A Way to Prevent the Increase in Cesarean Birth: Vaginal Birth After Cesarean Instead of “Once a Cesarean Always a Cesarean” Approach and the Roles of Nurse

Yıl 2011, Cilt: 18 Sayı: 2, 89 - 100, 01.06.2011

Ar. Gör. Dr. Fatma Gözükara Prof. Dr. Kafiye Eroğlu

Öz

There has been a rapid increase in rates of cesarean delivery across the world. Mother requested (elective) cesarean after cesarean section has a large share in this increase. Hovewer the cesarean section which is a surgical intervention can be life saving for mother and baby when necessary, it increases maternal mortality and morbidity rate when compared with vaginal birth. It is also an intervention places a burden on the country's economy. For these reasons, efforts to reduce the rates of cesarean section have gained importance in recent years. One of these efforts is vaginal birth after cesarean section. It is indicated that vaginal birth after cesarean section is a successful and safe method in appropriately selected cases. All health care practitioners especially nurses who mostly interact with pregnant women and their families play an important roles in reducing cesarean delivery rates. This article aims to focus on the cesarean birth rates in the world and Turkey, reasons for preferring cesarean section, new approaches to reduce cesarean section, criteria for vaginal birth after cesarean section and nurses' roles in decision making for delivery method.

Anahtar Kelimeler

Delivery mode, caesarean delivery, vaginal birth after cesarean section, nursing role

Sezaryen Doğum Artışını Önlemenin Bir Yolu: “Bir Kez Sezaryen Hep Sezaryen” Yaklaşımı Yerine Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum ve Hemşirenin Rolleri

Öz

Tüm dünyada sezaryenle doğum oranlarında hızlı bir artış olmuştur. Bu artışta sezaryen sonrası yapılan isteğe bağlı (elektif) sezaryenlerin payı büyüktür. Cerrahi bir girişim olan sezaryen, gerekli olduğunda anne ve bebek için yaşam kurtarıcı olmakla birlikte, vajinal doğumla karşılaştırıldığında maternal mortalite ve morbidite hızını artırmaktadır. Ayrıca ülke ekonomisine yük getiren bir girişimdir. Bu nedenlerle son yıllarda sezaryenle doğum oranlarını azaltmaya yönelik çalışmalar gündeme gelmiştir. Bu çalışmalardan birisi de sezaryen sonrası vajinal doğum uygulamasıdır. Uygun seçilmiş vakalarda sezaryen sonrası vajinal doğumun başarılı ve güvenli bir yöntem olduğu belirtilmektedir. Tüm sağlık çalışanlarının özellikle de gebeler ve aileleriyle en fazla etkileşimde olan hemşirelerin sezaryenle doğum oranlarının azaltılmasında önemli rolleri vardır. Bu makalede sezaryen doğumun dünyada ve Türkiye'deki oranlarından başlanarak, sezaryen doğumun tercih edilme nedenleri, sezaryen doğumun azaltılmasına yönelik yeni yaklaşımlar, sezaryen sonrası normal vajinal doğum yapabilme kriterleri ve doğum şekline karar vermede hemşirelerin rolleri üzerinde durulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Doğum şekli, sezaryenle doğum, sezaryen sonrası vajinal doğum, hemşirenin rolü

