Sivas İlinde Annelerin Emzirmeyi Sonlandırmak İçin Kullanılan Geleneksel Yöntemleri Bilme ve Kullanma Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2019, , 20 - 27, 25.03.2019

İlknur Yıldız , Zehra Gölbaşı

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.544113

Cited By: 4

Öz

Amaç:
Bu çalışma, emzirme deneyimi olan annelerin emzirmeyi sonlandırma sürecinde
kullanılan geleneksel yöntemleri duyma ve kullanma durumlarını belirlemek
amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki
araştırma, Sivas il merkezinde bulunan üç aile sağlığı merkezinde
yürütülmüştür. 241 anne araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler, “Tanıtıcı
Bilgi Formu” ve “Emzirmeyi Sonlandırma Yöntemlerini Belirleme Formu” ile
toplanmış, sayı,
yüzde, ortalama ve standart sapma ile değerlendirilmiştir. 

Bulgular:
Annelerin yaş ortalaması 36.02±8.07 olup, %48.1’i ilkokul mezunu, %93.4’ü
çalışmamakta ve %89.6’sı il merkezinde yaşamaktadır. Emzirmeyi sonlandırma
sürecinde kullanılan yöntemler arasında en fazla bilinen yöntemlerin memelere
salça sürmek (%72.2), biber sürmek (%64.3) ve emzik kullanmak (%50.6) olduğu belirlenmiştir.
Annelerin emzirmeyi sonlandırma sürecinde kullandıkları yöntemlerde ise ilk üç
sırada biberon kullanmak (%44.4), meyve suyu vererek oyalamak (%39.8), emzik
kullanmak (%38.6) gibi yöntemler yer aldığı bulunmuştur.  

Sonuç:
Emzirmeyi sonlandırma sürecinde anneleri duydukları ve kullandıkları
yöntemlerin “memenin görüntüsünü ve tadını olumsuz etkileyecek bazı maddeler
kullanarak çocuğun memeden uzaklaştırılması”, “çocuğun biberon ve emzik gibi
meme yerine geçecek araçlarla ya da bazı besinlerle oyalanması” ve “çocuktan
uzaklaşma” başlıkları altında toplandığı görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Emzirme, kültürel özellikler, sütten kesme

