Hemşirelerin İntramüsküler ve İntravenöz İlaç Uygulama Basamaklarının Değerlendirilmesi: Gözlem Çalışması

Yıl 2019, , 177 - 185, 08.10.2019

Nuray Caner Pınar Tekinsoy Kartın

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.630812

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu araştırma hemşirelerin intramusküler ve intravenöz ilaç uygulama basamaklarını değerlendirmek amacıyla
yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu araştırma gözlem metodu ile yapılmış tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Araştırmada örneklem seçimine
gidilmemiş, çalışmaya katılmayı kabul eden 34 hemşire araştırma kapsamına alınmıştır. Veriler araştırmacı tarafından
literatür taranarak oluşturulan anket formu ve intramüsküler (IM), intravenöz (IV) ilaç uygulama basamaklarından oluşan
gözlem formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma öncesinde hemşirelerden sözlü ve yazılı onam, kurum ve etik kuruldan
onay alınmıştır.
Bulgular: Araştırmadan elde edilen bulgulara göre hemşirelerin %85.3’ü ilacın son kullanma tarihinin her zaman kontrol
edilmesi gerektiğini ifade ettiği halde, gözlemlenen uygulamaların tamamında ilacın son kullanma tarihinin hemşire
tarafından kontrol edilmediği, %79.4’ü işlem öncesinde her zaman ellerin yıkanması gerektiğini belirttiği halde, gözlemlenen
uygulamaların %34.9’unda ellerin yıkanmadığı, %70.6’sının işlem öncesinde her zaman hastaya açıklama yapılması
gerektiğini belirttiği halde, gözlemlenen uygulamaların %72.1’inde işlem öncesinde hastaya açıklama yapılmadığı
belirlenmiştir. IM uygulamaların %61.8’inde, IV ilaç uygulamalarının %50.0’ında ilacın doğru miktarda sıvı ile
sulandırılmadığı ve doğru miktarda uygulanmadığı saptanmıştır.
Sonuç: Hemşirelerin ilaç uygulama basamaklarına ilişkin yeterli bilgiye sahip oldukları ancak uygulama basamaklarını doğru
yapmadıkları gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik uygulamaları, ilaç hataları, ilaç uygulamaları

Kaynakça

• Yardımcı F, Başbakkal Z. Tıp bilimlerinde ekip kaynak yönetimi. Nobel Medicus. 2012; 8(3): 12-17. 2. İntepeler Seren S, Dursun M. Tıbbi hatalar ve tıbbi hata bildirim sistemleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 15(2): 129-135. 3. Güven R. Dezenfeksiyon ve sterilizasyon uygulamalarında hasta güvenliği kavramı. 5. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi Bildiri Kitabı, 4-5 Nisan; Antalya; 2007. ss 411-422. 4. Aygın D, Cengiz H. İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2011; 45: 11-14. 5. Kim J, Bates DW. Medication administration errors by nurses: adherence to guidelines. J Clin Nurs. 2013; 22: 590–598. 6. Burke J, Kathleen G. Executive summary: The state of the science on safe medication administration symposium. AJN. 2005; 105: 4-9. 7. Mayo AM, Duncan D. Nurse perceptions of medication errors, what we need to know for patient safety. JNCQ. 2004; 19(3): 209– 217. 8. Hughes RG. Chapter 2. nurses at the “Sharp End” of patient care, Hughes RG. In:Patient safety and quality: An evidence-based hand book for nurses.AHRQ, Rockville; 2008. p. 397. 9. Leufer T, Cleary-Holdforth J. Let’s do no harm: medication errors in nursing: Part 1.NEP. 2013; 13(3): 213–216. 10. Özata M, Altunkan H. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. TAD. 2010; 8(2):100 -111. 11. Çırpı F, Merih YD, Kocabey MY. Hasta güvenliğine yönelik hemşirelik uygulamalarının ve hemşirelerin bu konudaki görüşlerinin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009; 2(3): 26-34. 12. Kaushal R, Bates DW, Landrigan C, et al. Medication errors and adverse drug events in pediatricin patients. JAMA. 2001; 285(16): 2114-20. 13. Karaca A, Açıkgöz F. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç dozu hesaplama becerileri ve ilaç uygulama hataları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 17(2): 110-116. 14. Ayık G, Özsoy AS, Çetinkaya A. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç uygulama hataları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2010; 18(3): 136-143. 15. Demir Zencirci A. Hemşirelik ve hatalı tıbbi uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2010; 12(1): 67-74. 16. Hsaio GY, Chen IJ, Yu S, Wei IL, Fang YY, Tang FI. Nurses’ knowledge of high-alert medications: instrument development and validation.JAN. 2010; 66(1): 177–190. 17. Gülseven Karabacak B, Pareneral İlaç Uygulamaları. In: Sabuncu N, Ay Akça F. Editors. Klinik Beceriler, Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul; 2010. p. 117-139. 18. Savaşer S, Yıldız S. Hemşireler İçin Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Öğrenim Rehberi, İstanbul Tıp Kitapevi Yayınları, İstanbul, 2009. 19. Kaya N, Palloş A, Parenteral ilaç uygulamaları. In: Aştı T, Karadağ A. Editors. Hemşirelik Esasları Hemşirelik Bilimi ve Sanatı, Akademi Yayıncılık, İstanbul; 2012. p. 760-866. 20. Aydın T, Başer M, Bayat M, ve ark. Teknik Uygulama Becerileri Öğrenim Rehberi, Ofset Matbaacılık, Kayseri, 2003. 21. Alcan Z, Eren Tekin D, Özbucak Civil S. Hasta Güvenliği, Beklenmedik Olaylarda Hemşirenin Rolü. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2012. 22. Usluer G, Esen S. İzolasyon önlemleri klavuzu. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2006;10(2): 5-27. 23. Blignaut AJ, Coetzee SK, Klopper HC, et al. Medication administration errors and related deviations from safe practice: an observational study. JCN. 2017; 26(21-22): 3610-23. 24. Feleke SA, Mulatu MA, Yesmaw YS. Medication administration error: magnitude and associated factors among nurses in Ethiopia. BMC Nursing. 2015; 14(53):2-8. 25. Pittet D, Boyce J.M. Revolutionising hand hygiene in health-care settings: guidelines revisited.The Lancet Infectious Diseases. 2003; 3(5); 269-270. 26. Aslan Ö, Ünal Ç. Errors in parenteral drug administration in a surgical intensive care unit. Gülhane Tıp Dergisi. 2005; 47: 175- 178. 27. Turaç N, Ünsal A. Hemşirelerin subkütan düşük molekül ağırlıklı heparin enjeksiyonu uygulamasına ilişkin bilgi ve davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018; 5: (1), 1-13. DOI: 10.31125/hunhemsire.430888 28. Salmasi S, Khan TM, Hong YH, et al. Medication errors in the Southeast Asian countries: a systematic review. PLoS One. 2015; 10(9): 1-19. 29. Parry AM, Barriball KL, While AE. Factors contributing to Registered Nurse medication administration error: A narrative review. IJNS. 2015; 52(1): 403-420. 30. Ong WM, Subasyini S. Medication errors in intravenous drug preparation and administration. Med J Malaysia. 2013; 68(1): 52- 57. 31. al Tehewy M, Fahim H, Gad NI, El Gafary M, Rahman SA. Medication administration errors in a university hospital. J Patient Saf. 2016; 12(1): 34-39. 32. Nanji KC, Patel A, Shaikh S, Seger DL, Bates DW. Evaluation of perioperative medication errors and adverse drug events. Anesthesiology. 2016; 124(1): 25-34.