Nurse Managers and Their Staff Nurses' Assessment on Leadership and Nurse Managers Leadership Characteristics

Yıl 2008, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 15, 01.03.2008

Ög.gör.dr. Sergül Duygulu Prof. Dr. Gülümser Kublay

Öz

Nursing's focus today is on delivering quality and cost-effective patient care rather than on accomplishing a list of nursing tasks. This focus requires that nurses fulfill leadership role effectively. This study was designed as a descriptive research to determine unit charge nurses (UCN) and staff nurses' assessment on leadership and investigate charge nurses' leadership qualities. Sample was consisted of 30 UCN with baccalaureate degree and their 151 staff nurses at two Hospitals of university- based on voluntary participation. Data was collected through Nurses Data Sheet which is developed by researcher. Descriptive statistics were used for data analysis. Sixty seven percent of UCN had a professional aim, 80,0% of them saw themselves as a leader. While 58,6% of them regarded physicians as a leader, 56,0% of staff nurses identified nurses as leaders at their work settings. Fifty nine percent of staff nurses saw themselves as a potential leader. While hardworking was the most often reported leadership quality by the UCN (23,3%), the most prominent leadership quality was reported by their co-workers (staff nurses) as being knowledgeable (25,2%). In contrast, the quality of “having vision”, which should be a characteristic of an administrator was reported by 56,7% of UCN, whereas “good communication skills” was the most repeated leadership quality according to 44.4% of staff nurses. Both UCN (50,0%),and staff nurses (51,7%) identified “responsibility” as represent the power. Both UCN and staff nurses (50,0%, 51,7%, respectly) identified the quality of “accountability” as characteristics, which represent the power. UCN determined at most (53,3%) “being responsible” as strengths and “being emotional” (33,3%) as their “weaknesses”. According to results of the study, recommendations were stated for developing unit charge nurses' leadership skills and characteristics.

Anahtar Kelimeler

Leadership, Leadership qualities, Unit charge nurse, Nursing management

Yönetici Hemşirelerin ve Birlikte Çalıştıkları Hemşirelerin Liderliğe İlişkin Değerlendirmeleri ve Yönetici Hemşirelerin Sahip Oldukları Liderlik Özellikleri

Öz

Günümüzde hemşireliğin odak noktası, bir dizi hemşirelik işlevini yerine getirmekten çok, kaliteli ve maliyet etkin hasta bakımının sunulmasıdır. Bu odaklanma hemşirelerin etkili bir liderlik ortaya koymalarını gerektirmektedir. Bu çalışma, Servis Sorumlu Hemşirelerinin (SSH) ve birlikte çalıştıkları hemşirelerin liderliğe ilişkin değerlendirmelerini ve SSH'lerinin sahip oldukları liderlik özelliklerini ortaya koymak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, bir üniversite hastanesinde çalışan, hemşirelikte lisans mezunu, araştırmaya katılmaya gönüllü 30 SSH ile onların birlikte çalıştıkları 151 servis hemşiresi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen soru formu aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, betimleyici istatistikler kullanılmıştır. SSH'lerin %66,7'si mesleki hedefi olduğunu, %80,0'i kendilerini bir lider olarak gördüklerini belirtmişlerdir. SSH'lerin %58,6'sı hekimleri lider olarak gördüğünü belirtirken, birlikte çalıştıkları hemşirelerin %56,0'ı çalıştıkları ortamda hemşireleri lider olarak gördüğünü belirtmiştir. SHH'lerin birlikte çalıştıkları hemşirelerin %58,8'i kendilerini potansiyel bir lider olarak görmektedir. SSH'ler tarafından en fazla (%23,3) “çalışkan olma” sahip oldukları liderlik özelliği olarak belirtilirken, birlikte çalıştıkları hemşireler tarafından ise SSH'lerin en göze çarpan liderlik özelliği olarak “bilgili olma” (%25,2) belirtilmiştir. Buna karşın bir yöneticide var olması gereken özelliklerden “vizyon sahibi olma”, SSH'lerin %56,7'si tarafından, “iyi iletişim kurabilme” birlikte çalıştıkları hemşirelerin %44,4'si tarafından en fazla tekrarlanan özellikler olmuştur. Hem SSH (%50,0), hem de birlikte çalıştıkları hemşireler (%51,7) “sorumluluk sahibi olmayı, gücü en fazla temsil eden özellik olarak tanımlamışlardır. SSH'ler tarafından en fazla (%53,3) “sorumluluk sahibi olma” güçlü özellikleri olarak belirtilirken, güçsüz özelliklerinin başında ise “duygusal olma” (%33,3) ifade edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda, SSH'lerin liderlik beceri ve özelliklerinin geliştirilmesi için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Liderlik özellikleri, Servis sorumlu hemşiresi, Hemşirelik yönetimi

Kaynakça

• 1. WHO Consultation of European Nurse Leaders. Health care reforms, primary health care and nursing. 5th WHO Meetings of Government Chief Nurse of the European Region, Reykjavik, Iceland; 1996.
• 2. World Health Organization Regional Office for the Western Pacific. Regional Guidelines for The Development of Healthy Workplaces; 1999. URL: http://www.who.int/occupational_health/regions/ en/oehwproguidelines.pdf. 20 Temmuz 2007.
• 3. ICN. (t.y.). Position, management of nursing and health care services. URL: http://www.icn.ch/ psmanagement00.htm. 15 Haziran 2004.
• 4. Güney S. Yönetim organizasyon. Ankara: Nobel Yayım Dağıtım Ltd. Sti; 2001.
• 5. Swansburg R, Swansburg R. Introductory management and leadership for nurses. 2.bs. Jones and Bertlett Publishers; 1999.
• 6. Yoder-Wise P. Leading and managing in nursing. 3.bs. Mosby; 2003.
• 7. Huber D. Leadership and nursing care management. 2.bs. W.B. Saunders Company; 2000.
• 8. Roe SC. 1989; Factors influencing the leadership behaviors of staff nurses. Dissertation, Arizona State University. URL: http://proquest.umi.com/pqdweb?index=0&did=747304301&SrchMode=1&sid=2 &Fmt=6&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=1190967674&clientId=4471. 5 Eylül 2007
• 9. Yiğit R. Klinik sorumlu hemşirelerinin liderlik davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000; 4(1): 21-32.
• 10. Erkan E. Devlete ve özel sektöre bağlı hastanelerde çalışan servis sorumlu hemşirelerinin işe ve insana yönelik liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Ankara: 200