HEMŞİRELERİN SUBKÜTAN DÜŞÜK MOLEKÜL AĞIRLIKLI HEPARİN ENJEKSİYONU UYGULAMASINA İLİŞKİN BİLGİ VE DAVRANIŞLARI

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 13, 15.04.2018

Nilay Turaç Ayla Ünsal

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.430888

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışma, hemşirelerin Subkütan (SC) Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin (DMAH)
uygulamasına ilişkin bilgi ve davranışlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini bir ilde bulunan iki hastanede görev yapan 77 hemşire
oluşturmuş, gönüllü 66 hemşire araştırmaya dâhil edilmiştir. Veriler, hemşirelerin tanıtıcı
özellikleri ve SC DMAH uygulamasına ilişkin anket formu ve uygulama basamaklarını içeren
gözlem formu ile toplanmıştır. Veriler sayı, yüzdelik, ki-kare testleriyle değerlendirilmiştir.
Bulgular: Hemşirelerin %45.5’i 30-35 yaş grubunda, %54.5’i ön lisans mezunu ve %81.8’i
heparinle ilgili eğitim almamıştır. SC enjeksiyonlarda ellerin yıkanması gerektiğini
belirten hemşirelerin %58.9’unun ellerini yıkamadığı, eldiven giyilmesi gerektiğini belirten
hemşirelerin %36.8’inin eldiven giymediği, işlemden önce hastaya açıklama yapılması
gerektiğini belirten hemşirelerin %43.1’inin işlemi açıklamadığı, enjeksiyon bölgesine
rotasyon yapılması gerektiğini belirten hemşirelerin %64.5’inin rotasyon yapmadığı, dokuya
900 ile girilmesi gerektiğini belirten hemşirelerin %24.4’ünün dokuya bu açıyla girmediği,
hava kilidi tekniğinin kullanılması gerektiğini belirten hemşirelerin %87.1’inin bu tekniği
kullanmadığı, aspire etmeden ilacın verilmesi gerektiğini belirten hemşirelerin %11.5’inin
ilacı aspire ettiği, heparinin yavaş verilmesi gerektiğini belirten hemşirelerin tamamının ilacı
hızlı verdiği ve uygulama sonrasında basınç uygulanması gerektiğini belirten hemşirelerin
%27.5’inin basınç uygulamadığı gözlenmiştir.
Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin SC DMAH uygulamasına ilişkin teorik bilgilerini
uygulamaya yeterince dönüştüremedikleri bulunmuştur. Teorik bilgilerin davranışa dönüştürülememe nedenlerinin saptanarak çözüme yönelik eğitimlerin planlanması
önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Düşük Molekül Ağırlıklı Heparin, hemşire, Sübkutan Enjeksiyon

