Quality Use of Analgesics in Surgical Patients

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 2, 83 - 91, 01.06.2010

Yard.doç. Dr. Saide Faydalı

Öz

Pain in surgical patients occurs both due to disease requiring surgical intervention and tissue damage during surgery in patient hospitalized in surgical clinics. The most widely used form of treatment is pharmacological treatment to eliminate surgical patient's pain. In Turkey, analgesics are the most widely used drugs among the first five group drug, as well as all over the world. When used correctly medications can prevent problems that threats human life and health, whereas incorrect use of drugs may result in advers events including death. The concept of quality use of drug has become important due to advers events regarding drugs and the increasing cost. Nurses have an important role in the quality use of analgesics. Assessment of pain, determination of the need for analgesics, administration of analgesics to the patient according to the doctor's order and evaluation of the result of the application are among the responsibilities of nurses. In this article, pain in surgical patients, analgesics, principles of quality use of analgesics and nurse's role and responsibilities for analgesics practice are discussed. This article is thought to contribute to nurses about quality use of analgesics at the surgical patients.

Anahtar Kelimeler

Pain, analgesic, surgical patient, nurse, quality use of medicine

Cerrahi Hastalarında Analjeziklerin Kaliteli Kullanımı

Öz

Cerrahi kliniklerinde yatan hastalarda ağrı hem cerrahi girişim gerektiren hastalık hem de cerrahi girişim sırasında oluşan doku hasarı nedeni ile ortaya çıkmaktadır. Cerrahi hastasının ağrısının giderilmesinde farmakolojik tedavi en yaygın kullanılan tedavi şeklidir. Analjezikler tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de en fazla kullanılan ilk beş grup ilaç arasında yer almaktadır. İlaçlar doğru kullanıldığında insan sağlığı ve yaşamını tehdit eden olumsuzluklar önlenebilirken, hatalı kullanıldıklarında yaşamın sonlanmasına kadar varabilen istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. İlaçlara bağlı istenmeyen olaylar ve artan maliyet nedeni ile ilaç kullanımında kalite kavramı önem kazanmıştır. Hemşireler analjeziklerin kaliteli kullanılmasında önemli role sahiptir. Ağrının değerlendirilmesi, analjezik gereksiniminin saptanması, hastaya verilen doktor istemi doğrultusunda analjezik uygulanması ve uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi hemşirelerin sorumluluğundadır. Bu makalede cerrahi hastalarında ağrıya, analjeziklere, analjeziklerin kaliteli kullanımı ilkelerine ve analjezik uygulamalarında hemşirenin rol ve sorumluluklarına yer verilmiştir. Bu makalenin cerrahi hastalarında analjeziklerin kaliteli kullanımı konusunda hemşirelere katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, analjezik, cerrahi hastası, hemşire, ilacın kaliteli kullanımı

