The Role of Perceived Social Support on Stroke Patients' Caregivers who have the Burnout Syndrome

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 1, 41 - 52, 01.03.2010

Hemş. Melike Tuna Prof. Dr. Nermin Olgun

Öz

Objective: This study was conducted as descriptively with the aim to identify the role of social support in the case of burnout syndrome which is seen in caregivers of stroke patients. Materials and Methods: One hundred and ten caregivers of 110 stroke patients who had been hospitalized in one of the Physical Therapy and Rehabilitation Hospital and Neurology Department of one private hospital between the years 2008 and 2009 were participated to this study. Data were obtained through the use of “Patient and Caregivers Information Form” “Functional Independence Meter” which used for patients; , and and “Multidimensional Scale of Perceived Social Support” Results: It was identified that caregivers experienced burnout (29,94±8,06) and insensitiveness (18,57±4,45), but their personal achievement were not affected negatively (19,12±6,01). Compared to women, men experienced more burnout, and caregivers . were the most socially supported by family (19,65±8,10). Conclusions: It was concluded that the burnout syndrome of stroke patients' caregivers decrease when social support increased.

Anahtar Kelimeler

Caregiver, stroke, social support, burnout, nursing

İnmeli Hastalara Bakım Veren Hasta Yakınlarında Görülen Tükenmişlik Durumunda Algılanan Sosyal Desteğin Rolü

Öz

Amaç: Araştırma, inmeli hastalara bakım veren hasta yakınlarında görülen tükenmişlik durumunda sosyal desteğin rolünü belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya; bir fizik tedavi ve rehabilitasyon hastanesinin yataklı servisi ve bir özel hastanenin nöroloji servisinde 2008-2009 yılları arasında yatan 110 hasta ve hastaya bakım veren 110 hasta yakını katıldı. Veriler inmeli hastalar ve hasta yakınları için “Hasta ve Hasta Yakını Tanıtım Formu”, hasta için “Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği” ile hasta yakını için “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ve Tükenmişlik Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Bu çalışma sonucunda; Hasta yakınlarının duygusal tükenme (29,94±8,06) ve duyarsızlaşma (18,57±4,45) yaşadığı ancak kişisel başarılarının (19,12±6,01) etkilenmediği belirlenmiştir. Erkeklerin kadınlara göre daha fazla tükenmişlik yaşadığı, hasta yakınlarının en fazla aileden (19,65±8,10) sosyal destek aldığı saptanmıştır. Sonuç: Hasta yakınlarının sosyal desteğinin artması durumunda tükenmişlik durumlarının azaldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hasta yakını, inme, sosyal destek, tükenmişlik, hemşirelik

Kaynakça

• Utku U. İnme tanımı, etyolojisi, sınıflandırma ve risk faktörleri. Türk Fiziksel Tıp Rehabilitasyon Dergisi 2007; 53 (Özel Sayı 1):1-3.
• Dünya Sağlık Raporu, “21. yüzyılda yaşam herkese ortak bakış”, Özet Rapor. Ed.: B. Metin, Ankara: Sağlık Bakanlığı, Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı, 1997.
• Gündüz B. İnmede prognoz. Türk Fiziksel Tıp Rehabilitasyon Dergisi 2006; 52(Özel Ek B):B30-B33.
• Gündüz B, Atamaz F. İnme ve hayat kalitesi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 2006; 52 (Özel Ek B):B45-B49.
• Aktuğ İY, Susur A, Keskin S, Balcı Y, Seber G. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan hekimlerde tükenmişlik düzeyleri, Osmangazi Tıp Dergisi 2006; 28 (2):91-101.
• Tutar H. Kriz ve stres ortamında yönetim, İstanbul: Hayat Yayınları, 2000.
• Carter, R. Helping yourself help others: A book for caregivers. New York NY: Times Books, Random House, 1994; p. 130-133.
• Küçükdeveci AA, Yavuzer G, Elhan AH, Sonel B, Tennant A. Adaptation of the functional independence measure for the use in Turkey. Clin. Rehabil, 2001; 15(3):311-319.
• Çapri B. “Tükenmişlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2006; 2(1): 62-77.
• Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı geçerlilik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2001; 12(1):17-25.
• Appelros P, Stegmayr B, Terént A. Sex differences in stroke epidemiogology. Stroke 2009; 40:1082.
• Soyuer F, Ünalan D, Öztürk A. İnmeli hastalarında yaş ve cinsiyetin fonksiyonel yetersizlik üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2007;14(2) 91-94.
• Öztürk Z. E. LK İnme sonrası görülen risk faktörlerinin mortalite ve morbidite üzerine etkisi. T.C. Sağlık Bakanlığı Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği, Uzmanlık Tezi, İstanbul , 2004.
• Altın M. (2006). Alzheimer tipi demans hastalarına bakım verenlerde tükenmişlik ve anksiyete. T.C Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği, Uzmanlık Tezi, İstanbul, 2006.
• Schneider J, Murray J, Banerjee S, Mann A. EUROCARE: a crossnational study of co-resident spouse carers for people with Alzheimer’s disease:I--Factors associated with carer burden. Int J Geriatr Psychiatry 1999;14(8):651–61.
• Yıldırım F, Conk Z. Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip anne/babaların stresle başa çıkma tarzlarına ve depresyon düzeylerine planlı eğitimin etkisi, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005: 9(2):1-10.
• Akça N, Taşçı S. 65 Yaş üstü bireylere bakım verenlerin yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2005; 14(Ek Sayı: Hemşirelik Özel Sayısı): 30-36.
• Akın A, Demirel S. Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 25(4):73-82.
• Rinaldi P, Spazzafumo L, Mastriforti R. Study group on brain aging of the Italian society of gerontology and geriatrics. Predictors of high level of burden and distress in caregivers of demented patients: results of an Italianmulticenter study. Int J Geriatr Psychiatry 2005; 20(2):168–74.
• Pang FC, Chow TW, Cummings JL et al. Effect of neuropsychiatric symptoms of Alzheimer’s disease on Chinese and Americancaregivers. Int J Geriatr Psychiatry 2002; 17(1):29-34.
• Berger G, Bernhardt T, Weimer E et al. Longitudinal study on the relationship between symptomatology of dementia and levels of subjective burden and depression among family caregivers in memory clinic patients. Journal Geriatr Psychiatry Neurol.2005;18(3):119–28.
• Şahin Z.A, Polat H, Ergüney S. Kemoterapi alan hastalara bakım verenlerin bakım verme yüklerinin belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2009; 12 (2):1-9.
• İnci H. Bakım verme yükü ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenilirliği. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli, 2006.
• Karasuya RT, Poglar-Balley, Takeuchi R. Caregiver burden and burnout. Postgradulate Medicine 2000; 108(7):119-123.
• Toseland RW, Smith G, McCallion P. Family caregivers of frail elderly, Handbook of Social Work Practice with Vulnerable and Resilient Population. A. Gitterman (Ed). Columbia University Pres. 2001
• Eskiyurt N, Yalıman A, Vural M, Kızıltaş H, Bölükbaş N, Çeşme F. İnmeli olguların özellikleri ve fonksiyonel durum sonuçları. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 68(3): 071-077.
• Tümkaya, S. “Öğretmenlerdeki tükenmişlik, görülen psikolojik belirtiler ve başa çıkma davranışları”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana, 1996.
• Vızlı, C. “Görme engelliler ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlere normal ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması Üsküdar İlçesi Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2005
• Ardahan M. Sosyal destek ve hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9 (2): 68-75.