Hemşirelik Öğrencilerinin Kişilerarası Çatışmaları Çözme Yaklaşımları

Yıl 2012, Cilt: 19 Sayı: 1, 1 - 15, 01.03.2012

Prof. Dr. Fatma Öz Öğr. Gör. Dr. Duygu Hiçdurmaz

Öz

Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarının ve bu yaklaşımları etkilediği düşünülen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini 2009-2010 öğretim yılında bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesi hemşirelik bölümünde öğrenim görmekte olan 181 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak “Öğrenci Bilgi Formu” ve Goldstein tarafından geliştirilmiş olan “Çatışma Çözme Yaklaşımı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, aritmetik ortalama, iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre; öğrencilerin en fazla kullandıkları çatışma çözme yaklaşımları sırasıyla “duygusal ifade”, “yüzleşme” ve “kendini açma”dır. Öğrencilerin yaşları ve sınıfları arttıkça çatışma çözümü olarak “duygusal ifade” yaklaşımını daha çok kullandıkları saptanmıştır. Duygusal ifade, yüzleşme ve genel davranış yaklaşımını en az babası okur-yazar eğitim düzeyinde olan öğrenciler kullanmaktadır. Duygusal ifade ve kendini açma yaklaşımı, çekirdek aileden gelen öğrencilerde geniş aileden gelenlerden daha yüksek oranda kullanılmaktadır. Çalışmayan öğrenciler çatışma çözümünde genel davranış yaklaşımını daha fazla kullanmaktadırlar. Sonuç: Öğrenciler yaşadıkları çatışmaları çözmek amacıyla en sık duygusal ifade, yüzleşme ve kendini açma yaklaşımlarını kullanmaktadırlar. Bu yaklaşımlar olumlu ve etkili olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle öğrenciler tarafından kullanılmasının desteklenmesi ve sürdürülmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çatışma, çatışma çözümü, hemşirelik, hemşirelik öğrencisi

Conflict Resolution Approaches of Nursing Students

Öz

Aim: This research was carried out as descriptive to determine conflict communication approaches of nursing students and factors influencing these approaches. Material and Method: 181 students from a state university faculty of health sciences nursing department constituted the study sample. “Student Data Form” and “Conflict Communication Scale” which was developed by Goldstein were used for data collection. Percentage, arithmetic mean, significance between two means test (t test) and One Way Variance Analysis (ANOVA) were used for data analysis. Results: According to study results; mostly used conflict resolution approaches by students were emotional expression, confrontation and self-disclosure. It is identified that as students' ages and classes are increased, their emotional expression approach usage was also increased. Students whose fathers were literate, were using emotional expression, confrontation and public/private behaviour at least. Usage of emotional expression and self-disclosure were higher in students having nuclear family than students having extended family. Not working students were using public behavior more than others. Conclusion: Students were using emotional expression, confrontation and self-disclosure mostly for conflict resolution. These conflict communication approaches can be valued as positive and efficient. Thus, sustaining and continuing usage of them by students can be suggested.

