Bir Elektro Analjezi Yöntemi: Transkütan Elektriksel Sınır Stimülasyonu ve Hemşirenin Rolleri

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 1, 50 - 60, 27.11.2015

Sevilay Erden Sevilay Şenol Çelik

Öz

　

Ağrı rehberleri ve yapılan çalışmalar, etkili ağrı yönetimi için analjeziklerin farmakolojik olmayan yöntemlerle birlikte kullanılmasını önermektedir. Bu yöntemlerden biri Transkütan Elektriksel Sinir Stimülasyonudur (TENS). TENS, ameliyat sonrası ağrı kontrolünde yaygın olarak kullanılmakta olup, etkisi hala tartışmalıdır. Bazı çalışmalarda TENS’in şiddetli ağrıda etkili olmadığı, bazılarında ise ağrıyı ve analjeziklerin tüketimini azalttığı belirtilmiştir.

Hemşirelerin en az yan etki ile en etkin analjeziyi sağlama konusunda sorumlulukları vardır. Tamamlayıcı bir tedavi yöntemi olan TENS uygulamasında hemşirelerin görevleri bulunmakta olup, bu görevler mesleğin otonomisini arttırmaktadır. Ancak gözlemlerimiz, ülkemizdeki hastanelerde TENS uygulamasına ilişkin bir protokolün olmadığını, hemşirelerin bu uygulamayı yapmadıklarını göstermektedir. Oysa ülkemizde TENS hemşirelik yönetmeliğinde, hemşirenin doktor ile birlikte yaptığı uygulamalar arasında yerini almıştır. Ağrı yönetiminin bir ekip işi olduğu göz önünde bulundurulacak olursa, hemşire ağrı yönetiminde anahtar rolü üstlenmeli ve farmakolojik olmayan bu yöntemi uygulamalıdır.

Anahtar Kelimeler: Ağrı, TENS, elektroanaljezi, farmakolojik olmayan analjezi, hemşire

