Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Maruz Kaldıkları Fiziksel Zorlanmaların Analizi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 158 - 169, 08.10.2019

Ebru Arslan Özdemir , Özlem Örsal

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.630794

Cited By: 1

Öz

Amaç: Yoğun Bakım
ünitelerinde görev yapan hemşireler vardiya boyunca, kendi kilolarından çok
daha fazla ağırlıkta olan hastaları, kaldırma, itme, çevirme gibi fiziksel
zorlanma gerektiren faaliyetleri yerine getirmektedir. Bu çalışmanın amacı;
ergonomik risk analizine göre yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde
gözlenen tekrarlı hareketlerden hastaya pozisyon verme faaliyetinin kas-iskelet
sistemi rahatsızlıkları ile ilişkisini değerlendirmektir.

Gereç ve Yöntem: Çalışma Şubat-Nisan
2017 tarihleri arasında araştırmacılar tarafından hazırlanan tanımlayıcı
bilgiler formu ve REBA çalışan değerlendirme formu kullanılarak anket ve gözlem
yoluyla bir devlet hastanesinin beş adet yoğun bakım ünitesinde çalışan 98
hemşire ile tamamlanmıştır.

Bulgular: Hemşirelerin yaş
ortalaması 32.50±7.3, beden kitle indeksleri 23.51 olup, %46.9’unun 3. basamak
GYB, %29.6’sının 2. basamak GYB, %9.2’sinin Koroner YB, %6.1’inin Göğüs YB ve
%8.2’sinin Nöroloji YB’da görev yaptığı bulunmuştur.  Çalışmamızda hemşirelerin tekrarlı hareketlerde
bulundukları pozisyon verme işleminde vücut postürü değerlendirmesi sonucunda
REBA’dan aldıkları ortalama puan 8.71 ± 1.74 (min. 5.00 – maks. 13.00) olup,
hemşirelerin %63.3’ünün yüksek derecede risk altında olduğu bulunmuştur. Boyun
bölgesinde, omuz bölgesinde, sırt bölgesinde ve ayak-ayak bileğinde ağrısı olan
hemşirelerin REBA puanları daha yüksektir (p<.05).

Sonuç: Yoğun bakımda çalışan
hemşirelerin çoğunda kas iskelet problemi bulunmaktadır. Yoğun bakımlarda
hastaya pozisyon verme işleminde hemşirelerin yükünü azaltan yatakların /
yardımcı cihazların kullanılması yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, kas-iskelet sistemi, postür, yoğun bakım üniteleri

