Science, Scientific Research Process and Nursing

Yıl 2006, Cilt: 13 Sayı: 2, 64 - 71, 01.06.2006

Yrd.doç.dr. Şerife Karagözoğlu

Öz

The leading condition of professionalism in nursing is surely to understand science and scientific method sufficiently and reflect it to the profession. Research conducted through scientific method in nursing will take nurses from experience based decision making to the conscious of evidence based one, and the nursing that produce its own knowledge will undertake more responsibility for the scientific value and use of the information. Nursing studies carried out in the field of practice will enable nurses to improve their abilities in evaluating their studies critically, and will form the culture of practicing that ground on the scientific knowledge. In this context, the main aim of this article to draw the attention of nurses working in the surrounding where the health services are provided to the importance of science and scientific research process for being a scientific nursing discipline, and to display the main knowledge, understanding and concepts that can contribute to the re-construction of nursing researches under the light of scientific method.

Anahtar Kelimeler

Science, knowledge, scientific method, nursing, nursing science, nursing research

Bilim, Bilimsel Araştırma Süreci ve Hemşirelik

Öz

Hemşirelikte profesyonelleşmenin başta gelen koşulu kuşkusuz bilimi ve bilimsel yöntemi yeterince anlamak ve mesleğe yansıtmaktır. Hemşirelikte bilimsel yöntem kullanılarak yapılan araştırmalar gelecekte hemşireleri deneyimlere dayalı kararlardan kanıta dayalı karar verme bilincine taşıyacak ve kendi bilgisini üreten hemşirelik, bilginin bilimsel değeri ve kullanımı konusunda daha fazla sorumluluk alacaktır. Uygulama ortamlarında yapılan hemşirelik araştırmaları, hemşirelerin yaptıkları uygulamaları eleştirel olarak değerlendirme becerilerini geliştirmelerine olanak sağlayacak ve uygulamalarını bilimsel bilgiye dayandırma kültürünü oluşturacaktır. Bu bağlamda, bu makalenin temel amacı, sağlık hizmeti verilen ortamlarda çalışan hemşirelerin bilimsel bir disiplin olma yolunda bilim ve bilimsel araştırma sürecinin önemine dikkatlerinin çekilmesi ve hemşirelik araştırmalarının bilimsel yöntem ışığında yapılandırılmasına katkı sağlayabilecek temel bilgi, anlayış ve kavramların ortaya konulmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Bilim, bilgi, bilimsel yöntem, hemşirelik, hemşirelik bilimi. hemşirelik araştırması

