The Relationship Between Empathic Tendencies, Emotional Labor Behaviors and Burnout Levels of Pediatric Nurses

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 92 - 100, 30.07.2019

Gamze Yılmaz , Gülbeyaz Baran Durmaz

Öz

Aim: This study was conducted as a descriptive study to determine the relationship between the empathic tendency, emotional labor behaviors, and burnout levels of pediatric nurses. Material and Methods: The study was carried out without any sample selection with 66 pediatric nurses working in hospitals in Ağrı province center and in district hospitals with pediatric service and who agreed to participate in the study. "Introductory Information Form", "Empathic Tendency Scale", "Emotional Labor Scale" and "Maslach Burnout Scale" were used as data collection tools. Results: The average age of participating pediatric nurses was found to be 28.36±6.13. 54.5% of them were female, 60.6% of them were married, 62.1% had bachelor’s degree, 43.9% of them worked as a pediatric nurse for 2-5 years. It was determined that the pediatric nurses had moderate empathic inclination and used emotional effort and superficial behavior sub-dimensions more on emotional labor scale. It was found that the nurses experienced moderate burnout in the emotional exhaustion and desensitization sub-dimension and high-level burnout in personal success dimension. There was a statistically significant negative correlation between empathic tendency and average burnout scores of nurses and between superficial behavior and emotional exhaustion (p<0.05). Conclusion: High emphatic tendency and superficial behavior have been found to reduce burnout levels of pediatric nurses.

Anahtar Kelimeler

Burnout, emotional labor, empathy, pediatric nurse

Pediatri Hemşirelerinin Empatik Eğilim, Duygusal Emek Davranışları ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Çalışma pediatri hemşirelerinin empatik eğilim, duygusal emek davranışları ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı tipte gerçekleştirilmiştir.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, herhangi bir örneklem seçimine gidilmeden, Ağrı il merkezi ve pediatri servisi bulunan ilçe hastanelerinde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 66 pediatri hemşiresi ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Empatik Eğilim Ölçeği”, “Duygusal Emek Ölçeği” ve “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” kullanılmıştır.
Bulgular: Pediatri hemşirelerinin yaş ortalaması 28.36±6.13 dür. Hemşirelerin %54.5’inin kadın, %60.6’sının evli, %62.1’inin lisans mezunu olduğu, %43.9’unun 2-5 yıldır pediatri hemşiresi olduğu bulunmuştur. Pediatri hemşirelerinin orta düzeyde empatik eğilime sahip olduğu; duygusal emek ölçeğinde duygusal çaba ve yüzeysel davranış alt boyutlarının daha çok kullandığı; duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutunda orta düzeyde, kişisel başarı boyutunda ise yüksek düzeyde tükenmişlik yaşadığı belirlenmiştir. Hemşirelerin empatik eğilim ve tükenmişlik puan ortalamaları arasında ve yüzeysel davranış ile duygusal tükenme arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde negatif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.05).
Sonuç: Yüksek empatik eğilimin ve yüzeysel davranış göstermenin pediatri hemşirelerinin tükenmişlik düzeylerini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal emek, empati, pediatri hemşiresi, tükenmişlik

