İşyerinde Çalışan Hemşirelerin Görevlerine İlişkin Bilgi Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 2, 16 - 31, 27.11.2015

Makbule Tokur Kesgin , Gülümser Kublay

Öz

Amaç: Çalışma işyerinde çalışan hemşirelerin görevlerine ilişkin bilgi gereksinimlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı özellikteki bu araştırmanın örneklemini Ankara ili belediye sınırları içinde yer alan 50 ve 50’nin üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde ve kamu kuruluşlarında çalışan 158 hemşire oluşturmuştur. Araştırmaya katılan hemşirelere sosyodemografik özellikler ve iş sağlığı hemşireliğiyle ilgili bilgi sorularını içeren bir anket uygulanarak veriler toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde ve Pearson ki kare testi kullanılmıştır.

Bulgular: Hemşirelerin %92’si kadın, %8’i 49 yaş ve üstüdür, %4’ü lisans mezunudur. Hemşirelerin %84’ü iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hizmet içi eğitim almamıştır. Hemşirelerin işyerinde en çok poliklinik ve tedavi edici hizmetlere ilişkin kayıt tuttukları, yarıya yakınının sağlık eğitimi verdiği belirlenmiştir. Özel kurumlarda çalışan, genç yaş grubunda olan ve lisans eğitim düzeyinde bulunan hemşirelerin iş sağlığı hemşireliği bilgi puanlarının daha yüksek olduğu, hizmet içi eğitimlerin ise bilgi puanına çok büyük bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

Sonuç: Deneyimin, lisans eğitiminin ve yaşın iş sağlığı hemşireliği bilgi puanını olumlu yönde etkilediği söylenebilir. İş sağlığı hemşireliği sertifika programlarının lisans eğitiminin üstüne temellendirilerek düzenlenmesi ve alanın uzmanları tarafından verilmesi önerilmektedir.

Anahtar sözcükler: İş sağlığı hemşireliği, iş sağlığı hemşiresi, eğitim gereksinimi

