Göçle Gelen Ailelerin Sağlıkla İlgili Bazı Davranış ve Görüşlerinin Saptanması

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 3, 35 - 46, 27.11.2015

Zeliha Kaya Erten , Handan Zincir , Betül Özen , Selma Dinç Ümit Sevig , Filiz Özkan

Öz

　

Amaç: Çalışma, Erciyes Üniversitesi Sağlık, Eğitim ve Araştırma Bölgesindeki sosyo-ekonomik düzeyi düşük, hızlı göç alan bir mahallede, göçle gelen ailelerin sağlıkla ilgili bazı davranış ve görüşlerini belirlemek ve hemşirelerin hizmet planlamaları yapmalarına yardımcı olmaktır.

Gereç-Yöntem: Araştırma 1– 15 Mayıs 2008 tarihleri arasında yapılmıştır. Örneklem için evreni bilinen örneklem formülü kullanılarak 354 hane belirlenmiştir. Araştırmada ailelere kartopu yöntemi kullanılarak ulaşılmıştır. Veri toplama aracı, toplam 33 sorudan oluşmuştur. Veriler yüzde ve Ki-kare testleri kullanılarak değerlendirilmiştir.

Bulgular: Ailelerin %59.0’ının İç Anadolu’dan, %52.5’inin iş bulma, %33.6’sının daha iyi yaşam koşullarına ulaşmak için göç ettiği bulunmuştur. Ailelerin % 41.3’ünün 10 ve daha az yıldır Kayseri’de yaşadığı, %89.8’inin ana dilinin Türkçe olduğu belirlenmiştir. Hastalanma nedeni olarak ifade edilen durumlar incelendiğinde %38.5’inin bakım eksikliği, %26’ının hijyen eksikliği, %12.4’ünün ise dini inançları gereği cezalandırıldıklarını düşündükleri için hastalandıklarını belirtmişlerdir. Ancak Doğu Anadolu/Güneydoğu Anadolu’dan göçle gelenlerin %25.0’ı dini inançları gereği cezalandırılma durumunu hastalanma nedeni olarak ifade etmişlerdir. Doğu Anadolu/Güneydoğu Anadolu’dan göç edenlerin %27.3’ünün kırık, %35.2’sinin yanık, %19.3’ünün baş ağrısı, %43.2’sinin mide ağrısı, %40.9’unun yüksek ateş, %40.6’sının ishal için geleneksel yöntem kullandığı belirlenmiştir (p<0.05).

Sonuç: Bu çalışmada göçle gelen ailelerin sağlıkla ilgili bazı davranış ve görüşlerini incelenmiş olup büyük bir bölümünün hastaneyi tercih ederken, azımsanamayacak bir kısmının da geleneksel yöntemlere başvurdukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Aile, Göç, Sağlık Sorunları.