Kaynakça

• Akdemir N, Birol L. İç hastalıkları ve hemşirelik bakımı. Ankara; 2004. s. 292-296.
• Aydın ON. Ağrı ve ağrı mekanizmalarına güncel bakış. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2002; 8(2):37-48.
• Dicle A. Ağrı ve yönetimi. Erdem Y, Erkal İlhan S. (editör) Acil Bakım Hemşireliği Kurs Kitabı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2008. s. 400-417.
• Ay F, Alpar ŞE. Postoperatif ağrı ve hemşirelik uygulamaları. Ağrı 2010. 22(1):21-29.
• Özyuvacı E, Altan A, Yücel A. Postoperatif ağrı tedavisi. Sendrom 2003. 15(8):83-92.
• Kanan N. Cerrahide ağrı. Aksoy G. (editör), Cerrahi Hastalıkları Hemsireliği El Kitabı. I. bs. İstanbul:Birlik Ofset Ltd. Sti.1998. s. 11-18.
• Black IM, Howks H, Knee AM. Medical surgical nursing. 6th Edition. Philadelphia: Saunders Company. 2001. s. 461-506.
• Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği (TARD). Postoperatif ağrı tedavisi. anestezi uygulama klavuzları. 2006.
• Karayurt Ö. Ameliyat öncesi uygulanan farklı eğitim programlarının hastaların anksiyete ve ağrı düzeylerine etkisinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemsirelik Yüksekokulu Dergisi. 1998; 2(1):20-26.
• Adams N, Field L. Pain management: psychological and social aspects of pain. British Journal of Nursing. 2001; 10(14):903-911.
• Guyton AC. Hall JE. Tıbbi fizyoloji. Çavuşoğlu H, (çeviri editörü), 10. bs. İstanbul: Tavaslı Matbaacılık. 2001. s.552-566.
• Erdil F, Özhan-Elbaş N. Cerrahi hastalıkları hemşireliği. IV. bs. Ankara: Aydoğdu Ofset 2001. s. 10-137.
• SGK KAMU 2007-2008-2009 yılı aylar itibariyle eczane provizyon sistemi reçete analizi. URL: http:// www.sgk.gov.tr/wps/portal/, Haziran 16, 2010.
• İEİS raporları. URL: http://www.ieis.org.tr, Haziran 16, 2010.
• Süzer Ö. Farmakolojinin temelleri. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevileri. 2002. s. 133-153.
• Kayaalp OS. Klinik farmakolojinin esasları ve temel düzenlemeler. Ankara: Hacettepe-Taş. 2005. s. 269- 302.
• Dökmeci İ. Farmakoloji dersleri. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. 2001.
• Stannard C. Booth S. Ağrı. I. bs. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi. 2007.
• İyi eczacılık uygulamaları. URL: http://www.eczader.org.tr/klinikeczab.html, Haziran 16, 2010.
• İyi klinik uygulamalar klavuzu. URL: http://www.ikev.org/docs/tr/gcp/3.htm, Haziran 16, 2010.
• Runciman WB, Roughead EE, Semple SJ, Adams RJ. Adverse drug events and medication errors in Australia. International Journal for Quality in Health Care 2003; 15(1):49-59.
• Oktay Ş. Akılcı ilaç kullanımının genel ilkeleri. Türk Geriatri Dergisi Özel Sayı 2006. s. 15-18.
• Özer M. Sağlık hizmetlerinin sunumu ve kalite. Hemşirelik Forumu 2003; 6(4):42-47.
• Sağlık Bakanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Sonuç raporu, Akılcı İlaç Kullanımı Çalıştayı. Ankara. 2006.
• T.C. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü. Beşeri tıbbi ürün ruhsatı sahipleri için farmakovijilans klavuzu. Ankara. 2005.
• Acar A, Yeğenoğlu S. Akılcı ilaç kullanımı penceresinden farmakoekonomi ve hastane formülerleri. Ankara Ecz. Fak. Derg 2005; 34(3):207-218.
• Courtenay M. Nurse prescribing-the benefits and the pitfalls. Journal of Community Nursing 2007; 21(11):11-12.
• Jadad AR, Browman GP. The WHO Analgesic ladder for cancer pain management. JAMA 1995; 274(23):1870-1873.
• Eti Aslan F. Ağrıya ilişkin yanılgılar ve gerçekler. Sendrom 2002; l4(4):4-8.
• Gordon DB, Dahl J, Phillips P. The Use of ‘as-needed’ range orders for opioid analgesics in the management of acute pain: a consensus statement of the American Society for Pain Management. Home Healthcare Nurse 2005; 23(6):388-396.
• Varlı K, Çeliker R, Özer S, Orer H. Ağrıya multidisipliner yaklaşım. Hacettepe Tıp Dergisi 2005; (36):111-138.
• Eti Aslan F, Badır A. Ağrı kontrol gerçeği: hemşirelerin ağrının doğası, değerlendirilmesi ve geçirilmesine ilişkin bilgi ve inançları. Ağrı 2005; 17(2):41-42.
• Karadağ A. Hemşireler ilaç hatalarını önlemede anahtar kişi (mi) dir?. URL: http://www. turkhemsirelerdernegi.org.tr/menu/saglik-guncel/thd-sagligin-sesi-yazilari/hemsireler-ilac- uygulama-hatalarini-onlemede-anahtar-kisi-mi-dir.aspx, Haziran 16, 2010.
• Resmi Gazete: Tarih:2/5/2007 Sayı:265l0. Kanun no:5634. Hemşirelik kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun. “Hemşirelik kanunu, Kanun no: 6283”. 2007.
• Eti Aslan F. Ağrı doğası ve kontrolü. I. bs. İstanbul: Avrupa Tıp Kitabevi. 2006.
• Potter AP, Perry AG. Clinical nursing skills & techniques. 6th edition. USA:Elsevier Mosby. 2006.
• Kozier B, Erb G, Bermall AJ. Burke K. Fundamentals of nursing concepst, process and practice. 6th edition. New Jersey: Prentice Hall. 2000.
• Iraz M. Opioid (narkotik) analjezik ilaç/ilaç etkileşimleri. Dahili Tıp Bilimleri Farmakoloji Dergisi. 2007; 3(31):31-34.
• Nester TM, Hale LS. Effectiveness of pharmacist acquired medication history in promoting patient safety. Am J Health- Syst Pharm. 2002; 59:2221- 2225.
• Navaneethan S. Venkatesh S. Nannapaneni S. Shrivastava R. Educational intervention: a tool for decreasing medication errors. International Journal for Quality in Health Care 2005; 17(1):83.
• Fowler S, Sohler P, Zarillo D. Bar-Code technology for medication administration: medication errors and nurse satisfaction. MEDSURG Nursing 2009; 33(2):134-144.
• Wanzer LJ. Implementing national patient safety goal. AORN 2005; 82(3):471-473.
• Madegowda B, Hill PD, Anderson MA. Medication errors in a rural hospital. MEDSURG Nursing. 2007; 16(3):175-180.
• Aştı T, Acaroğlu R. Hemşirelikte sık karşılaşılan hatalı uygulamalar. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 4(2):22-27.
• O’Shea E. Factors contributing to medication errors: a literature review. Journal of Clinical Nursing 1999; 8:496-504.
• Tang FI, Sheu SJ, Yu S, Wei IL, Chen CH. Nurses relate the contributing factors involved in medications errors. Journal of Clinical Nursing 2007; 16:447-457.
• Uzun Ş, Arslan F. İlaç uygulama hataları. Turkiye Klinikleri 2008; 28:217-222.
• Leape LL, Bates DW, Cullen DJ, Cooper J. System analysis of advers drug events. JAMA 1995; 274(1):35- 43.
• Arndt M. Nurses’ medication errors. Journal of Advanced Nursing 1994; (19):519-526.