Effects of Education Based on Health Belief Model on Nursing Implication in Patients with Diabetes

Yıl 2012, Cilt: 19 Sayı: 2, 46 - 57, 26.06.2015

Nermin Olgun Zeynep Akdoğan Altun

Öz

Objective: This study was designed to evaluate patients with diabetes education provided in
accordance with the Health Belief Model (HBM) and the impact of maintenance practises.
Method: This study was conducted as a randomized controlled experimental study between
September-December 2012. Sample group have been occurred, voluntary, aged 18 and older,
non-communication problems, 25 experimental and 25 control patients. Data collection,
questions about the socio-demographıc characteristic, the HBM scale in patients with
diabetes, Self-efficacy scale for the management of diabetes mellitus in patients and metabolic
control form for follow up were used. Structured individual and group training was conducted
for experimental group. SPSS 17.0 software package was used for statistical analysis.
Findings: Between the experimental and control groups in terms of socio-demographic
characteristics and diabetes-related characteristic no statistically significant differences
were found (p>0.05). Metabolic control values in the experimental group were significantly
decreased after training (p<0.05). HBM scores and self-efficacy scores of the patients in the
experimental group were statistically significant after training (p<0.05). The experimental
group of patients, health beliefs, and self-efficacy score was determined to be a high degree of
correlation (p<0.01).
Conclusion: The individual-specific structured training education using HBM Scale and the
Self-efficacy Scale may be beneficial in terms of improved patient compliance and metabolic
control results.

Anahtar Kelimeler

Diabetes mellitus, health belief, self-efficacy, education of diabetes, metabolic control

Sağlık İnanç Modeli Doğrultusunda Verilen Eğitimin Diyabet Hastalarının Bakım Uygulamalarına Etkisi

Öz

Amaç: Bu araştırma, Sağlık İnanç Modeli (SİM) doğrultusunda verilen eğitimin diyabet
hastalarının, kendi kendilerine yaptıkları bakım uygulamalarına etkisini değerlendirmek
amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma yarı deneysel çalışma olarak, Eylül 2012-Aralık 2012 tarihleri arasında
yürütülmüştür. Erenköy Fizik Tedavi Rehabilitasyon (FTR) Hastanesine başvuran hasta
evreninden araştırmaya katılmaya gönüllü, 18 yaş ve üzeri, iletişim problemi olmayan,
25 deney, 25 kontrol hastasının örneklem grubunu oluşturmasıyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada veri toplama aracı olarak; Sosyo demografik özellikleri ile ilgili sorular, Diyabet
hastalarında SİM ölçeği, Diyabet hastalarında diyabet yönetimine ilişkin öz-etkililik ölçeği
ve Metabolik izlem kontrol formu kullanılmıştır. Deney grubuna yapılandırılmış bireysel ve
grup eğitimleri uygulandı. İstatistiksel analizler için SPSS 17.0 paket programı kullanılmıştır.
Bulgular: Deney ve kontrol grupları arasında sosyo demografik özellikleri ve diyabet ile ilgili
özellikler bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05) Deney
grubunda eğitimden sonra metabolik kontrol değerleri anlamlı olarak düşmüştür (p<0.05).
Eğitim sonrası deney grubundaki olguların SİM puanları ve özetkililik puanlarında oluşan
fark istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır (p<0,05). Deney grubu hastalarda sağlık inançları
ile öz-etkililik puan ortalaması arasında yüksek derecede korelasyon olduğu belirlenmiştir
(p<0.01).
Sonuç: SİM Ölçeği ve Öz-etkililik Ölçeği’nin kullanılarak bireye özgü yapılandırılmış
eğitimin planlanması, hasta uyumu ve metabolik kontrol sonuçlarının iyileşmesi açısından
yararlı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Diabetes mellitus, sağlık inanç modeli, öz-etkililik algısı, diyabet eğitimi, metabolik kontrol

Kaynakça

• 1. American Diabates Association (ADA). Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care 2013; 36 (Supplement 1):11-66.
• 2. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas. 5. th ed. 2012 update. Erişim Adresi: http://www. idf.org/sites/default/files/attachments/5E_IDFAtlasPoster_2012_EN.pdf?utm_medium=email&utm_ campaign=IDF%20Diabetes%20Atlas%202012%20Update&utm_content=IDF%20Diabetes%20 Atlas%202012%20Update+Preview+CID_720a5262162f1f585ba9fc8ca39fef30&utm_ source=campaignmonitor&utm_term=English. Erişim Tarihi: 21.03.2013.
• 3. Satman I, Omer B, Tutuncu Y, Kalaca S, Gedik S, Dinccag N, Karsidag K, Genc S, Telci A, Canbaz B, Turker F, Yilmaz T, Cakir B, Tuomilehto J. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Eur J Epidemiol. 2013; Feb 14. PMID:23407904. [PubMed - as supplied by publisher].