Kaynakça

• 1. Temel M. Sağlık personelini ilgilendiren önemli bir konu: malpraktis. Hemşirelik Forum Dergisi, 2005; 4 (3):84-90.
• 2. Akalın EH. Yoğun bakım ünitelerinde hasta güvenliği. Yoğun Bakım Dergisi, 2005; 5 (3):141-146.
• 3. Ballard K. Patient Safety: A shared responsibility. Online Journal of Issues in Nursing, 2003 8 (3); 24-32.
• 4. Kuğuoğlu S, Çövener Ç, Tanı M.K, Aktaş E. İlaç uygulamalarında hemşirenin mesleki ve yasal sorumluluğu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2009; 2 (2):86-93.
• 5. Gümüş NY. İlaç etkinliğinde hemşirenin vazgeçilmezliği. I. Uluslararası VII. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı. 2000; 134-136; İstanbul.
• 6. Ross S, Soltes D. Heparin and haematoma: does ice make a diference. Journal of Advanced Nursing, 1995; 21 (1):434-439.
• 7. Sabuncu N, Ay FA. Hasta Bakım ve Takibi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. 2010. s.117-139.
• 8. Ulusoy MF, Görgülü RS. Hemşirelik Esasları Temel Kuram, Kavram, İlke ve Yöntemler. Ankara: Çağın Ofset. 1995. s.74-80.
• 9. Özcanlı D. Antitrombotik tedavi ve hemşirelik fonksiyonları. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2006; 10 (1):36-42. 10. Soysal T. Antikoagülan tedavi ilkeleri. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Kanama ve Tromboza Eğilim Sempozyum Dizisi. 2003; (36):159-174; İstanbul.
• 11. Hirsh J, O’Donnell M, Eikelboom JW. Beyond unfractioned heparin and warfarin: current and future advances. Circulation, 2007; 116 (5):552-560.
• 12. Dökmeci İ. Sağlık Yüksekokulları için Farmakoloji. İstanbul: Medikal Yayıncılık. 2007. s 46-54.
• 13. Hirsch J. Heparin and low-molecular weight heparin. Chest, 2004; 126 (3):188-203.
• 14. Salerno M. Mosby’s Pharmacology in Nursing. Missouri: St Louis. 2003. s.123-137.
• 15. Babadağ K, Aştı T. Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: Medikal Yayıncılık. 2008. s 64-66.
• 16. Kazan EE, Görgülü S. Hemşirelerin subkutan düşük molekül ağırlıklı heparin enjeksiyonu uygulamasına ilişkin becerileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 2009; 16(2):1-13.
• 17. Sağlık Bakanlığı Çalışmaları. URL:http://www.sabem.saglik.gov.tr 24.08.2010.
• 18. Akpınar R, Polat TH, Yaman S, Özer N. Subkutan heparin uygulamasına bağlı gelişen ekimoz hematom ve ağrının önlenmesi için hemşirelerin aldıkları önlemler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2010; 13 (4):19-25.
• 19. Aştı T, Karadağ A. Klinik uygulama becerileri ve yöntemleri.Cilt 1. Adana: Nobel Kitabevi; 2011; s 693-762.
• 20. Ay AF. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavram ve Beceriler. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri. 2011; s 98-126.
• 21. Vural H, Uçar H. İlaç uygulamalarına ilişkin geliştirilen işlemin ilaç uygulama hataları üzerine etkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 1999; 41 (4):419-425.
• 22. Conaghan P. Subcutaneous heparin injections bruising. Surgical Nurse, 1993; 2 (2):25-27.
• 23. Ommaty R. Vademekum Modern İlaç Rehberi. 16. Basım. Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık; 1999. s.110-112.
• 24. Şenturan L, Karabacak Ü, Alpar ŞE, Sabuncu N. Hemşirelerin kullanıma hazır enjektörlerle subkutan yolla heparin uygulamaları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2008; 1 (2):30-43.
• 25. Craven RF, Hirnle CJ. Fundamentals of Nursing: Human Health and Function. (4th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins. 2003. s 240-256.
• 26. Sabuncu N. Hemşirelik Esasları Temel Beceri Rehberi. İstanbul: Medikal Yayıncılık. 2008. s.73-85.
• 27. Akpınar R, Çelebioğlu A. Effect of injection duration on bruising associated with subcutaneous heparin: A quasi-experimental within-subject design. International Journal of Nursing Studies, 2008; 45 (6):812-817.
• 28. Özdilli K, Özhan F. Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar. İstanbul: Alter Yayıncılık. 2008. s.65-73.
• 29. Rushing J. How to administer a subcutaneous injection. Nursing, 2004; 34 (6):32-33.
• 30. Wooldridge JB, Jackson JG. Evaluation of bruises and areas of ın duration after two techniques of subcutaneous heparin injection. Heart & Lung, 1988; 17 (5):476-482.
• 31. Timby BK. Fundamental skills and concepts in patient care. Journal of Health Occupositoins Education, 2001; 15 (2):63-64.
• 32. VanBree NS, Hollerbach AD. Clinical evaluation of three techniques for administering low-dose heparine. Nursing Research, 1984; 33 (1):115-119.
• 33. Mcgoven S, Wood A. Administering heparin subcutaneously: an evulation of techiniques used and bruising at the injection site. Aust Journal of Advanced Nursing, 1990; 7 (2):30-39.
• 34. Pritchard AP, David JA. The Royal Marsden Hospital manual of clinical nursing procedures. London: Harper&Row Publishers. 1990. s. 176-196.
• 35. Zaybak A, Khorshid L. Subcutan heparin uygulamasında ilacın veriliş süresinin ekimoz, hematom ve ağrı üzerine etkisinin incelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 2005; 44 (2):95-99.