Yansıtıcı Düşünmenin Ö?retmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamalarına Katkıları

Yıl 2008, Cilt: 34 Sayı: 34, 189 - 203, 01.06.2008

Necla Köksal Özcan Demırel

Öz

Bu çalışmanın amacı; öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin geliştirilmesinin öğretimi tasarlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerine etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi içerisinde kullanılan stratejilerden “Karma Yapı: Deneysel Desen, Nitel Veri Toplama ve İçerik Analizi” seçilmiştir. Belirlenen yöntemi ve oluşturulan temel yapısı çerçevesinde araştırmanın deseni olarak durum çalışması (case study) seçilmiştir. Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü katılan 12 dördüncü sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Programın değerlendirilmesinde; gözlem notları, kamera kayıtları, görüşme formu, kendini değerlendirme formu, katılımcı günlükleri ve ders planları veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Programa yönelik; tasarım kararlarını yansıtma, öğretime hazırlık, öğretme-öğrenme süreci ve değerlendirme süreçlerini yansıtma boyutlarında sonuçlara ulaşılmıştır. Öğretmen adaylarının yansıtıcı öğretmen özelliklerinden kişisel ve mesleki niteliklere ilişkin sergiledikleri öğretmen özellikleri belirlenmiştir. Çalışma sonunda elde edilen bulgulara göre, yansıtıcı düşünme eğitiminin öğretmen adaylarının planlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerine olumlu katkılar sağladığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

yansıtıcı düşünme, mikro öğretim, nitel araştırma yöntemi, yansıtıcı düşünme öğretim programı, öğretmen adaylarının özellikleri

Kaynakça

• Arslan, B. (2005). Yansıtıcı düşünmenin program geliştirme ve fen bilgisi öğretim programlarındaki yeri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, A. (2001). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. Bursa: Alfa - Aktüel Kitabevi.
• Bağcıoğlu, G. (1999). Öğretmen adaylarında yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinlikler. VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Trabzon: I.
• Bigge, M. L. ve Shermis, S. S. (1999). Learning theories for teachers. New York: Longman Inc.
• Copeland, W. D., Birmingham, C., De La Cruz, E. ve Lewin, B. (1993). The reflective practitioner in teaching: toward a research agenda. Teaching & Teacher Education, 19(4) 347-359.
• Demirel, Ö. (2006). Öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayınevi.
• Dewey, J. (1933). How we think. Boston: Heath.
• Erden, M. ve Akman, Y. (2001). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Arkadaş Yayınevi
• Erginel-Şanal, S. (2006). Developing reflective teachers: a study on perception and improvement of reflection in pre-service teacher education. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Üniversitesi: Ankara.
• Fidan, N. (1996). Eğitim psikolojisi okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Forman, E. A. ve diğerleri. (1993). Contexts for learning. Oxford: Oxford University Pres.
• Freiberg, H. J. ve Driscoll, A. (2000). Universal teaching strategies. USA: Library of Congress Cataloging-in-Publication Data.
• Göde, Ü. (1999). Teacher reflection through self-observation. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi: Ankara.
• Hatton, N. ve Smith, D. (1995). Reflection in teacher education: Towards definition and implementation. Teaching & Teacher Education, 11(1) 33-49.
• Jay, J. K. ve Johnson, K. L. (2002). Capturing complexity: A typology of reflective practice for teacher education. Teaching on Teacher Education, 18, 73-85.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
• Posner, G. J. (2000). Field experience a guide to reflective teaching. New York: Wesley Longman.
• Schön, D. (1983). The reflective practitioner: How professionals think in action. New York: Basic Books.
• Turgut, F. (1997). Eğitimde ölçme ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Ünver, G. (2003). Yansıtıcı düşünme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Wilson, J. ve Wıng Jan, L. (1993). Thinking for themselves. Australia: Impact Printing.
• Wubbels, F. A., Korthagen, J. (1990).The effects of a pre-service teacher education program for the preparation of reflective teachers. The Journal of Education for Teaching. 16(1).
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yost, D. S., Senter, S. M. ve Baily, A. F. (2000). An examination of the construct of critical reflection: implications for teacher education programming in the 21st century. Journal of Teacher Education, 51(1).
• Younghoon, K. (2005). Cultivating reflective thinking: the effect of reflective thinking tool on learners’ learning performance and metacognitive awareness in the context of on-line learning. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. USA: The Pennsylvania State University.