Kaynakça

• Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. V. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık; 2002.
• Littleton LY. Maternal, Neonatal and Woman’s Health Nursing. New York: Delmar Thomson Learning, 2002.
• Park CS, Yeoum SG, Choi ES. study of subjectivity in the perception of cesarean birth. Nursing and Health Sciences 2005; 3-8.
• Konakçı S, Kılıç B. Sezaryen ile doğumlar artıyor. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002;8(11): 286-88.
• Aslam MF, Gilmour KR, Fawdry DS. Who wants a caesarean section? A Study of Woman’s Personel experience of vaginal and caesarean delivery. journal of Obstetrics and Gynaecology 2003;23(4): 364-66.
• Radobugh S. Ceserean birth: reducing incidence while improwimg Outcomes. AWHONN 1999;3(1):29- 34.
• Güney M, Uzun E, Oral B, Sarıkan İ, Bayhan G, Mungan T. Kliniğimizde 2001-2005 yılları arasında sezaryen oranı ve endikasyonları. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi 2006;3(4);249-254.
• Rosen M, Dickinson J. Vaginal birth after cesarean section: meta-analysis for indicators of success. Obstetrics and Gynecology 1990;76:865-69.
• Akçay T, Göl K, Şahin İ, Şimşek M. Sezaryen sonrası vajinal doğumun güvenirliği. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi 2001;11:224-7.
• Güngör ES, Ertaş E, Moröy P, Çelen Ş, Danışman N, Mollamahmutoğlu L. Sezaryen sonrası vajinal doğum:güvenli midir?. Perinatoloji Dergisi 2005;13(4):208-12.
• Dölen İ, Gökçü M. Sezaryen ve etik. Kadın Doğum Dergisi 2002; 1(1), 12-15.
• Tekirdağ Aİ, Cebeci R. eğitim hastanesinde sezaryen oranları. JOPP Derg 2010;2(1):21-26.
• World Health Statistics 2010; URL: http://www.who.int/gho/publications/world_health_statistics/EN_ WHS10. 29/12/2011.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara: 2003.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara:2008.
• Gül A, Şişme Y. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nde 1996- 1998 yılları arasında sezaryen oranı ve endikasyonları. Perinatoloji Dergisi 1998;6:10-12.
• Seven M, Özyurt ON, Karacaoğlu MÜ, Çelikdelen B, Savan K, Yıldırım B. Sezaryen oranları, endikasyonları ve perinatal morbidite-mortalite. Jinekoloji ve Obstetrik Dergisi 1997;11:112-15.
• Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Yıllık İstatistikleri 2001: URL: http://med.ege.edu.tr/tr/stats. html . 05/08/2005.
• Yumru E, Davas İ, Baksu B, Altındaş A, Mert M. 1995-1999 yılları arasında sezaryen operasyonu endikasyonları ve oranları. Perinatoloji Dergisi 2000;8: 3-4.
• Yalınkaya A, Bayhan G, Kale A, Yayla M. Dicle Üniversitesinde 20 Yıllık sezaryen oranı ve endikasyonları. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst 1992 ; 3:37-39.
• Güney M, Uzun E, Oral B, Sarıkan İ, Bayhan G, Mungan T. Kliniğimizde 2001 - 2005 yılları arasında Sezaryen oranı ve endikasyonları. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2006 ; 3 : 249-254.
• Yılmaz M, İsaoğlu Ü, Kadanalı S. Kliniğimizde 2002-2007 yılları arasında sezaryen olan hastaların incelenmesi. Marmara Medical Journal 2009;22(2);104-110.
• Coşkun A, Köstü B, Ercan Ö, Kıran H, Güven MA, Kıran G. Kahramanmaraş il merkezinde 2004 ve 2006 yıllarındaki doğumların karşılaştırılması. TJOD Dergisi 2007 ; 4: 168-172.
• Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2010: URL: http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-13438/ saglik-istatistikleri-yilligi-2010.html. 29/12/2011.
• Gomes UA, Silva AA, Bettiol H, Barbieri MA. Risk faktors for the increasing cesarean section rate in South Brazil: A comparison of two birth cohorts 1978-1979 and 1994. International Journal of Epidemiyology 1999;28:687- 694.
• İğde FA. Sezaryen sonrası normal vajinal doğum. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004;13(4): 137-9.
• Konakçı SK, Kılıç B. İzmir’de sezaryen ile doğum sıklığı ve buna etki eden faktörler. Türkiye Klinikleri Obstetrik-Jinekoloji 2004;14:88-95.
• Önderoğlu L, Karamürsel BS, Taşkıran Ç. Obstetrikal Operasyonlar:Sezaryen; “Jinekolojik ve Obstetrikal Cerrahi”. (Ed. Güner,H.), Güneş Kitabevi,;2005:1549-80.
• Oweis A, Abushaikha L. Jordanian pregnant women’s expectations of their first chilbirth experience. International Journal of Nursing Practice 2004;10: 264-271.
• Ryding EL. Investigation of 33 woman who demanded a cesarean section for personal reasons. Acta. Obstetricia et Gynaecologica Scandinavica 1993;72: 280- 85.
