Evaluation of the Health Beliefs of Women towards Early Diagnosis of Breast and Cervical Cancer

Yıl 2020, , 249 - 261, 30.11.2020

Hülya Kulakçı Altıntaş Gülbahar Korkmaz Aslan

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.834101

Cited By: 9

Öz

Aim: This study was carried out to evaluate health beliefs of women about early diagnosis of breast and cervical cancer.
Material and Methods: The sample of this descriptive study consisted of 500 women who applied to four Family Health Centers in Zonguldak city center. A questionnaire form, Champion Health Belief Model Scale and Attitude Scale for Early Diagnosis of Cervical Cancer were used for data collection. Number and percentage, Mann Whitney-U test, Kruskal-Wallis test and Mann-Whitney U test with Bonferroni correction were used for data analysis.
Results: It was determined that women's perceptions of seriousness, health motivation, benefit, and self-efficacy towards the early diagnosis of breast cancer were at a moderate level and their perceptions of susceptibility and barrier were at a low level. Moreover, seriousness, barrier, and overall perceptions of women for early diagnosis of cervical cancer were found to be at a moderate level and their susceptibility and benefit perceptions were detected to be at a low level.
Conclusion: It is important to evaluate the health beliefs of women and the factors affecting their health beliefs in gaining early diagnosis behaviors for breast and cervical cancer.

Anahtar Kelimeler

Breast cancer, cervical cancer, health belief, woman

Kadınların Meme ve Serviks Kanserinin Erken Tanısına Yönelik Sağlık İnançlarının Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma, kadınların meme ve serviks kanserinin erken tanısına yönelik sağlık inançlarını değerlendirmek amacıyla yürütüldü.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Araştırma grubunu, Zonguldak İl Merkezindeki dört Aile Sağlığı Merkezine başvuran 500 kadın oluşturdu. Verilerin toplanmasında Bilgi Formu, Champion Sağlık İnanç Modeli Ölçeği ve Servikal Kanserin Erken Tanısına Yönelik Tutum Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizinde sayı ve yüzde değerleri, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis-H testi ve Bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Kadınların meme kanseri erken tanısına yönelik önemseme, sağlık motivasyonu, yarar ve öz-etkililik algılarının orta, duyarlılık ve engel algılarının düşük düzeyde olduğu belirlendi. Ayrıca, kadınların serviks kanseri erken tanısına yönelik önemseme, engel ve genel algılarının orta, duyarlılık ve yarar algılarının düşük düzeyde olduğu tespit edildi.
Sonuç: Meme ve serviks kanseri erken tanı davranışlarının kazandırılmasında kadınların sağlık inançlarının ve sağlık inançlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, meme kanseri, sağlık inancı, serviks kanseri

