsel anlamda karşı karşıya kaldığımız zengin okuma ortamlarıdır. Bu çalışmada, ilköğretim 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin hipermetinsel okuma süreçleri araştırılmıştır. Çalışmanın katılımcı grubu 5. ve 6. sınıfa devam eden 45 ilköğretim öğrencisinden oluşmaktadır. Öntest-Sontest Kontrol Gruplu desenlenmiş yarı deneysel tasarlanan bu çalışmada veriler üç farklı kaynaktan toplanmıştır. Bunlar; Hipermetinsel Yönelim Bozukluğu Ölçeği, Hatırlama Ölçüm Aracı ve Okuma Süreleri çizelgesidir. Verilerin analizi ile çalışma sonunda öğrencilerin, hipermetinsel okuma sürecinde kendilerini yönelimsiz olarak değil, kararsız olarak algıladıkları; kız ve erkek öğrencilerin yönelim bozukluğu algılarının benzer olduğu görülmüştür. Öğrencilerin hipermetinsel okuma ortamında harcadıkları zaman arttıkça okuduklarından daha fazla hatırladıkları ve şaşırma algılarının azaldığı tespit edilmiştir. Fakat okuma sürelerinin cinsiyete göre farklılaşmadığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

okuma, hipermetin, hipermetinsel yönelim bozukluğu, hipermetinsel gezinim

Kaynakça

• Alexander, P.A., Kulikowich, J.M., ve Jetton, T.L. (1994). The role of subject-matter knowledge and interest in the
• processing of linear and nonlinear texts. Review of Educational Research, 64(2), 201–252.
• Altun, A. (2000). Patterns in cognitive process and strategies in hypertext reading: A case study of two experienced computers users. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 9(1), 35-55.
• Altun, A. (2002). Hipermetin ortamlarında okuma ve öğrenme: Bilgi olusturma sürecinde epistemik kabullerin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 353-375.
• Altun, A. (2003). Understanding hypertext in the context of reading on the web: Language learners' experience.
• Current Issues in Education. 02.03.2004 tarihinde http://cie.ed.asu.edu/volume6/number9/ adresinden alınmıştır.
• Altun, A. ve Çakmak, E. (2004). Üç farklı hipermetinsel tasarıma iliskin ilköğretim öğrencilerinin algıları. XIII.
• Ulusal Egitim Bilimleri Kurultayı. 6-9 Temmuz 2004, Malatya: Inönü Üniversitesi.
• Çakmak, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin hipermetinsel okuma süreçlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi
• Sosyal Bilimler Estitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Conklin, J. (1987). Hypertext: An introduction and survey. IEEE Computer, 20(9), 17-41.
• Eisenstein, E. L. (1979). The printing press as an agent of change: Communications and cultural transformations in early- modern Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gall, J.E. ve Hannafin, M. J. (1994). A Framework for the study of hypertext. Instructional Science, 22, 207-232.
• Gay, L.R. (1996). Educational research competencies for analysis and application. New Jersey, NJ: Prentice- Hall, Inc.
• Lee, M. J. ve Tedder, C. M. (2003) .The effect of three different computer texts on readers’ recall: based on working memory capacity. Computers in Human Behavior, 19, 767-783.
• Liu, M. (2004). Examining the performance and attitudes of sixth graders during their use of a problem – based hypermedia learning environment. Computers in Human Behavior, 20, 357-379.
• Liu. M. (2002). Alien Rescue: A problem-based hypermedia learning environment for middle school science. Technology Integration Process. 12.03.2004 tarihinde http://www.jour.missouri.edu/tip.nsf/toprint/AlienRescue.htm adresinden alınmıştır.
• Miall, D.S ve Dobson T. M. (1998) Orienting the reader? A study of literary hypertext. The VIth Biannual IGEL
• Conference, Utrecht, The Netherlands, 02.02.2004 tarihinde http://www.arts.ualberta.ca/igel/IGEL1998/dobsmial.pdf adresinden alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2001). Milli Eğitim Bakanlığı Genelgesi (2001/53). Konu: Bilgi Teknololojileri Kullanımı, Sayı: 2001/53. Ankara.
• Oulasvirta, A. (2004). Task demands and memory in web interaction: a levels of processing approach. Interacting with Computers, 16, 217– 241.
• Reinking, D. (1988). Computer- mediated text and comprehension differences: The role of reading time, reader
• preference, and estimation of learning. Reading Research Quartery, 23, 485-489.