• Thampson J, Roberts L, Currie M, Ellwood D. Prevalence and persistance of health problems after childbirth. Associations With Parity and Method of Birth 1992;22(2):159-62.
• Galotti KM et al., Midwife or Doctor: A study of pregnant woman making delivery decisions. Journal of Midwifery & Women’s Health 2000;45(4):320-29.
• Osis MJD et al. The opinion of brazilian women regarding vajinal labor and ceserean section. International Journal oj Gynecology & Obstetrics 2001;75(1): 559-66.
• Neushaus W et al. Prenatal expectation and fears in pregnant woman. Journal Perinatal Medicine 1994;22:409-14.
• Gozukara F, Eroğlu K. Primigravidaların doğum şekline yönelik tercihlerini etkileyen faktörler Hacettepe Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;15(1):32-46.
• Gamble JA, Creedy DK. Women’s preference for a cesarean section incidence and associated factors. Birth 2001;28(2): 101.
• Fawcet J, Tulman L, Spedden JP. Responses to vajinal birth after ceserean section. JOGNN 1994;23(3): 253-9.
• Kombos JA. Beliefs, attitudes, subjective norms and interventions of woman choosing between a scheduled repeat ceserean section or an attempt at a vaginal birth. The University of Toranto 1991.
• Hildingsson I et al. Few woman wish to be delivered by ceserean section. International Journal of Obstetrics & Gynecology 2002;109(6): 618.
• Thulman I, Fawcett J, Grablewski L. Silwerman changes in functional status after childbirth nursing Research 1990;39(2):68-71.
• Berghold T et al. Personal preference and general attitude to elective ceserean section on maternal request: A nation-wide postal survey. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica 2004.
• Jackson NV, Irvine LM. Influence of maternal request on the elective ceserean section rate. Journal of Obstetric Gynecology 1998;18(2):115-19.
• Sayın C, Berberoğlu U, Varol FG. Sezaryenle Doğum yapmış sağlık personelinde doğum sonrası memnuniyet ve takip eden gebelikte doğum şekli tercihi. Jinekolojik ve Obstetrik Dergisi 2004;18: 82- 88.
• Al-Müfti R, McCarthy A, Fisk NM. Obstetrician’s personal choice and mode of delivery. Lancet 1996:347- 54.
• Wilkinson C, McIllwaine G, Boulton JC, Cole S. Is a rising cesarian section inevitable?. BJOG 1996;105: 45-52.
• Flamm BL, Geiger AM. Vaginal birth after cesarean delivery:an admission scoring system. Obstet Gynecol 341 1997; 90: 907- 10.
• American College of Obstetricians and Gynecologists: Vaginal Birth After Previous Cesarean Delivery, Washington DC American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Practice Bulletin 1998,No:2.
• Martins ME. Vajinal birth after delivery. Clinic Perinatology 1996;23:141.
• Turner MJ. Delivery after one previous cesarean section american journal of obstetric and gynecology 1997:176, 741.
• McMahon MJ, Luther ER, Bowes WA, Olshan AF. Comparison of a trial of labor with an elective second caserean section. New England Journal Medical 1996;335: 689.
• İngeç M, Kumtepe Y, Özdiller O, Coşgun S, Kadanalı S. Sezaryen sonrası vajinal doğum. Türkiye Klinikleri Obstetrik-Jinekoloji 2002;14: 96-100.
• Göynümer FG, Temel M, Şahin S, Naki M, Kepkep K. Sezaryen sonrası vajinal doğum. Perinatoloji Dergisi 2006; 14(4): 176-182.
• Himmetoğlu Ö, Demirtürk F. Sezaryen: Güncel değerlendirme ve kabul edilebilir sezaryen oranlarının sağlanması yönünde öneriler. Klinik Bilimler &Doktor 2003;4(9): 516-23.
• Kömürcü N, Gençalp N. Geçmişten günümüze doğuma yardım. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002;5(1):78-82.
• Bailit JL, Love TE, Mercer B. Rising cesarean rise:Are patients sicker. American Journal of Obstetrics and Gynecology 2004;191: 800-803.
• Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesi 2010. URL: http://www.saglik.gov.tr/ TR/belge/1-11554/saglikta-performans-ve-kalite yonergesi.html. 29.12.2011.
• Sağlık Bakanlığı Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi 2010. URL: http://www.saglik.gov.tr/TR/ belge/1- 10494/dogum-ve-sezaryen-eylemi-yonetim-rehberi--2010--42.html. 29.12.2011.
• Coşkun A. Perinatal hemşirelik yaklaşımı ve ekip çalışmasının önemi. Perinatoloji Dergisi 1996;4(3): 181-4.
• Ouimette J. Perinatal Nursing Care of High-Risk Mother and Infant. Boston: Jones and BarlettPublishers 1986:3-17.