Kaynakça

• 1. Bronowski J. (Çev. A. Göker) İnsanın Yükselişi. 1. Baskı, Ankara: V Yayınları Verso A.Ş, Hassoy Matbaası; 1987. s. 9–19.
• 2. Berry A. (Çev. RL Aysever) Bilimin arka yüzü. 4. Baskı, Tübitak Popüler Bilim Kitapları 37, Ankara: Nural Matbaacılık; 1996.
• 3. Reid S, Fara P. (Çev. RL Aysever) Arkhimedes’ten Einstein’a Bilim Adamları. 1. Baskı, Tübitak Popüler Bilim Kitapları 63, Gençlik Kitaplığı 3, Ankara: Nural Matbaacılık; 1998.
• 4. Karasar N. Temel Kavram İlke ve Yaklaşımlar: Bilimsel Araştırma Yöntemi. 12. Baskı, Nobel Yayın No:68, Eğitim Yayınları Dizi No:36, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd.Şti., Atlas Yayın Dağıtım; 2003. s. 3-43.
• 5. Karataş S. Bilmek, pozitif bilim ve felsefe. Bilim ve Teknik Tübitak Aylık Popüler Dergisi 1994; 317: 58.
• 6. Mayor F, Forti A. (Çev. M Küçük) Bilim ve İktidar. 3. Baskı, Tübitak Popüler Bilim Kitapları 48, Ankara: Nural Matbaacılık; 1997.
• 7. Örs Y. Evrimsel yaklaşımın ışığında bilim ve felsefe. Bilim ve Teknik Tübitak Aylık Popüler Dergisi 1994; 317:56–57,59–61.
• 8. Yıldırım C. Bilimin Öncüleri. 8. Baskı, Tübitak Popüler Bilim Kitapları 9, Ankara: Nurol Matbaacılık; 1997.
• 9. Aştı N. Bilgi, bilim ve hemşirelik üzerine dünden bugüne görüşler. İ.Ü.F.N. H.Y.O. Hemşirelik Dergisi 2002; 12(48):1–8.
• 10. Velioğlu P. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul: Alaş Ofset; 1999.
• 11. Yıldırım C. Bilimsel Düşünme Yöntemi: Yazılar, Bildiriler, Tartışmalar. 1.Baskı, Bilgi Yayınları, Özel Dizi: 35, Ankara: Bilgi Yayınevi; 1997.
• 12. Leddy S, Pepper JM. Patterns of Knowing and Nursing Science: Conceptual Bases of Professional Nursing. Second Edition, Philadelphia: JB.Lippincott Company; 1989. s. 103-119.
• 13. Cevizci A. Paradigma Felsefe Terimleri Sözlüğü. 1. Baskı, 14. Paradigma Kitabı Felsefe Dizisi 8. Kitap, İstanbul: Engin Yayıncılık; 2000.
• 14. Descartes R. (Çev. M. Karasan) Aklını İyi Kullanmak ve Bilimlerde Doğruyu Aramak İçin Metod Üzerine Konuşma. 3. Baskı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları: 522, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi:88, Batı Klasikler: 9, Ankara: Milli Eğitim Basımevi; 1997.
• 15. Bayık A. Hemşirelik Disiplini ve Araştırma. in İ. Erefe (Ed). Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri (13–26), Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği –HEMAR-GE Yayın No:1, İstanbul: Odak Ofset; 2002.
• 16. Wainwright P. The art of nursing. International Journal of Nursing Studies 1999; 36: 379–385.
• 17. Jones R. The science and meaning of the self. Journal of Analytical Psychology 2004; 49: 217–233.
• 18. İzgören H. (2003). Sanat ve Bilim. Avaliable from http://www.ozgurpolitika.org/2003/04/24/hab45. html Erişim Tarihi:15 Ocak 2004.
• 19. Baç M. Felsefe ve felsefeci üzerine. Bilim ve Teknik Tübitak Aylık Popüler Dergisi 1995; 329: 54.
• 20. Behi,R, Nolan M. The nature of scientific knowledge: fact or theory. British Journal of Nursing 1995; 4(4): 221–224.
• 21. Medavar PB. (Çev. N. Arık) Genç Bilim Adamına Öğütler, 10. Baskı, Tübitak Popüler Bilim Kitapları 5, Ankara: Nural Matbaacılık; 1996.
• 22. Winters J, Ballou KA. Nursing theory and concept development or analysis the idea of nursing science. Journal of Advanced Nursing 2004; 45(5):533–535.
• 23. Toros A. Bilim ve diğer üç seçeneği. Hemar-G Hemşirelik Araştırma Dergisi 2001; 1: 1-8.
• 24. Booth K, Kenrick M, Woods S. Nursing knowledge, theory and method revisited. Journal of Advanced Nursing 1997; 26: 804-811.
• 25. Schwarzmann B. Basic and technical nursing-two concepts with for-reaching consequences for professional nursing. Pflege 1999; 12(2): 118-124.
• 26. Warms CA, Schroeder CA. Bridging The gulf between science and action, the “new fuzzies” of neopragmatism. ANS Adv. Nursing Sci 1999; 22(2): 1-10.
• 27. Wilson-Thomas L. Applying critical social theory in nursing education to bridge the gap between theory, research and practice. Journal of Advanced Nursing 1995; 21: 568–575.
• 28. Westfall RS. (Çev. İH. Duru) Modern Bilimin Oluşumu. 7. Baskı, Tübitak Popüler Bilim Kitapları 4, Ankara: Nurol Matbaacılık; 1997.
• 29. Edwards SD. The idea of nursing science. Journal of Advanced Nursing 1999; 29(3): 563-569.
• 30. Upton DJ. How can we achieve evidence-based practice if we have a theory-practice gap in nursing today? Journal of Advanced Nursing 1999; 29(3):549-555.
• 31. Fealy GM. The Theory-practice relationship in nursing: the practioners’ perspective. Journal of Advanced Nursing 1999; 30(1):74-82.
• 32. Gustafsson C, Fagerberg I. Reflection the way to professional development. Journal of Clinical Nursing 2004; 13: 271-280.
• 33. Aksayan S. Kalitatif Araştırmalar ve Hemşirelik. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Erzurum: 1999. s. 12–19.
• 34. Rutty JE. The nature of philosophy science, theory and knowledge relating to nursing and professionalism. Journal of Advanced Nursing 1998; 28 (2): 243–250. 35. Botes A. Knowledge or wisdom for nursing science. Curationis 1998; 21(1): 13-18.
• 36. Bradshaw A. Charting some challenges in the art and science of nursing. The Lancet 1998; 351: 438- 440.
• 37. Grypdonck M. Importance of qualitative research for nursing and nursing science. Pflege 1997; 10(44): 222-228.
• 38. Noureddine S. Development of the ethical dimension in nursing theory. International Journal of Nursing Practice 2001; 7: 2–7.
• 39. Alp Yılmaz F. Hemşirelerin Araştırmaya ve Araştırmaların Kullanılmasına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı Yüksek Lisans Tezi, Sivas; 2006.
• 40. Kocaman G. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Hemar-G Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 5(2):61–69.