Anahtar Kelimeler

Conflict, conflict resolution, nursing, nursing students

Kaynakça

• Sheldon LK. Communication for nurses. Massachusets: Jones and Bartlett Publishers; 2009.
• Boggs KU. Resolving conflict between nurse and client. In: Arnold E, Boggs KU, editors. Interpersonal relationships: Professional communication skills for nurses. 3rd ed. Philadelphia: W.B. Saunders Company; 1999. p. 323-345.
• Wall J.A., Callister R.R. Conflict and its management. Journal of Management 1995; 21(3): 515-558.
• Çam O, Akgün E. Sağlık kurumlarında çatışma. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 23(1): 115-124.
• Beck J. Cognitive therapy: Basics and beyond. New York: The Guilford Press; 1995. p.13-166.
• Alakavuklar O.N., Arbak Y. Kişisel değerlerin kişilerarası çatışma yönetim biçimleri üzerindeki etkisi. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi; 2009. s. 52-57.
• Tomey A.M., Alligood M.R. Nursing Theorists and Their Work. 4th edition. Philadelphia: Mosby-Year Book; 1998.
• American Nurses Association. Recognition of a Nursing Specialty, Approval of a Specialty Nursing Scope of Practice Statement, and Acknowledgment of Specialty Nursing Standards of Practice. 2010. URL: NursingStandards/3-S-Booklet.pdf
• Pines EW, Rauschhuber ML, Norgan GH, Cook JD, Canchola L, Richardson C, Jones ME. Stress resiliancy, psychological empowerment and conflict management styles among baccalaurate nursing students.Journal of Advanced Nursing Accepted in 2011; In press (doi: 10.1111/j.1365-2648.2011.05875.x)
• Kulaksızoğlu A. Ergenlik psikolojisi. 4. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2001.
• Şahin Altun Ö, Karaca Sivrikaya S, Özkahraman Ş. Determination of the types of conflict experienced by student nurses. HealthMED 2011; 5(4): 802-806.
• Hinchberger P. Violence against female nursing student nurses in the workplace. Nursing Forum 2009; 44(1): 37-46.
• Sportsman S, Hamilton P. Conflict management styles in health professions. Journal of Professional Nursing 2007; 23(3): 157-166.
• Kantek F., Gezer N. Conflict in schools: Student nurses’ conflict management styles. Nurse Education Today 2009; 29: 100-107.
• Valentine PEB, Richardson S, Wood MJ, Godkin MD. Nurse educators’/administrators’ ways of handling conflict. Journal of Professional Nursing 1998; 14(5): 288-297.
• Yılmaz F, Öztürk E. Hastanelerde yönetici hemşirelerin karşılaştıkları çatışma nedenleri ve çatışma yönetim yaklaşımları. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2011; 19(3): 145- 152.
• Akgün Çıtak E, Çam O. Hemşirelere verilen eğitimin çatışma çözme becerisine, yöntemine ve tükenmişlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011; 4(4): 165-171.
• Seren S, Üstün B. Conflict resolution skills of nursing students in problem-based compared to conventional curricula. Nurse Education Today 2008; 28: 393-400.
• Seren S, Baykal U. A comparison of conflict-resolving tendencies of nursing college students and medical school students in Turkey. Nurse Education Today 2007; 27: 389-395.
• Goldstein SB. Construction and validation of a conflict communication scale. Journal of Applied Social Psychology 1999; 29(9): 1803-1832.
• Arslan C. Kişilerarası çatışma çözme ve problem çözme yaklaşımlarının yükleme karmaşıklığı açısından incelenmesi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya, 2005.
• Ting-Toomey S. Intercultural conflict styles: A face negotiation theory. In: Kim Y, Gudykunst W, editors. Theories in intercultural commumication. Newbury Park: Sage; 1988. p. 213-235.
• Ting-Toomey S. Toward a theory of conflict and culture. In: Gudykunst W, Stewart LP, Ting-Toomey S, editors. Communication, culture and organizational processes. Beverly Hills: Sage; 1985. p. 71-86.
• Hall ET. Beyond culture. New York: Anchor; 1976.
• Moore CW. The mediation process: Practical strategies for resolving conflict. 2nd Edition. San Francisco: Jossey-Bass; 1996.
• Koruklu Öner N. Arabuluculuk eğitiminin ilköğretim düzeyindeki bir grup öğrencinin çatışma çözme davranışlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara; 1998.
• Gudykunst WB, Ting-Toomey S. Culture and interpersonal communication. Newbury Park. CA: Sage; 1988.
• Kağıtçıbaşı Ç. Kültürel psikoloji. İstanbul: Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd. Şti.;2000. s. 20- 100.
• Üstün B, Akgün E, Partlak N. Hemşirelikte iletişim becerileri öğretimi. İzmir: Okullar Yayınevi; 2005.
• Dökmen Ü. İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık; 2005.
• Kaya A., Bozaslan H., Genç G. Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 2012; 18: 208-225.
• Bulut F. Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile işlevselliği, aile risk faktörü ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010.
• Kozan M.K., Ergin C. The influence of intra-cultural value differences on conflict management practices. The Internetional Journal of Conflict Management 1999; 10(3): 249-267.