TÜRKİYE’DE KENTLİLEŞME SORUNLARI ÜZERİNE BİR TARTIŞMA

Yıl 2010, Cilt: 28 Sayı: 1, 225 - 245, 30.06.2010

Cemal Yalçın

Öz

Ülkemizde
yarım asırdan fazla bir süredir birçok problemiyle birlikte kendisini çoğu
zaman hissettirmiş önemli sorunlarımızdan bir tanesi, kentlere çeşitli
nedenlerle yapılmış göçlerin sonucunda şekillenmiş, kültürel bir problem olarak
anılan kentlileşememedir. 1948’de Marshall Yardımı çerçevesinde kırsal üretimde
gerçekleşen modernleşme süreci sonucunda kentlere yönelen göç akımları sürekli artarak
devam etmiş ve yoğun göç alan kentlerin nüfuslarını, baş edilmesi çok zor hatta
mümkünsüz hale getirecek şekilde artırmıştır. 
Göç alan kentlerimizin ekonomik kalkınma bazında yeni gelenleri istihdam
sürecine kazandırmadaki yetersizlikleri, kentlerimizle ilgili literatürde sıkça
bahsedilen problemlerin temel kaynağıdır. Bu yazıda ülkemizde kentleşme süreci
çerçevesinde, kentlere göç yoluyla gelmiş insanların kente özgü davranışlar
geliştirmelerinin neden tam anlamıyla gerçekleş(e)mediği tartışılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

Kentlileşme, kent, kentleşme, göç

A Discussion on Problems of Urban Life Style in Turkey

Öz

One of the important
problems since the 1950s in Turkey
is the cultural problems which can be seen in the lives of people who migrated
to cities and could not achieve to gain an urban life style. As a result of
modernization process in the rural production following the Marshall Aid in
1948, migration flows from rural areas to cities increased dramatically making
the receiving cities unable to handle the population increase. The inability of
migration receiving cities to absorb newcomers in employment is the main reason
for the problems that have been mentioned frequently in the Turkish
urbanization literature. In this paper, why people who migrated to cities and
stayed long enough in cities could not transform themselves according to city
values and norms are discussed.

Anahtar Kelimeler

City life, city, urbanization, migration

Kaynakça

• Aslanoğlu, R.A. (2000) Kent, Kimlik ve Küreselleşme, (2. Baskı), Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (2009) Kentleşme Şurası 2009, Kentlilik Bilinci, Kültür ve Eğitim Komisyonu, Ankara.
• Birol, G. (2008) “Kentlilik Bilinci ve Balıkesir’den Yarım Asırlık Bir Örnek: Yeni Çarşı Deneyimi”, Ege Mimarlık Dergisi, 65(2), 28-31.
• Bookchin, M. (1999) Kentsiz Kentleşme, (Çev: B. Özyalçın), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Castles, S. and M.J. Miller (1993) The Age of Migration, London: The Macmillan.
• Childe, G. (1983) Tarihte Neler Oldu?, 2.Baskı, (Çev: A. Şenel), İstanbul: Alan.
• Dellaloğlu, B.F. (2001) “Kent Öznenin Evidir”, in F. Gümüşoğlu (ed.), 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan, İstanbul: Bağlam Yayınları, 73-77.
• DPT, Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan9.pdf, (erişim tarihi: 12 Nisan 2010).
• Ekinci, O. (2006) “Kent Konseylerine 'Güdüm' Yönetmeliği”, Cumhuriyet Gazetesi, 10.12.2006.
• Engels, F. (1997) İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu, Ankara: Sol Yayınları.
• http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=220, (erişim tarihi: 3 Nisan 2010).
• İbn Haldun (1990) Mukaddime I, (Çev: Z.K. Ugan), İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Jowett, B. (1885) The Politics of Aristotle, Vol.1, Oxford: The Clarendon Press.
• Jowett, B. (1931) The Dialogues of Plato, Vol. 5, London: Oxford University Press. Keleş, R. (1990) Kentleşme Politikası, Ankara: İmge Kitabevi.
• Keleş, R. ve C. Hamamcı (2002) Çevrebilim, Ankara: İmge Kitabevi.
• Kurt, H. (2003) Türkiye’de Kent-Köy Çelişkisi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Küntay, E. (2001) “Çocuk Dostu Kentler”, iç. F. Gümüşoğlu (der.), 21. Yüzyıl Karşısında Kent ve İnsan, İstanbul: Bağlam Yayınları, 315-322.
• Marx, K. (1986) Kapital, Birinci Cilt, Üçüncü Baskı, İstanbul: Sol Yayınları.
• Özer, İ. (2004) Kentleşme Kentlileşme ve Kentsel Değişme, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Resmi Gazete, Sayı: 26313, 8.10.2006, http://rega.basbakanlik.gov.tr/, (erişim tarihi: 21 Nisan 2010).
• Sencer, Y. (1979) Türkiye’de Kentleşme, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Sezal, İ. (1997) “Göçler ve Şehirleşemeyen Şehirler”, II.Ulusal Sosyoloji Kongresi,Toplum ve Göç, Ankara: DİE,147-51.
• Simmel, G. (1950) “The Metropolis and Mental Life”, in K.H. Wolf (ed.), The Sociology of Georg Simmel, New York: The Free Press, 409-424.
• Sivas Postası, 5 Mayıs 2010 http://www.sivaspostasi.com.tr/haber_detay.asp?haberID=3207, (erişim tarihi: 10 Mayıs 2010).
• Tatlıdil, E. (2003) “Kentleşme ve Göç”, in İ. Sezal (ed.), Sosyolojiye Giriş, (2. Baskı), Ankara: Martı Yayınevi, 326-361.
• TBMM, Tutanaklar, 1.11.1937, http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/ataturk_konusma/01_11_1937.pdf, (erişim tarihi: 2 Nisan 2010).
• Tekeli, İ. ve L. Erder (1978) Yerleşme Yapısının Uyum Süreci Olarak İç Göçler, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Torlak, S.E. ve F. Polat (2006 ) “Kentlileşme Sürecinde Kimlik Farklılaşması Açısından Denizli’de İki Mahallenin Karşılaştırmalı Analizi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 167-186.
• TÜİK (2010) Haber Bülteni, Sayı: 15, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6178 (erişim tarihi: 10 Mayıs 2010).
• Uluğtekin, S., İ. Cılga ve S. İl (2002 ) “Çoğulcu Demokratik Toplum İçin Aile Eğitimi Projesi”, Aile ve Toplum Dergisi, 5(2), 29-34.
• United Nations (2007) http://www.un.org/esa/population/publications/wup2007/2007_urban_rural_chart.pdf (erişim tarihi 3 Nisan 2010).
• Wirth, L. (2002) “Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme”, (Çev. ve Der: B. Duru ve A. Aklan), 20. Yüzyıl Kenti, Ankara: İmge Kitabevi.
• Yalçın, C. (2004) Göç Sosyolojisi, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yıldız, U. (2008) Yetişkin Eğitimi Çerçevesinde Kentlileşme: Bursa Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitimbilimleri Enstitüsü.
• Yüceşahin, M.M. vd. (2004) “Türkiye’de Şehirleşmenin Mekansal Dağılışı ve Değişimi”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2(1), 23-39.