Öğrencilerin Eğitim Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü Programlarına Kabul Durumlarının Yordanması

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 0 - 0, 28.12.2016

İlhan Koyuncu , Nuri Doğan , Pelin Gökdemir Müjgen Kahveci

Öz

Bu çalışmanın amacı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü lisansüstü programlarına 2011 ile 2016 yılları arasında başvuran adayların programlara kabul durumlarını hangi değişkenlerin etkilediğinin lojistik regresyon analizi ile yordanmasıdır. Araştırmada, tezli yüksek lisans ve doktora düzeyinde başvuru yapan adayların başvurduğu anabilim dalı, program, yıl ve yarıyıl, cinsiyet, medeni durumu, yabancı dil puanı, diploma notu, ALES puanı, ALES alanı, mezun olduğu okul, yaşı ve programa kabul durumları ile kurulan modellerin performansları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada, toplam 4990 adaydan (N_YL=3818 and N_DR=1172) elde edilen veriler kullanılmıştır. Model değerlendirmede doğruluk, hata oranı, özgünlük ve hassaslık ölçütleri; model karşılaştırmada ise iki oran için z testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre lojistik regresyon analizi ile yapılan sınıflandırma yüksek lisans düzeyinde %78; doktora düzeyinde ise %73 doğruluk oranına sahiptir. Wald testi sonuçları, her iki akademik derece için de yaş değişkeninin önemli bir faktör olmadığını göstermiştir (p>0.05). Ancak, cinsiyet, medeni durum, diploma notu, ALES puanı, ALES alanı ve mezun olduğu okul değişkenlerinin ise önem düzeyi değişmekle birlikte her iki akademik dereceye kabul için önemli faktörler olduğu görülmüştür (p<0.05). Özgünlük değerlerinin yüksek lisans için %94 ve doktora için %91 olması, programa kabul etmeme yönünde verilen kararlarının çok büyük oranda yerinde olduğunu göstermektedir. Ancak, hassaslık değerlerinin yüksek lisans için %28 ve doktora için %35 olması ise, programa kabul etme yönünde verilen kararların yeterli düzeyde hassas olmadığını göstermektedir. Modellerin hata oranları karşılaştırıldığında ise iki oran arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p>0.05). Buna göre, aynı değişkenlerle yapılan sınıflandırmada doktora için kullanılan model daha yüksek bir hata oranına sahiptir. Çalışmada, elde edilen bulgular lisansüstü eğitim alımlarında doğru ve uygun ölçütlerin kullanılması ile akademide kalite bağlamında değerlendirilmiş ve bazı önerilere yer verilmiştir. 

Kaynakça

• Arıcı, H. (1997). Bilim insanı yetistirme: Lisansüstü eğitim ve sorunları - sosyal bilimler alanında. Ankara: Turkiye Bilimler Akademisi Bilimsel Toplantı Serileri 7: Bilim İnsanı Yetiştirme: Lisansüstü Eğitim.
• Bartelse, J., Beerkens, E. & Maassen, P. (2000). Hollanda. (Çeviren: Yasemin Karaman Kepenekçi). Kasım Karakütük (Ed.), Avrupa Asya ve Amerika’da Lisansüstü Öğretim Reformu içinde (s.203-223). Ankara: PegemA Yayınları.
• Bülbül, T. (2003). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde Görev Yapan Öğretim Üyelerinin Lisansüstü Öğretime Öğrenci Seçme Sürecine İlişkin Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36: 166-174.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakar, Öner (1997). Bilim insanı yetiştirme: Lisansüstü eğitim ve sorunları - Fen Bilimleri alanında. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (5. Baskı). Trabzon: Ofset Matbaacılık.
• Çetin, B. (2007). What is measured with student selection interview: A conjoint analysis study. World Applied Sciences Journal 2(5), 470-475.
• Çıkrıkçı-Demirtaşlı, N. (2002). Lisansüstü eğitim programlarına girişte lisansüstü eğitimi giriş sınavı (LES) sonucunun ve diğer ölçütlerin kullanımına ilişkin bir tarama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35(1-2), 61-70.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Crago, M. (2003). Graduate Studies: A Practical Guide”. Canadian Association for Graduate Studies. http://www.cags.ca/documents/publications/practical_guide.pdf Erişim Tarihi: 26.02.2013.
• Fraenkel, J. R., and Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education (6th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Güven, İ. (2009). Almanya’da Lisansüstü Öğretimde Gelişmeler. Kasım Karakütük (Ed.), Lisansüstü Öğretim Sistemleri içinde (s.21-48). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Guo, Y. (2009). Çin’de Lisansüstü Öğretim Reformları ve Bilim İnsanları ile Mühendislerin Uluslararası Hareketliliği. (Çev: Aygülen Kayahan Karakul). Kasım Karakütük (Ed.) Avrupa Asya ve Amerika’da Lisansüstü Öğretim Reformu içinde (33-60).Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Han, J., Kamber, M. and Pei, J. (2011). Data mining: Concepts and techniques (3rd ed.). Elsevier.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kayahan Karakul, A. ve Karakütük, K. (2014). Lisansüstü öğretime öğrenci seçiminde kullanılan ölçütlere ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 47 (2), 179-200.
• Kılıç, B. (2015). Bilim insanı arttı, bilim yerinde saydı. http://www.akademikpersonel.org/anasayfa/bilim-insani-artti-bilim-yerinde-saydi.html adresinden 8 Eylül 2016 tarihinde alınmıştır.
• Kızıl, C. (2010). Akademik yayın paradoksları. http://cevdetkizil.com/cevdetkizil/tr/admin/editor/ccv/gazetehaberturk/akademik_yayin_paradokslari.doc adresinden 8 Eylül 2016 tarihinde alınmıştır.
• Kilmen, S. (2007). Lisansüstü eğitimi giriş sınavının ve lisans diploma notunun yüksek lisans başarısını yordama gücü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 7(2), 177-189.
• Koğar, H. ve Sayın, A. (2014). Yüksek lisans programına girişte öğrencilerin sınıflandırılma doğruluğunun incelenmesi: Gazi Üniversitesi örneği. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences 47(1), 171-186.
• NAFSA: Association of International Educators (1998). NAFSA's international student handbook: The essential guide to university study in the U.S.A. Washington, D.C: NAFSA: Association of International Educators.
• Oğuz, E. & Karakaya, İ. (2009). Lisansüstü Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği). 4. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu Bildiriler. Ayşe Çakır İlhan, Müge Artar, H. Hüseyin Aksoy (Ed). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 193-204.
• Örnek, E. (2002). Hacettepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'ne bağlı yüksek lisans programlarındaki öğrencilerin lisansüstü eğitimi giriş sınavı puanları ile akademik başarıları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Sevinç, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve öneriler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 34 (2), 125- 137.
• Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Tokat, E. (2004). Lisansüstü eğitimi giriş sınavı ve diğer kabul ölçülerin yordama geçerliğine ilişkin bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Varış, F. (1972). Türkiye’de lisansüstü eğitim: “Sosyal bilimlerde”. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Varış, F. (1973). Türkiye’de lisansüstü eğitim: “Pozitif bilimlerin temel ve uygulamalı alanlarında”. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160420-16.htm adresinden 8 Eylül 2016 tarihinde alınmıştır.
• Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı (2015). http://www.yok.gov.tr/documents/10279/0/Oyp_kaldirilma_karari_220915.pdf/55dcda8e-9f98-4a25-b9e5-f4ce81b21526 adresinden 19 Aralık 2016 tarihinde alınmıştır.