Anahtar Kelimeler

Aile, Göç, Sağlık Sorunları

Kaynakça

• 1. Akan Y, Arlan İ. Göç Ekonomisi (Türkiye üzerine bir uygulama) (1. Baskı). Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2008:3-16.
• 2. Yalçın C. Göç Sosyolojisi(1. Baskı), Anı Yayıncılık, Ankara, 2004:11-22.
• 3. Demirel BA. Doğu’da göçün temelleri. Pivolka, 2004;3(14):7-12. http://www.elyadal.org/pivolka/14/ PiVOLKA_14_03.pdf, (06.05.2014).
• 4. Topçu S, Beşer A, Göç ve sağlık. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2006; 10(3):37- 42.
• 5. Gün Z, Bayraktar F, Türkiye’de iç göçün ergenlerin uyumundaki rolü. Türk Psikiyatri Dergisi,2007; 18(4):1-11.
• 6. TÜİK,2000,http://egitek.meb.gov.tr/Aok/Aok_Kitaplar/AolKitaplar/Cografya_4/3.pdf (06.05.2014).
• 7. Eker A., Yurdakul M, Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. Sted,2006; 15 (9): 158-163
• 8. Biltekin Ö, Boran ÖD, Denkli MD, Yalçınkaya S, Naldöken sağlık ocağı bölgesinde 0-11 aylık bebeği olan annelerin doğum öncesi dönem ve bebek bakımında geleneksel uygulamaları. Sted,2004;13(5): 166-168.
• 9. Araz A, Harlak H, Meşe G. Sağlık davranışları ve alternatif tedavi kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni,2007;6 (2): 112-122.
• 10. Tanrıverdi G, Bedir E, Seviğ Ü, Cinsiyetin sağlıkla ilgili bazı davranış ve görüşler üzerindeki etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni,2007;6(6): 435-440
• 11. Aker T, Ayata B, Özeren M, Buran B, Bay A, Zorunlu iç göç: ruhsal ve toplumsal sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002; 3:97-103.
• 12. Arnetz B, Templin T, Saudi W,Jamil H. Obstructive Sleep Apnea, Posttraumatic Stress Disorder, and Health in Immigrants. Psychosomatic Medicine, 2012;74:824-831. DOI: 10.1097/PSY.0b013e31826bf1ec.
• 13. Burke E,Female Genitel mutilation: Applications of Nursing theoryfor clinical care. The Nurse Practitioner 2011; 36(4):45-50.
• 14. Zhang J, Fang L, Wu Y, Wieczorek W. Depression, anxiety, and suicidal ıdeation among chinese americans: a study of ımmigration-related factors. J Nerv Ment Dis, 2013:201(1):17-22. DOI: 10.1097/ NMD.0b013e31827ab2e2
• 15. Özen Ş, Antar S, Özbulut Ö, Altındağ A, Oto R. İç göç yaşayan bir grup lise öğrencisinde ruhsal belirti şiddetinin cinsiyet ile ilişkisi. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi 2001;8(3):156-162.
• 16. Sır A, Bayram Y, Özkan M. Zorunlu iç göç yaşamış bir grupta travma sonrası stres bozukluğu üzerine bir ön çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 1998; 9(3):173-180.
• 17. Zincir H, Yagmur F, Erten Kaya Z, Balci E, Elmalı F. The incidence of domestic violence, the causatıve factors and their effects on the famıly. Pak J Med Sci January-March 2010; 26 (1): 201-205.
• 18. Topçu S. (2006). Göç Eden ve Etmeyen Kadınların Sağlığı Geliştirme Davranışlarının Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İzmir
• 19. Bayat M, Sağlık ve Hastalık. Seviğ Ü, Tanrıverdi G, Editör. Kültürlerarası Hemşirelik. 1. Baskı . İstanbul, İstanbul Tıp Kitap Evi;2012.s.9-18.
• 20. Karakuzulu Z, Atnur G. Kültür coğrafyası açısından bir inceleme: tortum, çıldır ve tödürge (demiryurt) gölleri, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 2007; 34:157-167.
• 21. Sungur G, Kronik hastalıklarda kültürel yaklaşım. Seviğ Ü, Tanrıverdi G, Editör. Kültürlerarası Hemşirelik. 1. Baskı . İstanbul, İstanbul Tıp kitap evi;2012.s.181-183
• 22. Gürbüz M, Yüreğir’e göç eden nüfusun sosyo- ekonomik özellikleri ve şehirleşme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi. 2007; 15(1): 1-12.
• 23. İlk karacan P, İlk karacan İ, 1990’lar Türkiye’sinde kadın ve göç. Bilanço 98: 75 Yılda Köylerden Şehirlere, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları,1998, 305-322.
• 24. Korun C, Keçeli M, Şanlı G, Türkiyede göç güneydoğu ve doğu anadolu göç hareketleri, http//mimoza Marmara.edu.tr/~mtekce/eco271/icgöç.pdf. (06.05.2014)..
• 25. Gülenç C, Anadolu kültüründe hastalık sağlık kavramlarına transkültürel bakış. Klinik Psikiyatri, 2000;3: 34-39.
• 26. Şanlı T, İstanbul’un değişik bölgelerine kırsal yörelerden göçenlerin sağlık ve hastalığa ilişkin bilgi ve davranışlarını etkileyen faktörler. Doktora tezi, 1998:İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı.
• 27. Ilgın C, Hacıhasanoğlu O, Göç – aidiyet ilişkisinin belirlenmesi için model, İTÜ Dergisi,2006; 5(2): 59-70.
• 28. Eğri G, Gölbaşı Z, 15-49 yaş grubu evli kadınların doğum sonu dönemde bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007;6 (5):313-320.
• 29. Bölükbaş N, Erbil N, Altunbaş H, Arslan Z, 0–12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2009;6(1): 164-176.
• 30. Önen E, Germiyan köylüleri ile bu köyden İzmir’e göçenlerin yaşama biçimlerinin aile boyutunda karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kurumlar Sosyoloji Anabilim Dalı, İzmir, 1987,150-170.
• 31. Kızılçelik S, Kırsal kesimdeki sağlık sisteminin sosyolojik açıdan karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi,1995, Ankara.
• 32. Ergin, F, Başar, P, Karahasanoğlu, B, & Beşer, E, Güvenli olmayan doğumlar ve doğum sonrası evde bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2005;4 (6), 321-329.
• 33. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sağlığı Kolu 14. Gezici Eğitim Semineri Raporu, Doğuda ve Kır’da Sağlık. http://www.ttb.org.tr/halk_sagligi/ges/GES2002.pdf, (06.05.2014).
• 34. Kurçer M.A, Eğri M, Genç M, Pehlivan E, Güneş G, Karaoğlu L, Kaya M, İnfertil kadınların geleneksel halk kısırlık tedavileri konusundaki davranışları ve etkileyen faktörler. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi, 1999;6(4): 329- 332.