Cerrahi Girişime Alınış Şeklinin Ameliyat Öncesi Anksiyete Düzeyine Etkisi

Yıl 2012, Cilt: 19 Sayı: 2, 22 - 33, 26.06.2015

Ümmü Fındık , Sacide Topçu

Öz

Amaç: Ameliyat olmak hastalarda anksiyeteye neden olması bakımından önemli bir

durumdur ve tanı, ameliyatın riski, hastanın önyargıları ve ameliyata hazırlık gibi durumlar

ameliyat öncesi anksiyeteyi etkilemektedir. Bu çalışma ile de acil, planlı ve günübirlik cerrahi

girişimlerde hastaların ameliyat öncesi ameliyata özgü kaygı durumlarının belirlenmesi

amaçlanmıştır.

Yöntemler: Araştırma Trakya Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Acil, Genel

Cerrahi ve Üroloji servislerinde, Mart 2009-Haziran 2010’da, planlı, acil ve günübirlik cerrahi

uygulanan 154 hastayla yapıldı. Veriler kişisel bilgi formu ve Ameliyata Özgü Kaygı Ölçeği’yle

toplandı. Veriler sayı, yüzde, ortalama, varyans ve korelasyon analizleriyle değerlendirildi.

Bulgular: Hastaların %33,1’inin planlı, %33,8’inin acil ve %33,1’inin günübirlik cerrahi

geçirmek amacıyla hastanede yattığı saptandı. Ameliyat öncesi anksiyetenin, planlı cerrahide

23.76±7.12, acil cerrahide 28.55±7.15, günübirlik cerrahide 28.03±8.20 olduğu ve planlı

cerrahiye göre acil ve günübirlik cerrahide hastaların anksiyetelerinin daha yüksek olduğu

belirlendi. Cinsiyet, eğitim, medeni durum, cerrahi deneyim ve kanser olasılığının ameliyata

alınış şekline göre anksiyeteyi etkilediği bulundu.

Sonuç: Acil ve günübirlik cerrahi öncesi hastalar daha yüksek anksiyete yaşamaktadır, planlı

cerrahide cerrahi deneyimin, acil ve günübirlik cerrahide ise kanser olasılığı anksiyeteyi

etkilemektedir. Bireysel ve sağlıkla ilgili özellikler dikkate alınarak, özellikle acil ve günübirlik

cerrahide ameliyat öncesi hazırlığa önem verilmesi ve gelecekte, ameliyata alınış şekline özgü

anksiyete nedenlerinin ve çözüm önerilerinin araştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil cerrahi, ameliyat öncesi bakım, anksiyete, günübirlik cerrahi, planlı cerrahi

