Hemşirelerin Yaşlı Hastalara Karşı Tutumları ve Bakım Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2023, , 256 - 263, 28.12.2023

Fatma Gümüşoğlu , Hatice Tambağ

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.1155733

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı hemşirelerin yaşlı hastalara karşı tutumları ve bakım davranışlarının incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı kesitsel araştırmadır. Bir il merkezindeki üniversite hastanesi ve kamu hastanelerinde daha çok yaşlı hastaların yattığı kliniklerde çalışan 279 hemşire araştırmanın örneklemini oluşturdu. Veriler Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği (YKTÖ), Bakım Davranışları Ölçeği-24 (BDÖ-24) ve Sosyodemografik Bilgi Formu ile toplandı.
Bulgular: Hemşirelerin %43.7’sinin 30-39 yaş grubunda, %87.8’nin kadın, %68.1’nin lisans mezunu olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin YKTÖ puan ortalamaları 99.78±12.52, BDÖ-24 toplam puan ortalamaları 5.15±0.57’dir. Hemşirelerin yaş, meslekte çalışma yılı, yaşlı hastaların tedavi ve bakıma karşı uyumsuz olmalarından kaynaklı güçlük yaşama durumları ile YKTÖ arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). YKTÖ puanı ile BDÖ-24 toplam ve alt ölçekleri arasında pozitif yönlü çok zayıf anlamlı ilişki saptandı(p<0.05).
Sonuç: Hemşirelerin yaşlı hastalara karşı olumlu tutum düzeyleri arttıkça bakım kalitesini algılama düzeyinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bakım davranışları, hemşire, tutum, yaşlı hasta

Destekleyen Kurum

yok

Teşekkür

Çalışmaya katılan tüm katılımcılara teşekkür ederiz.

Examining Nurses' Attitudes and Care Behaviours Towards Elderly Patients

Öz

Aim: The aim of the study is to examine nurses’ attitudes and care behaviors towards elderly patients.
Material and Methods: The sample of this descriptive cross-sectional study consisted of 279 nurses working in clinics where primarily elderly patients were hospitalized in university and public hospitals located in a city center. Data were collected using the Sociodemographic Information Form, Kogan Attitudes Towards Older People Scale (KAOP), and Care Behaviors Scale-24 (CDI-24).
Results: It was determined that 43.7% of the nurses were between 30-39 years old, 87.8% were female, and 68.1% were bachelor’s degrees. The mean scores of the nurses on KAOP were 99.78±12.52, and the mean total score of CDI-24 was 5.15±0.5. A statistically significant difference was found between the nurses' age, years of work in the profession, the difficulties experienced by the elderly patients due to their non-compliance with treatment and care, and KAOP (p<0.05). A weak positive correlation was found between KAOP points and CDI-24 total and subscales (p<0.05).
Conclusion: It was concluded that as nurses' positive attitude levels toward elderly patients increased, their perception of the quality of care increased.