Kaynakça

• 1. Basım NH, Beğenirbaş M. Çalışma yaşamında duygusal emek: bir ölçek uyarlama çalışması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.2012;19(1):77-90.
• 2. Güngör M. Duygusal emek kavramı: süreci ve sonuçları. Kamu-İş. 2009;11(1):167-183.
• 3. Gray B, Smith P. Emotional labour and the clinical settings of nursing care: the perspective of nurses in east London. Nurse Education in Practice. 2008;9 (4): 253-261.
• 4. Hochschild AR. The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling. Berkeley: University of California Press. 1983.
• 5. Deadrick DL, McAfee RB. Service with a smile legal and emotional issues. Journal of Quality Management. 2001;6:99-110.
• 6. England P, Farkas G. Households, employment, and gender: a social, economic, and demographic view. New York. Aldine Pub Co;1986.
• 7. James N. Emotional labour: skill and work in the social regulation of feelings. Sociological Review. 37(1)15-42.
• 8. Gray B, Smith P. Reassessing the concept of emotional labour in student nurse education: Role of link lecturers and mentors in a time of change. Nurse Education Today. 2001;21:230-237.
• 9. Terakye G. Hasta Hemşire İlişkileri. Ankara: Zirve Ofset Ltd; 1998.
• 10. Özcan A. Hemşire- Hasta İlişkisi ve İletişim. Ankara: Sistem Ofset; 2006.
• 11. Mete S, Gerçek E. PDÖ yöntemiyle eğitim gören hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilim ve becerilerinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2005;9(2):11-17.
• 12. Tunç P. Yoğun bakım hemşirelerinin hastalarla ilişkilerinde duygusal emek olarak empati. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 2012.
• 13. Grandey AA. When the show must go on: surface acting and deep acting as determinants of emotional exhaustion and peer- rated service delivery. Academy of Management Journal. 2003;46(1):86-96.
• 14. Değirmenci S. Hemşirelerde duygusal emek davranışı ve etkileyen faktörler. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 2010.
• 15. Bulgurcu Gürel E, Çetinkaya Bozkurt Ö. Duyguların yönetilmesinin, iş tatmini ve duygusal tükenmişlik düzeyi üzerine etkileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;8(14):133-147.
• 16. Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour. 1981;2:99-113.
• 17. Kaya E, Tekin A. Duygusal emek kavramı çerçevesinde sağlıkta yeniden yapılanma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2013;5(8):110-119.
• 18. Boothby M, Tunç P. Duygusal emek ölçeğinin Türkçe’ye uyarlaması ve psikometrik özellikleri. Psikolojik Danışma ve Eğitim Dergisi. 2015;1(2): 1-11.
• 19. Yang YK. A study on burnout, emotional labor, and self-efficacy in nurses. J Korean Acad Nurs Adm. 2011;17:423-431.
• 20. Yıldırım MH, Erul EE. Duygusal emek davranışının işgörelerin tükenmişlik düzeylerine etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2013;5(1):89-97.
• 21. Lee KR, Kim JM. Effects of emotional labor on burnout in nurses: focusing on the moderating effects of social intelligence and emotional intelligence. J Korean Acad Nurs Adm. 2016;22:22-32.
• 22. Altuntaş S, Altun Şahin Ö. The relationship between emotional labor behaviors and burnout levels of nurses. Journal of Health and Nursing Management. 2015;2(1):37-43.
• 23. Yılmaz E. Dahili kliniklerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyi ve duygusal emek davranışı ile ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 2016.
• 24. Köksal H. Hemşirelerin empatik eğilim ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Anabilimdalı, Yüksek lisans Tezi. 2009.
• 25. Dökmen Ü. Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 1988;21(1-2):155-190.
• 26. Grandey AA. The effects of emotional labor: employee attitudes, stress and performance. Colorado: Colorado State University. 1999.
• 27. Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve MTÖ’nin uyarlanması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikoloji Derneği Yayını; 1992, Ankara.
• 28. Dizer N, İyigün E. Yoğun bakım hemşirelerinde empatik eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009; 12(1): 9-19.
• 29. Özcan H. Hemşirelerin empatik eğilim ve empatik becerileri: Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;1(2):60-68.
• 30. Kebapçı A, Akyolcu N. Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Turkiye Acil Tıp Derg. 2011;11(2): 59-67.
• 31. Öztürk S, Özgen R, Şişman H, Baysal D, Sarıakçalı N, Aslaner E et al. Burnout of nurses working in a university hospital and the effect of social support. Cukurova Medical Journal. 2014;39(4):752-764.
• 32. Lee H, Song R, Cho YS, Lee GZ, Daly BA. Comprehensive model for predicting burnout in Korean nurses. Journal of Advanced Nursing. 2003; 44(5): 534–545.
• 33. Omdahl BL, O’Donnell C. Emotional contagion, empathic concern and communicative responiveness as variables affecting nurses’ stres and occupational commitment. Journal of Advanced Nursing. 1999;29(6):1351-1359.
• 34. Çaldağ MA. Duygusal emek davranışlarının sağlık çalışanlarında iş sonuçlarına etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2010.
• 35. Doğan A, Sığrı Ü. Duygusal emek: hemşireler üzerine bir çalışma İş ve İnsan Dergisi 2017;4(2):114-126.
• 36. Seçer Ş, Tınar MY. İş yerinde tükenmişlik kaynağı olarak duygusal emek: hemşireler üzerinde yapılan bir araştırma. 9. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler; 2004; Denizli.
• 37. Kaya N, Kaya H, Erdoğan-Ayık S, Uygun E. Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerde tükenmişlik. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2010;7:402-419.
• 38. Akgöz S, Özçakır A, Atıcı E, Altınsoy Y, Tombul K, Kan İ. The emphatic tendency of physicians employing in health, applicatıon and research center (suam) of Uludağ University. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2005;13(2):97-104.