Kaynakça

• 1. World Health Organization (WHO). Cancer [Internet]. 2018 [Erişim Tarihi: 10 Nisan 2019]. Erişim adresi: https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/cancer.
• 2. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185countries. CA Cancer J Clin. 2018;68(6):394–424.
• 3. Sağlık Bakanlığı. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017 [İnternet]. 2018 [Erişim Tarihi: 10 Nisan 2019]. Erişim adresi:https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/30147,turkcesiydijiv1pdf.pdf?0
• 4. Türkiye İstatistik Kurumu. Ölüm nedeni istatistikleri, 2017 [İnternet]. 2018 [Erişim Tarihi: 10 Nisan 2019]. Erişim adresi: file:///C:/Documents%20and%20Settings/Administrator/Belgelerim/Downloads/%C3%96l%C3%BCm_Nedeni_%C4%B0statistikleri_26.04.2018%20(2).pdf 2018.
• 5. Yucel SC, Orgun F, Tokem Y, Unsal-Avdal E, Demir M. Determining the factors that affect breast cancer and self breast examination beliefs of Turkish nurses in academia. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15:1275-80.
• 6. Karadag M, Iseri O, Etikan I. Determining nursing student knowledge, behavior and beliefs for breast cancer and breast self-examination receiving courses with two different approaches. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(9):3885-90.
• 7. Andsoy II, Gul A. Breast, cervix and colorectal cancer knowledge among nurses in Turkey. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(5):2267-72.
• 8. Gür K, Kadıoğlu H, Sezer A. Breast cancer risks and effectiveness of BSE training among women living in a district of Istanbul. J Breast Health.2014;10(3):154-60.
• 9. Akhtari-Zavare M, Juni MH, Said SM, Ismail IS. Beliefs and behavior of Malaysia undergraduate female students in a public university toward breast self-examination practice. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(1):57-61.
• 10. Al-Sharbatti SS, Shaikh RB, Mathew E, Al-Biate MAS. Breast self examination practice and breast cancer risk perception among female university students in Ajman. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(8):4919-23.
• 11. Ebrahim SM. Knowledge of students toward breast cancer and breast self-examination practice at high school nursing in Basra city.Journal of Kufa for Nursing Science. 2014;4:1-9.
• 12. Bien AM, Korzynska-Pietas M, Iwanowicz-Palus GJ. Assessment of midwifery student preparation for performing the role of breast cancer educator. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(14):5633-8.
• 13. Karadag G, Gungormus Z, Surucu R, Savas E, Bicer F. Awareness and practices regarding breast and cervical cancer among Turkish women in Gazientep. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(3):1093-98.
• 14. Kulakçı-Altıntaş H, Korkmaz-Aslan G. The effect of breast cancer fatalism perception on breast cancer health beliefs of the midwives and nurses. JOHUFON. 2019;6(1):10-9.
• 15. Kulakci-Altintas H, Kuzlu-Ayyildiz T, Veren F, Kose-Topan A (2017). The effect of breast cancer fatalism on breast cancer awareness among Turkish women. J Relig Health.2017;56(5):1537-52.
• 16. Sağlık Bakanlığı. Kanser taramaları [İnternet]. 2017 [Erişim Tarihi: 10 Nisan 2019]. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari
• 17. Sadıç E. Kadınların meme kanseri erken tanı, bilgi ve davranışları ile meme kanseri korkusu arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi; 2019.
• 18. Yıldırım DA, Özaydın AN. İstanbul/Moda’da oturan kadınların meme kanseri ile ilgili bilgileri, bilgi kaynakları ve meme kanseri taramalarına katılımları. J Breast Health. 2014;10(1):47-56.
• 19. Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Hastanede çalışan kadınların meme kanseri konusunda erken tanı yöntemlerine yönelik bilgi ve davranışlarının belirlenmesi, uygulanan planlı eğitimin etkinliğinin incelenmesi. J Breast Health. 2015;11:31-8.
• 20. Kartal A, İnci FH, Koştu N, Çınar İÖ. Kadınlara ev ortamında verilen bireysel eğitimin kendi kendine meme muayenesi uygulamasına yönelik sağlık inançlarına etkisi. Pamukkale Tıp Dergisi. 2017;1:7-13.
• 21. Fouladi N, Pourfarzi F, Mazaheri E, Asl HA, Rezaie M, Amani F, et al. Beliefs and behaviors of bresat cancer screening in women referring to health care centers in northwest Iran according to the champion health belief model scale. Asian Pac J Cancer Prev. 2013;14(11):6857-62.
• 22. Özçam H, Çimen G, Uzunçakmak C, Aydın S, Özcan T, Boran B. Kadın sağlık çalışanlarının meme kanseri, serviks kanseri ve rutin tarama testlerini yaptırmaya ilişkin bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. İstanbul Med J. 2014;15:154-60.
• 23. Donnelly TT, Al Khate A, Al Bader SB, Al Kuwari MG, et al. Beliefs and attitudes about breast cancer and screening pratice among arab womwn living in qatar: a cross-sectional study. BMC Womens Health. 2013;13(49):2-16.
• 24. Avcı IA, Kumcağız H, Altınel B, Caloğlu A. Turkish female academician self-esteem and health beliefs for breast cancer screening. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(1):155-60.
• 25. Altınel B. Serviks kanseri yönünden riskli kadınlarayönelik çoklu girişimlerin sağlık sorumluluğu,serviks kanserine ilişkin inanç ve taramayaptırmasına etkisi: randomize kontrollü deney [Doktora Tezi]. Konya: Selçuk Üniversitesi; 2018.
• 26. Gozum S, Aydin I. Validation evidence for Turkish adaptation of champion’s health belief model scales. Cancer Nurs. 2004;27(6):491-8.
• 27. Karayurt Ö. Champion’s Sağlık İnanç Modeli Ölçeğinin Türkiye için uyarlanması ve kendi kendine meme muayenesini etkileyen faktörlerin incelenmesi [Doktora Tezi]. İzmir: Ege Üniversitesi; 2003.
• 28. Secginli S, Nahcivan NO. Reliability and validity of the breast cancer screening belief scale among Turkish women. Cancer Nurs. 2004;27(4):287-94.
• 29. Özmen D, Özsoy S. Sağlık inanç modeli yaklaşımı ile servikal kanserin erken tanısına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2009;25(1):51-69.
• 30. Liu LY, Wan, F, Yu LX, Ma ZB, Zhang Q, Gao DZ, et al. Breast cancer awareness among women in Eastern China: a cross-sectional study. BMC Public Health. 2014;14:1-8.
• 31. Duman NB, Algıer L, Pınar G. Health beliefs of the female academicians about breast cancer and screening tests and the affecting factors. UHOD. 2013;4:233-241.
• 32. Shiryazdi SM, Kholasehzadeh G, Neamatzadeh H, Kargar S. Health beliefs and breast cancer screening behaviors among Iranian female health workers. Asian Pac J Cancer Prev. 2014;15(22):9817-22.
• 33. Yılmaz M, Durmuş T. Health beliefs and breast cancer screening behavior among a group of female health professionals in Turkey. J Breast Health. 2016;12(1):18-24.
• 34. Babacan-Gümüş A, Çam O. Kadınların serviks kanseri için erken tanı tutumları ile benlik saygısı, beden algısı ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkiler. Nobel Medicus. 2011;7(3):46-52.
• 35. Kızılırmak A, Kocaöz S. Bir üniversitedeki kadınların serviks kanseri ve pap smear testine ilişkin sağlık inançlarını etkileyen faktörler. STED. 2018;37(3):165-75.
• 36. Sönmez Y, Nayır T, Köse S, Gökçe B, Kişioğlu AN. Bir sağlık ocağı bölgesinde 20 yaş ve üzeri kadınların meme ve serviks kanseri erken tanısına ilişkin davranışları. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2012;19(4):124-30.
• 37. Büyükkayacı-Duman N, Yüksel-Koçak D, Albayrak SA, Topuz Ş, Yılmazel G. Kırk yaş üstü kadınların meme ve serviks kanseri taramalarına yönelik bilgi ve uygulamaları. JAREN. 2015;1(1):30-8.
• 38. Demirgöz-Bal M. Kadınların pap smear testi yaptırma durumlarının sağlık inanç modeli ölçeği ile değerlendirilmesi. MÜSBED. 2014;4(3):133-8.
• 39. Savaş-Çimke V. Farklı meslek gruplarındaki kadınların HPV, servikal kanser ve pap smear testi bilgi düzeyi ile davranışlarının belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Mersin: Mersin Üniversitesi; 2016.