Kaynakça

• 1. WHO. WHO global plan of action on workers’ health (2008-2017): Baseline for implementation. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2013. 2. Yılmaz E, Özkan S. Hastanede çalışan hemşirelerde bel ağrısı prevelensının saptanması. Türk Fiz Tıp Rehab Derg. 2008;54:8-12. 3. Saygün M. Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2012;11(4):373-382. 4. Ceylan H, Başhelvacı VS. Risk değerlendirme tablosu yöntemi ile risk analizi: bir uygulama. International Journal of Engineering Research and Development. 2011;3(2):25-33. 5. Güngörmüş Z. Çalışan sağlığı ve çalışma güvenliği. In: Erci B, editor. Halk Sağlığı Hemşireliği. Amasya: Göktuğ Yayıncılık; 2012; 284-312. 6. Berk M, Önal B, Güven R. Meslek Hastalıkları Rehberi. 2011. Ankara: alışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü [11-32]. 7. Güler T, Yıldız T, Önler E, Yıldız B, G. G. Hastane ergonomik koşullarının hemşirelerin mesleki kas iskelet sistemi rahatsızlıkları üzerine etkisi. IAAOJ, Scientific Science,. 2015;3(1):1-7. 8. Babayiğit MA, Kurt M. Hastane ergonomisi. İstanbul Tıp Dergisi. 2013;14:153-159. 9. Gupta S. Ergonomic applications to dental practice. Indian Journal of Dental Research. 2011;22(6):816-822. 10. Önal B. Kas İskelet Hastalıklarının Ülkemizdeki Durumu ve İlgili Yasal Düzenlemeler. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi. 2007;34:15-19. 11. Fujishiro K, Weaver JL, Heaney CA, Hamrick CA, Marras WS. The effect of ergonomic interventions in healthcare facilities on musculoskeletal disorders. American Journal of Industrial Medicine. 2005;48:338-347. 12. Nelson A, Matz M, Chen F, Siddharthan K, Lloyd J, Fragala G. Development and evaluation of a multifaceted ergonomics program to prevent injuries associated with patient handling tasks. International Journal of Nursing Studies. 2006;43(6):717-733. 13. Alp E, Bozkurt M, Başçiftçi İ. Hastane malzemelerinin sağlık çalışanlarının postürüne etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2012:221-226. 14. Pompei LA, Lipscomb HJ, Schoenfisch AL. Musculoskeletal ınjuries resulting from patient handling tasks among hospital workers. American Journal of Industrial Medicine. 2009;52(7):571-578. 15. Pınar R. Work-related musculoskeletal disorders in Turkish hospital nurses. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 2010;30(6):1869-1875. 16. Freimann T, Merisalu E, Pääsuke M. Effects of a home-exercise therapy programme on cervical and lumbar rangeof motion among nurses with neck andlower back pain: a quasi-experimental study. BMC Sports Science Medicine and Rehabilitation. 2015;7(31):1-7. 17. Esin NM, Sezgin D. Intensive Care Unit Workforce: Occpational HEalth and Safety , Chapter 10. Intensive Care: Intech; 2017;199-216. 18. Hignett S, McAtamney L. Technical note: Rapid Entire Body Assessment (REBA). Applied Ergonomics. 2000;31:201-205. 19. Kahya E, Gülbandılar S, Gürleyen E. Nöroloji Yoğun Bakım Ünitesinde Çalışan Hemşirelerin Maruz Kaldığı Fiziksel Zorlanmaların Analizi. Ergonomics. 2018;1(1):39-48. 20. Sayılan Aydın A, Öztekin S. Ameliyathane Hemşirelerinin Vücut Postürleri ve İlişkili Faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(1):23-27. 21. Abdollahzade F, Mohammadi F, Dianat I, Asghari E, Asghari Jafarabadi M, Sokhanvar Z. Working posture and its predictors in hospital operating room nurses. Health Promotion Perspectives. 2016;6(1):17-22. 22. Ratzon NZ, Bar-Niv NA, Froom P. The effect of a structured personalized ergonomic intervention program for hospital nurses with reported musculoskeletal pain: An assigned randomized control trial. Work 2016;54:367-377. 23. Abdalla DR, Freitas FS, Matheus JPC, Walsh IAP, Bertoncello D. Postural biomechanical risks for nursing workers. Scielo Analyties. 2014;27(3):421-427. 24. Lederer V, Rivard M, Mechakra-Tahiri SD. Gender Differences in Personal and Work-Related Determinants of Return-to-Work Following Long-Term Disability: A 5-Year Cohort Study. Journal of Occupational Rehabilitation. 2012; 22(4):522–531. 25. Frediksson K, Alfredsson L, Ahlberg G, Josephson M, Kilbom A, Hjelm EW, et al. Work environment and neck and shoulder pain: the influence of exposure time. Results from a population based case-control study. Occupational and Environmental Medicine. 2002;59(3):182-187. 26. Das B. Gender differences in prevalence of musculoskeletal disorders among the rice farmers of West Bengal, India. Work. 2015;50(2):229-240. 27. Bilir N, Yıldız AN. Çalışma hayatında kadın. İş sağlığı ve güvenliği. Genişletilmiş İkinci Baskı ed. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2014. p. 147-57. 28. Lu JM, Twu LJ, Wang MJJ. Risk assessments of work-related musculoskeletal disorders among the TFT-LCD manufacturing operators. International Journal of Industrial Ergonomics. 2016;52:40-51. 29. Çalık BB, Atalay OT, Başkan E, Gökçe B. Bilgisayar kullanan masa başı çalışanlarında kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, işin engellenmesi ve risk faktörlerinin incelenmesi. MÜSBED. 2013;3(4):208-14. 30. Karlqvist L, Tornqvist EW, Hagberg M, Hagman M, Toomingas A. Self-reported working conditions of VDU operators and associations with musculoskeletal symptoms: a cross-sectional study focussing on gender differences. International Journal of Industrial Ergonomics. 2002;30:277-94. 31. Widanarko B, Legg S, Stevenson M, Devereux J, Eng A, Mannetje A, et al. Prevalence of musculoskeletal symptoms in relation to gender, age, and occupational/industrial group. International Journal of Industrial Ergonomics. 2011;41(5):561-72. 32. Gül A, Üstündağ H, Kahraman B, Purisa S. Hemşirelerde Kas İskelet Ağrılarının Değerlendirilmesi. HSP. 2014:1-10. 33. Cımbız A, Uzgören N, Aras Ö, Öztürk S, Elem E, Aksoy CC. Kas iskelet sisteminde ağrıya ait risk faktörlerinin lojistik regresyon analizi ile belirlenmesi: pilot çalışma. Fizyoterapi Rehabilitasyon Dergisi. 2007;18(1):20-7. 34. Şirzai H, Doğu B, Erdem P, Yılmaz F, Kuran B. Hastane çalışanlarında işe bağlı kas iskelet sistemi hastalıkları: üst ekstremite problemleri. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2015;49(2):135-41. 35. Koçoğlu D, Özdemir L. Yetişkin nüfusta ağrı ve ağrı inançlarının sosyo-demografik ekonomik özelliklerle ilişkisi. Ağrı. 2011;23(2):64-70. 36. Abedini R, Choobineh A, Hasanzadeh J. Musculoskeletal load assessment in hospital nurses with patient transfer activity. Internatıonal Journal of Occupatıonal Hygiene. 2013;5(2):39-45. 37. Esen H, Fığlalı N. Çalışma duruşu analiz yöntemleri ve çalışma duruşunun kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2013;17(1):41-51. 38. Serranheira F, Sousa-Uva M, Sousa-Uva A. Hospital nurses tasks and work-related musculoskeletal disorders symptoms: a detailed analysis. Work. 2015;51:401-9. 39. TUİK. İş kazaları ve işe bağlı sağlık problemleri araştırma sonuçları. 2013. 40. İlçe A. Study on work-related musculoskeletal dısorders ın ıntensıve care unıt nurses. Anatolian Journal of Clinical Investigation. 2014;8(2):68-76. 41. NIOSH. Safe patient handling and mobility (SPHM): The National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH); 2018 [cited 2018 12 Ocak]. Available from: https://www.cdc.gov/niosh/topics/safepatient/.