Anahtar Kelimeler

İş sağlığı hemşireliği, iş sağlığı hemşiresi, eğitim gereksinimi

Kaynakça

• Coppee GH. Occupational health services and practice, Infrastructures, Practice and Approaches in Occupational Health URL: http://www.ilo.org/safework_bookshelf/english?content&nd=857170174 July 16, 2013.
• Targeting Occupational Health and Safety URL:http://siteresources.worldbank.org/ INTRANETENVIRONMENT/Resources/244351-1279901011064/OccupationalHealth.pdf July 16, 2013.
• Emiroğlu ON, Yıldız AN. İşyeri Hemşireliği. Halk Sağlığı Kurumu Derneği, Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı, Teknik Rapor:6. s.7
• Allı BO. Fundamental principles of occupational health and safety. 2 nd ed. International Labour Office, Geneva: 2008. p.84.
• Adams C. Promoting and protecting the health of adults and the working population, In:Allender JA, Spradley BW, editors. Community health nursing concepts and practice, 5th ed. Copyright by Lippincott Williams and Wilkins, USA; 2001. p.594-596.
• Rantanen J, Fedotov IA. Standards, principles and approaches in occupational health services URL:http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_protect/@protrav/@safework/documents/ publication/wcms_110439.pdf July 16, 2013.
• Bagley D. (updated by Oakley K.) The Role of the Occupational Health Nurse. In: Oakley K, editors. Occupational health nursing, 3rd ed. England: John Wiley and Sons; 2008. p.8,10,11.
• Sattler B. Environmental Health Risks:At home, at work, and in the community Maurer FA, Smith CM. editors. Community Public Health Nursing Practice, Saunders; 2009 p:254, 256.
• Guzik A. Essentials for occupational health nursing.1st Edition, John Wiley and Sons Blackwell, 2013, p.5.
• American Board for Occupational Health Nurses. Eligibility. URL: http://www.abohn.org/eligibility. cfm July 25, 2013.
• American Board for Occupational Health Nurses. Who We Are and What We Do URL:http://www. abohn.org/ July 25, 2013.
• Kenny PD. Education, clinical supervision and professional development. In: Oakley K, editors. Occupational health nursing, 3rd ed. England: John Wiley and Sons; 2008. p. 298-299.
• Esin MN. Türkiye’de iş sağlığı hemşireliği ve gelişmeler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2008 (1):4-10.
• İşyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri hakkında yönetmelik. Resmi Gazete Tarih:20.07.2013; Sayı: 28713 URL: http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2013/07/20130720-10.htm July 25, 2013.
• Federation of Occupational Health Nurses within the European Union. Occupational Health Nurse Education. URL:http://www.fohneu.org/Education/ohn_educational_establishments/finland/July 25, 2013.
• Sourtzi P. International Issues. In: Oakley K, editors. Occupational health nursing, 3rd ed. England: John Wiley and Sons; 2008. p.139, 145, 150.
• Hemşirelik kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun. Resmi Gazete Tarih:2.05.2007; Sayı: 26510. URL:http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2007/05/20070502.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/05/20070502.htm July 25, 2013.
• Hemşirelik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Resmi Gazete Tarih: 19.04.2011; Sayı: 27910 URL:http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm July 25, 2013.
• World Health Organization. Occupational Health. URL:http://www.who.int/occupational_health/ publications/quantification/en/ July 25, 2013.
• T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu İstatistik Yılıkları.URL: http://www.sgk.gov.tr Jan 7, 2014.
• Alleyne J, Bonner A. Occupational health nurses’ roles, credentials, and continuing education in Ontario, Canada. AAOHN J. 2009 Sep;57(9):389-95.
• Mellor G, St John W. Occupational health nurses’ perceptions of their current and future roles. J Adv Nurs. 2007 Jun;58(6):585-93.
• Mellor G, St John W, McVeigh C. Occupational health nursing practice in Australia: what occupational health nurses say they do and what they actually do. Collegian. 2006 Jul;13(3):18-24.
• Foster D. Occupational health nurse practitioners’ roles in workers’ compensation. AAOHN J. 2008 May;56(5):185-7.
• Ishihara I, Yoshimine T, Horikawa J, Majima Y, Kawamoto R, Salazar MK. Defining the roles and functions of occupational health nurses in Japan: results of job analysis. AAOHN J. 2004 Jun;52(6):23041.
• Rogers B. Occupational health nursing. In: Lundy KS, Janes S, Community health nursing caring for the public’s health “opening the door to health care in the community”, Londan: Jones and Barlett Publishers; 2001. p. 944-967.
• Naumanen-Tuomela P. Occupational health nurses’ work and expertise in Finland:occupational health nurses’ perspective. Public Health Nurs. 2001 Mar-Apr;18(2):108-15.
• Naumanen-Tuomela P. Finnish occupational health nurses’ work and expertise: the clients’ perspective. J Adv Nurs. 2001 May; 34(4): 538-44.
• World Health Organization. Training and education in occupational health. Report of a WHO Study Group, Technical Report Series 1988; No:762, Genava. URL: http://apps.who.int/iris/ bitstream/10665/39382/1/WHO_TRS_762.pdf?ua=1 Jan 30, 2014.
• Bigaignon-Cantineau J, Gonzalez M, Broessel N, Denu B, Hamzaoui H, Cantineau A. Occupational health nurses’ contribution to health care workers’ health. SJWEH Suppl 2005;no 1:54–57.
• Esin MN, Emiroğlu ON, Aksayan S, Beşer A. Undergraduate occupational health nursing education in Turkey: a national survey. Int Nurs Rev. 2008 Jun;55(2):156-63.
• İşçi F, Esnin MN. Bir İşyerindeki İş Sağlığı Hemşireliği Girişimlerinin Omaha Hemşirelik Girişim Şeması ile Değerlendirilmesi, DEUHYO ED 2009 2(2), 39-55.
• Tortumluoğlu G, Akyıl R, Karanlık A, Aldaç R, Turaneri E, Yılmaz A. Erzurum ilindeki bireylerin hemşireler ile ilgili görüş ve beklentileri. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2005 8(1), 1019.
• Emiroğlu ON. Sağlık personelinin ve toplumun hemşirelik imajı. Hemşirelik Araştırma Dergisi 2000: 1:9-18.
• Tokur Kesgin M, Örsal Ö. İş sağlığı hemşiresi ile birlikte tam zamanlı çalışan hekimlerin iş sağlığı hemşirelerinin görevlerine ilişkin beklentilerinin saptanması. In: 3. Uluslararası Katılımlı Zonguldak Karaelmas Üniversitesi İş Sağlığı Ve İşyerleri Hemşireliği Sempozyumu Bildiri Kitabı; 22-27 Eylül 2003, Zonguldak, Türkiye. 2003. s. 97-102.
• Marziale MH, Hong OS, Morris JA, Rocha FL. The roles and functions of occupational health nurses in Brazil and in the United States. Rev Lat Am Enfermagem. 2010 Mar-Apr;18(2):182-188.
• Pender NJ, Murdaugh CL, Parsons MA. Health promotion in nursing practice, 5th Edition. New Jersey: Pearson Education; 2006. p: 326-327.
• World Health Organization. The Role of the occupational health nurse in workplace health management. Whitaker S, Baranski B. Editors. Copenhagen: 2001. p.28, 49.
• İşyeri hekimlerinin çalışma şartları ile görev ve yetkileri hakkında yönetmelik, URL:http://www.balikesirtabipodasi.org/Yasalar/Yonetmelik/ishekimyonetmelik.htm#Nitelik , March 29, 2003.