Anahtar Kelimeler

Ağrı, TENS, elektroanaljezi, farmakolojik olmayan analjezi, hemşire

Kaynakça

• Ene KW,  Nordberg G,  Bergh I,  Johansson FG,  Sjöström B. Postoperative pain  management - the influence of surgical ward nurses. J Clin Nurs 2008; 17(15):2042-50.
• Slinger P, Kanellakos G. Post-operative analgesia for thoracic surgery. US Surgery. Reference Section 1-5. Hill,2007. s. 569-619.
• Ferreira FC, Issy AM, Sakata RK. Assessing the effects of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) in post-thoracotomy analgesia. Revista Brasileira de Anestesiologia 2011; 61(5): 561-567.
• Pınar A, Hepağuslar H, Pınar U, Önen A, Şanlı A, Karaçam V, Açıkel Ü, Elar Z. Torakotomi uygulanan hastalarda interkostal sinir blokunun epidural analjezi üzerine etkisi. Gogus Kalp Damar Cerrahi Dergisi 2012; 20(1):94-100.
• AHCPR. Acute pain management: operative or medical procedures and trauma, Part 1. Clinical Pharmacolog 1992; 11 (4): 309–331.
• Kol E, Erdogan A, Karslı B, Erbil N. Evaluation of the outcomes of ice application for the control of pain associated with chest tube irritation. Pain Management Nursing 2013; 14 (1):29-35.
• Ettrich U, Seifert J, Scharnagel R, Günther KP. A Multimodal and multidisciplinary postoperative pain management concept. Orthopade 2007; 36(6): 546-51.
• Keskinbora, K. The non-pharmacological approaches for postoperative pain treatment. In A. Yücel (Ed.),Postoperative Analgesia, (1st ed.) Istanbul-Turkey: Mavimer Printing House Publishing Ltd, 2004.s. 77–87.
• Fiorelli A, Morgillo F, Milione R, Pace MC, Passavanti MB, Laperuta P, Aurilio C, Santini M. Control of post-thoracotomy pain by transcutaneous electrical nerve stimulation: effect on serum cytokine levels, visual analogue scale, pulmonary function and medication. European Journal of Cardio-Thoracic Surgery 2012;40: 861–868.
• Topçu S. Üst abdominal cerrahi girişim uygulanan hastalarda hemşireler tarafindan öğretilen gevşeme tekniklerinin ağrı kontrolü üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, 2008, Edirne.
• Kol E, Erdoğan A, Karslı B. Nature and intensity of the pain following thoracotomy. International Journal of Nursing Practice 2012;18: 84–90.
• Coşkun-Çelik E. Medulla spinalis yaralanmalı hastalardaki nöropatik ağrıya akupunktur benzeri TENS’in etkisi. Uzmanlık Tezi, 2005, İstanbul.
• Alper S. Transkutan elektriksel sinir stimulasyonu. Editor Beyazova M, Gokce Kutsal Y. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyo 2000; 790-798.
• Köke AJ, Schouten JS, Lamerichs-Geelen MJ, Lipsch JS, Waltje EM, van Kleef M, Patijn J. Pain reducing effect of three types of transcutaneous electrical nerve stimulation in patients with chronic pain: A randomized crossover trial. Pain 2004;108(1-2):36-42.
• DeSantana JM, Walsh DM, Vance C, Rakel BA, Sluka KA. Effectiveness of transcutaneous electrical nerve stimulation. Curr Rheumatol Rep 2008;10(6): 492–499.
• Akyuz G. Transkutan elektriksel sinir stimulasyonu. Editor Tuna N. Elektroterapi 2001;163-176.
• Rooney SM, Jain S, Goldiner PL. Effect of transcutaneous nerve stimulation on postoperative pain after thoracotomy. Anesth Analg 1983; 62: 1010–12.
• Stubbing JF, Jellicoe JA. Transcutaneous electrical nerve stimulation after thoracotomy. Pain relief and peak expiratory flow rate-a trial of transcutaneous electrical nerve stimulation. Anaesthesia 1988; 43: 296-8.
• Benedetti F, Amanzio M, Casadio C, Cavallo A, Cianci R, Giobbe R, Mancuso M, Ruffini E, Maggi G. Control of postoperative pain by transcutaneous electrical nerve stimulation after thoracic operations. Ann Thorac Surg 1997;63: 773–6.
• Carrol EN, Badura AS. Focal intense brief transcutaneous electric nerve stimulation for treatment of radicular and postthoracotomy pain. Arch Phys Med Rehabil 2001;82:262-4.
• Erdogan M, Erdogan A, Erbil N, Karakaya HK, Demircan A. Prospective, randomized, placebo- controlled study of the effect of tens on postthoracotomy pain and pulmonary function. World J Surg 2005; 29,1563–70.
• Rooney SM, Jain S, McCormack P, Bains MS, Martini N, Goldiner PL. A comparison of pulmonary function tests for postthoracotomy pain using cryoanalgesia and transcutaneous nerve stimulation. Ann Thorac Surg 1986; 41:204-7.
• Warfield CA, Stein JM, Frank HA. The effect of transcutaneous electrical nerve stimulation on pain after thoracotomy. Ann Thorac Surg 1985;39:462–465.
• Liu YC, Liao WS, Lien IN. Effect of transcutaneous electrical nerve stimulation for post-thoracotomic pain. J Formosan Med Assoc 1985; 39:462–465.
• Desantana JM,  Sluka KA,  Lauretti GR. High and low frequency TENS reduce postoperative pain intensity after laparoscopic tubal ligation: a randomized controlled trial. Clin J Pain 2009;25(1):12-9.
• Solak O, Emmiler M, Ela Y, Dündar U, Koçoiullari CU, Eren N, Gökçe IY, Cekirdekçi A, Kavuncu V. Comparison of continuous and intermittent transcutaneous electrical nerve stimulation in postoperative pain management after coronary artery bypass grafting: a randomized, placebo-controlled prospective study. Heart Surg Forum 2009;12(5):266-71.
• Chandra A, Banavaliker JN,  Das PK, Hasti S. Use of transcutaneous electrical nerve stimulation as an adjunctive to epidural analgesia in the management of acute thoracotomy pain. Clinical Investigation 2010; 54 (2): 116-120.
• Solak O, Turna A, Pekcolaklar A, Metin M, Sayar A. Transcutaneous electric nerve stimulation for the treatment of postthoracotomy pain: a randomized prospective study. Thorac Cardiovasc Surg 2007; 55:182–5.
• Mobily PR, Herr KA, Nicholson AC. Validation of Cutaneous Stimulation Interventions for Pain Management. Int J Nurs Stud 1994;31(6):533-44.
• Mitchell A, Kafai S. Patient Education in TENS Pain Management. Prof Nurse 1997;12(11): 804-7.
• ….(t.y) Use of complementary and alternative therapies in the practice of nursing.http://www.nysna.org/ practice/positions/position14.htm. 20.07.2013
• Rakel B, Frantz R. Effectiveness of Transcutaneous electrical nerve stimulation on postoperative pain with movement. J Pain 2003; 4(8):455-64.
• Çapan N. Temporomandibular eklem rahatsızlıklarında fizik tedavi yöntemleri, egzersizler ve postoperatif rehabilitasyon. Turk Fiz Tıp Rehab Derg 2010;56 (1):15-8.
• Çelik Y, Günüşen İ, Eyigör C, Karaman S, Uyar M, Durmaz B. Abdominal histerektomi operasyonundan sonra düşük frekanslı tens ile konvansiyonel tens uygulamasının postoperatif analjezik etkilerinin karşılaştırılması. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Dergisi 2011; 39(5): 224-231.
• Ashburn MA, Caplan RA, Carr DB, ve ark. Practice Guidelines for Acute Pain Management In The Perioperative Setting. Anesthesiology 2004; 100: 1573-81.
• Mysıw J, Jakson R. Electrical stimulation. In: Braddom R, eds. Physical Medicine Rehabilitation. 1996.s.464-491.
• Adams ML, Arminio GL. Non-pharmacologic pain management ıntervention. Clin Podiatr Med Surg 2008; 25(3):409-29.
• Aldemir T. Transkütan elektiriksel sinir stimülasyonu (TENS): In: Erdine S, ed.Ağrı. İstanbul: Nobel Kitabevi. 2000. s. 533-545.
• Gayaud R. Nursing expertise in transcutaneous neurostimulation. Rev Infirm 2013; 187: 40-3.
• Hughes R, Gao F. Pain control for thoracotomy. Continuing Education in Anaesthesia Critical Care & Pain 2005; 5(2): 56-60.