Kaynakça

• 1. Güleşen A, Yıldız D. Erken postpartum dönemde anne bebek bağlanmasının kanıta dayalı uygulamalar ile incelenmesi. TAF Prev Med Bull 2013;12(2):177 -182. 2. Cangöl E, Şahin NH. Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzirme danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014; 45:100-5. 3. Horta BL, Victoria CG. Long-Term Effects of Breastfeeding: A Systematic Review. Geneva, Switzerland: World Health Organization. http://apps.who.int/iris/ bitstream/10665/79198/1/9789241505307_eng. pdf. 4. World Health Organization & UNICEF. Global strategy for infant and young child feeding. http://www.who.int/nutrition/ publications/infantfeeding/9241562218/en/ 5. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf. 6. Irmak N. Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. Jour Turk Fam Phy. 2016;7 (2): 27-31. 7. Yılmaz Bal H, Bolışık B. Çocuklarda Beslenme. Conk Z, Başbakkal Z, Yılmaz Bal H, Bolışık B (Ed), Pediatri Hemşireliği. 1. Baskı, Güneş Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2013: 543-58. 8. Ateşağaoğlu P, Mete M, Gökçay G, Tamay Z, Yetim A. Anne sütü ile beslenmenin çocuk ruh sağlığına etkileri. Çocuk Dergisi. 2013;13(3):101-108. 9. Gölbaşı Z, Koç G. Kadınların postpartum ilk 6 aylık süredeki emzirme davranışları ve prenatal dönemdeki emzirme tutumunun emzirme davranışları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2008;16-31. 10. Topal S, Çınar N, Altınkaynak S. Emzirmenin anne sağlığına yararları. J hum rhythm 2017;3(1):25-31. 11. Cunniff A and Spatz D. Mothers' weaning practices when infants breastfeed for more than one year. MCN Am J Matern Child Nurs. 2017;42(2):88-94. 12. Dinç A, Dombaz İ, Dinç D. 6-18 ay arası bebeği olan annelerin emzirme ve anne sütüne ilişkin geleneksel uygulamaları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;4 (3): 125-130. 13. Khaliq A, Qamar M, Hussaini SA, Azam K, Zehra N, Hussain M, Jaliawala HA. Assessment of knowledge and practices about breastfeeding and weaning among working and non-working mothers. J Pak Med Assoc. 2017;67(3):332-338. 14. Radwan H. Patterns and determinants of breastfeeding andcomplementary feeding practices of Emirati mothers in theUnited Arab Emirates. BMC Public Health. 2013;13:171-182. 15. Abu Hamad BA, Sammour HK. Weaning practices of mothers attending United Nations Relief and Works Agency health centres in the Gaza Governorates. Journal of Advanced Nursing. 69(4): 773–781. 16. Kesgin MT, Özcebe H. Türkiye’de çocuk bakımındaki geleneksel inanç ve uygulamalar, Türkiyat Araştırmaları 2004;(1):43-56. 17. Gürarslan Baş N, Karatay G, Arıkan D. Weaning practices of mothers in eastern Turkey. J Pediatr (Rio J). 2018;94(5):498-503. 18. Li R, Fein SB, Chen J, Grummer-Strawn LM. Why mothers stop breastfeeding: Mothers’ self-reported reasons for stopping during the first year. Pediatrics. 2008;122(2):69-76. 19. Breastfeeding and the use of human milk. American Academy of Pediatrics. Work Group on Breastfeeding. Pediatrics. 1997;100(6):1035-9. 20. Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2005;48:226-33. 21. Innocenti Declaration on the protection, promotion and support of breastfeeding. WHO/UNICEF.1990.https://www.fundacionbengoa.org/lactancia/legal/DECLARACION%20INNOCENTI%202005.pdf 22. Kayhan Tetik B. Anne sütü ve emzirme danışmanlığında güncel bilgiler. Ankara Med J 2016;(16):115-8. 23. Onbaşı Ş, Duran R, Çiftdemir NA, Vatansever Ü, Acunaş B, Süt, N. Doğum öncesi anne adaylarına verilen emzirme ve anne sütü eğitiminin emzirme davranışları üzerine etkisi. Türk Pediatri Arşivi. 2011; 46(1): 75-80. 24. Tunçel E, Dündar C, Canbaz S, Pekşen, Y. Bir üniversite hastanesine başvuran 0-24 aylık çocukların anne sütü ile beslenme durumlarının saptanması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2006;10:1-6. 25. Negayama K, Norimatsu H, Barratt M, Bouville JF. Japan-France-US comparison of infant weaning from mother's viewpoint. J Reprod Infant Psychol. 2012;30(1):77-91. 26. Hisar KM, Uçan S. Emzirmeyi sonlandırmada annelerin uyguladıkları geleneksel yöntemlerin etkinliğinin değerlendirilmesi. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı, 27-31 Ekim 2013, Antalya. 27. Yüzer-Alsaç, S. ve Polat, S. (2018). Annelerin emzirmeyi sonlandırma sürecine ilişkin bilgi ve uygulamaları. FNJN Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 26(1):11-20. 28. Balcı-Akpınar R, Çelebioğlu A, Engin R. Mothers’ practices: The time of stopping breastfeeding, reasons for stopping breastfeedingand methods which used in this period. International Journal of Human Sciences.2004;1(1):1-10. 29. Ibrahim A, Raouf S, Mouty S, Hussien M. Assessment of socio-cultural factors affecting Nigerian mothers’ weaning practice. IOSR Journal of Nursing and Health Science. 2017; 6(3):47-53.