Kaynakça

• Kaya H, Acaroğlu R, Şendir M, Güldaş S. Nöroşirurji hastalarında iyimser yaşam eğiliminin ameliyat
• öncesi anksiyete başetme durumuna etkisi. İÜFN Hem Derg 2007; 15 (59): 75-81.
• Karakula S. Koroner by-pass ameliyatı geçiren hastalarda bilgilendirici hemşirelik yaklaşımının
• ameliyat öncesi ve sonrası anksiyete düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık
• Bilimleri Enstitüsü 1999; İzmir, Türkiye.
• Klopfenstein CE, Forster A, Gessel EV. Anesthetic assesstment ın an outpatient consultation clinic
• reduces preoperative anxiety. Can J Anesth, 2000; 47 (6): 511-5.
• Karanci AN, Dirik G. Predictors of pre and postoperative anxiety ın emergency surgery patients. J
• Psychosom Res 2003; 55: 363-9.
• Rosen S, Svensson M, Nilsson U. Calm or not calm the question of anxiety ın the perianesthesia patient.
• J Perianesth Nurs 2008; 23 (4): 237-46.
• Aykent R, Kocamanoğlu İS, Üstün E, Tür A, Şahinoğlu H. Preoperatif anksiyete nedenleri ve
• değerlendirilmesi: APAIS ve STAI skorlarının karşılaştırılması. Türkiye Klinikleri Anesteziyoloji ve
• Reanimasyon Dergisi 2007; 5 (1): 7-13.
• Kayahan M, Sertbaş G. Dahili ve cerrahi kliniklerde yatan hastalarda anksiyete-depresyon düzeyleri ve
• stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2007; 8: 113-20.
• Espineira CH, Aguila MMR, Castillo MR, Valdivia AF, Sanchez IR. Relationship between anxiety level
• of patients and their satisfaction with different aspects of healthcare. Health Policy 2009; 89: 37-45.
• Karayurt Ö. Ameliyat öncesi uygulanan farklı eğitim programlarının hastaların anksiyete ve ağrı
• düzeylerine etkisinin incelenmesi. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2 (1): 20-6.
• Cimilli C. Cerrahide anksiyete. Klinik Psikiyatri 2001; 4: 182-6.
• Berth H, Petrowski K., Balck F. The Amsterdam preoperative anxiety and information scale (APAIS) -
• the first trial of a German version. GMS Psychosoc Med 2007; 4:1-8.
• Ekwall A. Acuity and anxiety from the patient’s perspective in the emergency department. J Emerg Nurs
• ; doi: 10.1016/j.jen.2010.10.003.
• Cooke M, Chaboyer W, Schluter P, Hiratos M. The effect of music on preoperative anxiety in day surgery.
• J Adv Nurs 2005; 52 (1): 47-55.
• Wang SM, Kulkarni L, Dolev J, Kain ZN. Music and preoperative anxiety: A randomized, controlled
• study. Anesth Analg 2002; 94: 1489-94.
• Mitchell M. General anaesthesia and day-case patient anxiety. J Adv Nurs 2010; 66 (5): 1059-71.
• Wetsch WA, Pircher I, Lederer W, Kinzl JF, Traweger C, Heinz-Erian P, et al. Preoperative stres and
• anxiety in day care patientsand inpatients undergoing fast-track surgery. Br J Anaesth 2009; 103 (2):
• -205.
• Bellani ML. Psychological aspects in day-case surgery. Int J Surg 2008; 6: 544-6.
• McIntosh S, Adams J. Anxiety and quality of recovery in day surgery: A questionnaire study using
• Hospital Anxiety and Depression Scale and quality of recovery score. Int J Nurs Pract 2011; 17: 85-92.
• Stoddard JA, White KS, Covino NA, Strauss L. Impact of a brief intervention on patients anxiety prior
• to day surgery. J Clin Psychol Med 2005; 12 (2): 99-110.
• Boker A, Brownell L, Donen N. The Amsterdam preoperative anxiety and information scale provides a
• simple and reliable measure of preoperative anxiety. Can J Anesth 2002; 49 (8): 792-8.
• Haun M, Mainous RO, Looney SW. Effect of music on anxiety of women awaiting breast biopsy.
• Behavioral Medicine 2001; 27: 127-32.
• Maranets I, Kain ZN. Preoperative anxiety and intraoperative anesthetic requirements. Anesth Analg
• ; 89: 1346-51.
• Kelleci M, Aydın D, Sabancıoğulları S, Doğan S. Hastanede yatan hastaların bazı tanı gruplarına göre
• anksiyete ve depresyon düzeyleri. Klinik Psikiyatri 2009; 12: 90-8.
• Wicklin N, Forster J. The effects of a personal versus a factual approach videotape on the level of
• preoperatıve anxiety of same-day surgery patients. Patient Educ Couns 1994; 23 (2): 107-14.
• Gökgündüz Ö. Koroner anjiografi uygulanacak hastalara verilecek eğitimin kaygı düzeylerine etkisi.
• Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2005; Kayseri, Türkiye.
• O’Connor SJ, Gibberd RW, West P. Patient satisfaction with day surgery. Australian Clinical Review
• ; 11 (4): 143-9.
• Nkyekyer K. Day-case laparoscopy in a Ghanaian teaching hospital: the patients’ perspective. Tropical
• Doctor 1996; 26 (4): 147–50.
• Turhan Y. Elektif cerrahi operasyon planlanan hastalarda preoperatif ve postoperatif anksiyetenin
• hasta memnuniyeti ile ilişkisi. Uzmanlık Tezi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve
• Reanimasyon Ana Bilim Dalı 2007; Adana, Türkiye.
• Domar AD, Everett LL, Keller MG. Preoperative anxiety: Is it a predictable entity. Anesth Analg 1989;
• (6): 763-7.
• Kindler CH, Harms C, Amsler F, Ihde-School T, Scheidegger D. The visual analog scale allows effective
• measurement of preoperative anxiety and detection of patients’ anesthetic concerns. Anesth Analg
• ; 90 (3): 706-12.
• Alacalioglu A, Binicier O, Gungor O, Oztop I, Dirioz M, Yilmaz U. Quality of life, anxiety, and depression
• in Turkish colorectal cancer patients. Support Care Cancer 2010; 18 (4): 417-21.
• Turgut GE, Yüksel BC, Polat E, Yıldız Y, Berkem H, Özel H, ve ark. Meme yakınması ile başvuran
• kadınlardaki kaygıyı etkileyen faktörler. Meme Sağlığı Dergisi 2009; 5 (2): 92-7.
• Munafo MR, Stevenson J. Anxiety And Surgical Recovery Reinterpreting The Literature. J Psychosom
• Res 2001; 51 (4): 589-96.
• Sayar K, Bilen A, Arıkan M. Kronik ağrı hastalarında. Psikiyatri Dergisi 2001; 2 (1): 36-42.