Anahtar Kelimeler

Attitude, caring behaviours, elderly patient, nurse

Kaynakça

• 1. McKinlay A, Cowan S. If you're frail you've had it: A theory of planned behavior study of student nurses' attitudes towards working with older patients. J Appl Soc Psychol. 2006;36(4):900-17.
• 2. Sözen F, Çolak MY, Ersoy K. Yaşlılarda yaşam kalitesi ve yaşlılık algısı: Başkent Üniversitesi örneği. The Journal of Turkish Family Physician. 2020;11(4):191-9.
• 3. Şahin D, Aydın A, Şimşek N, Cabar H. Yaşlılık, depresyon ve hemşirelik. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2012;3(1):38-41.
• 4. Ünal B, Ergör G. Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. Anıl Matbaa Ltd. Şti, Ankara: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Sağlık Bakanlığı, 2013. s.256.
• 5. Adıbelli D, Kılıç D. Difficulties experienced by nurses in older patient care and their attitudes toward the older patient. Nurse Educ Today. 2013;33(9):1074-8.
• 6. Higgins I, Van Der Riet P, Slater L, Peek C. The negative attitudes of nurses towards older patients in the acute hospital setting: A gualitative descriptive study. Contemp Nurse. 2007;26(2):225-37.
• 7. Gething L, Fethney J, McKee K, Persson LO, Goff M, Churchward M, et al. Validation of the reactions to ageing questionnaire: Assessing similarities across several countaries. J Gerontol Nurs. 2004;30(9):47-54.
• 8. Kearney N, Miller M, Paul J, Smith K. Oncology healthcare professionals' attitudes toward elderly people. Ann Oncol of Oncology. 2000;11(5):599–601.
• 9. Herdman E. Challenging the discourses of nursing ageism. Int J Nurs Stud. 2002;39(1):105–14.
• 10. Vefikuluçay Yılmaz D, Terzioğlu F. Yaşlı ayrımcılığı ve hemşirelik. Turkiye Klinikleri Journal Nurse Sciences. 2010;2(2):137-44.
• 11. Duru Aşiret G, Türten Kaymaz T, Canbolat Ö, Kapucu S. Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015;17(1):10-20.
• 12. Boz İ, Kol E. Yoğun bakım hemşireliğinde bakım davranışları üzerine bir literatür derleme. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2020;24(1):32-8.
• 13. Bulut E. Çilingir D. Attitudes of surgical nurses towards the elderly. Turk Geriatri Derg. 2016;19(4):253-9.
• 14. Zehirlioğlu L, Yönt G.H, Bayat E. Günay B. Hemşirelerin yaşlılara karşı tutumlarını ve etkileyen faktörleri belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2015;3(1):10-18.
• 15. Kogan N. Attitudes toward old people: The development of a scale and an examination of correlations. J Abnorm Soc Psychol. 1961;62:44-54.
• 16. Kılıç D, Adıbelli D. The validity and reliability of kogan’s attitude towards old people scale in the Turkish society. Health. 2011;3(9):602-8. 17. Wu Y, Larrabee J.H, Putman H.P. Caring behaviors ınventory: A reduction of the 42-ıtem ınstrument. Nurs Res. 2006;55(1):18-25.
• 18. Kurşun Ş, Kanan N. Bakım davranışları ölçeği-24’ün Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(4):229-35.
• 19. Koç A, Öztaş D, Uysal N, Demircan Z, Erdem Ö, Sarı E. Klinik hemşirelerinin yaşlılara ilişkin düşünce ve tutumları. Ankara Medical Journal. 2018;18(4):500-7.
• 20. Hweidi IM, Al-Hassan MA. Jordanian nurses attitudes toward older patients in acute care settings. Int Nurs Rev. 2005;52(3):225-32.
• 21. Coffey A, Whitehead N. Healthcare assistants attitudes towards older people and their knowledge about ageing. Nurs Older People. 2015;27(1):24-30.
• 22. Uzelli Yılmaz D, Akın Korhan E, Khorshid L. Bir palyatif bakım kliniğinde hemşirelik bakım kalitesinin değerlendirilmesi. Journal of Human Sciences. 2017;14(3):2968-80.
• 23. Burtson P, Stichler J. Nursing work environment and nurse caring: Relationship among motivation alfactors. J Adv Nurs. 2010;66(8):1819-31.
• 24. Karlou C, Papathanassoglou E, Patiraki E. Caring behaviours in cancer care in Greece, comparison of patients, their caregivers and nurse’s perceptions. Eur J Oncol Nurs. 2015;19(3):244-50.
• 25. Papastavrou E, Karlou C, Tsangari H, Efstathiou G, Sousa V, Merkouris A, et al. Cross-cultural validation and psychometric of the Greek version of the caring behaviors inventory: A methodological study. J Eval Clin Pract. 2011;17(3):435-43.
• 26. Kocatepe V, Uğur E, Karabacak Ü. Yoğun bakım ve palyatif bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin sürekli öfke ve öfke ifade tarzları ile bakım davranışları arasındaki ilişki. Florence Nightingale Hemsire Derg. 2017;25(1):13-20.
• 27. Çolak Okumuş D, Uğur E. Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;8(2):104-9.
• 28. Brower T. Do nurses stereotype the aged?. Journal Gerontol Nurse. 1985;11(5):17-28.
• 29. Green A. Caring behaviors as perceived by nurse practitioners. J Am Acad Nurse Pract. 2004;16(7):283-90.
• 30. Ünalan D, Soyuer F, Elmalı F. Geriatri merkezi çalışanlarında yaşlı tutumunun değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi. 2012;2(3):115-20.
• 31. Sayın Kasar K, Ünal E, Çapacı S, Kütmeç Yılmaz C, Duru Aşiret G. Yaşlı bireylerin ağrıya yönelik tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumu ve tutumu. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2020;7(3):271-7.
• 32. Ünalan PC. Aktif yaşlanma: Bilişsel ve sosyal boyut. The Journal of Turkish Family Physician. 2012;3(1):13-7.
• 33. Basturk M, Ozpancar Solpan N. Effect of nurses' attitudes on care behaviour to elderly individuals. International Journal of Caring Sciences. 2022;15(3):1920-32.
• 34. Bulut E, Çilingir D. Yaşlı ayrımcılığı ve hemşirelik bakımına yansımaları. Turk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekim Bul. 2016;15(5):446-9.
• 35. Kalaycı I, Özbek Yazıcı S, Özkul M, Helvacı G. Sağlık çalışanları ve öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;2(1):21-30.
• 36. Fita F, Mekonnen HS, Endalew HL, Azagew AW. Knowledge, attitude, and associated factors towards older people care among nurses working at public hospitals in West Shoa zone, Oromia region, Ethiopia. BMC Nurs. 2021;20(1):1-12.