AİLELERİN KONUT VE ÇEVRESEL KALİTE MEMNUNİYETİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 38 Sayı: 3, 585 - 608, 30.09.2020

Bengü Şekeroğlu , Hülya Öztop

https://doi.org/10.17065/huniibf.641366

Öz

Bu araştırma; ailelerin konut ve çevresine ilişkin özelliklerden duydukları memnuniyet düzeyinin belirlenmesi, konut ve çevresine ilişkin memnuniyetlerine etki eden faktörlerin incelenmesi ve gelecekte planlanacak konutlara ilişkin memnuniyetin arttırılması için ilgili kurum ve kuruluşlara geçerli önerilerde bulunmak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden ve tabakalı örneklem yöntemi ile seçilen 420 birey oluşmaktadır. Çalışmada konut ve çevresine ilişkin memnuniyeti ölçmek için araştırmacı tarafından geliştirilen “Konut ve Çevresel Kalite Memnuniyet Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek fiziksel memnuniyet, çevresel memnuniyet ve erişilebilirlik memnuniyeti alt boyutlarından oluşmaktadır. Fiziksel memnuniyet alt boyutunda en önemli değişkenin “mutfağın büyüklüğü”, çevresel memnuniyet alt boyutunda “yangın yönetmeliğine uygunluk” ve erişilebilirlik memnuniyeti alt boyutunda en önemli değişkenin “sağlık olanaklarına yakınlık durumu” olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte gelir durumu ile fiziksel memnuniyet, çocuk sahibi olma ile erişilebilirlik memnuniyeti arasındaki ortalama farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu, konut büyüklüğü ile fiziksel, çevresel ve erişilebilirlik memnuniyeti arasındaki ortalama farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konut, konut memnuniyeti, konut ve çevresel kalite memnuniyeti

IMPACT ON FAMILIES HOUSING AND ENVIRONMENTAL QUALITY SATISFACTION INVESTIGATION OF AFFECTING FACTORS

Öz

This research was carried out to determine the satisfaction level of the families with respect to the properties of the house and the environment to examine the factors affecting their satisfaction with the house and the environment and to make valid recommendations to the relevant institutions and organizations to increase the satisfaction of the houses to be planned in the future. The sample of the study consists of 420 individuals who voluntarily agreed to participate in the study and were selected by stratified sampling method. In this study, Housing and Environmental Quality Satisfaction Scale developed by the researcher was used to measure the satisfaction of the house and its environment. The scale consists of physical satisfaction, environmental satisfaction and accessibility satisfaction sub-dimensions. The most important variable in the physical satisfaction subdimension was the size of the kitchen, compliance with fire regulations unda in the environmental satisfaction sub-dimension, and proximity to health facilities was the most important variable in the accessibility satisfaction sub-dimension. However it was found that the average difference between income status and physical satisfaction, having children and accessibility satisfaction was statistically significant, and the average difference between housing size, physical, environmental, accessibility satisfaction was statistically significant.

Anahtar Kelimeler

Housing, housing satisfaction, konut ve çevresel kalite memnuniyeti

Kaynakça

• 1-Akarsu, H. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Konuta İlişkin Tercihleri. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• 2-Anthony, K. H., Weidemann, S., Chin, Y., (1990). Housing Perception Of Low-Income Single Parents. Environment and Behaviour. 22 (2), 147-182.
• 3-Amerigo, M., Aragones, J. I. (1990). Residential Satisfaction in Council Housing. Journal of Environmental Psychology, 10(4), 313-325.
• 4-Amerigo, M., Aragones, J. I. (1997). A Theoretical And Methodological Approach To The Study Of Residential Satisfaction. Journal of Environmental Psychology, 17(1), 47-57.
• 5-Arpacı, F. (2011). Tüketicilerin Konut Kalitesine İlişkin Gö rüşlerinin İncelenmesi. e- Journal Of New World Sciences Academy Vocational Education, 6(3), 109-119, Erişim: 06.07.2019 https://dergipark.org.tr/download/article-file/112088
• 6-Babbie, E. (1989). The Practice Of Social Research. California: Wadsworth Publishing Company.
• 7-Baker, E. (2003). Public Housing Tenant Relocation: Residental Mobility, Satisfaction, And The Development Of A Tenant’s Spatial Decision Support System, Ph.D. Thesis, The Adelaide University Departement of Geographical and Environmental Studies, Adelaide, Australia.
• 8-Bayraktar, N., Girgin, Ç. (2010). Kooperatif Üst Birlikleri Tarafından Gerçekleştirilen Konut Yaşam Çevrelerinde Kentsel Yaşam Kalitesi Açısından Bir Değerlendirme/Batıkent Örneği. Gazi Üniversitesi. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 25(2), 201-211.
• 9-Bender, A., Din, A., Favarger, P., Hoesli, M., Laakso, J. (1997). An Analysis Of Perceptions Concerning The Environmental Quality Of Housing İn Geneva. Urban Studies, 34(3), 503-514.
• 10-Berköz, L. (2008). İstanbul’da Korunaklı Tek-Aile Konutları: Konut Kalitesi Ve Kullanıcı Memnuniyetinin Belirlenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi/a Mimarlık, Planlama, Tasarım, 7(1), 110-124.
• 11-Braubach, M. (2007). Residential Conditions And Their İmpact On Residential Environment Satisfaction And Health: Results Of The WHO Large Analysis And Review Of European Housing And Health Status (LARES) Study. International Journal of Environment and Pollution, 30, 384-403.
• 12-Canter, D., Rees, K. (1982). A MultivariateModel Of Housing Satisfaction, International Review of Applied Psychology, 31, 185–208.
• 14-Clark, W. A. V., Onaka, J. L. (1983). Life Cycle And Housing Adjustment As Explanations Of Residential Mobility, Urban Studies, 20, 47-57.
• 15-Çerçi, S. (1997). Konut Yakın Çevresinin Kullanıcı Bilişsel, Duygusal ve Davranışsal Parametrelere Bağlı Olarak Değerlendirilmesi. Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• 18-Dökmeci, V., Berköz, L. (2000). Residential-Location Preferences According To Demographic Characteristics In İstanbul. Landscape and Urban Planning 48, 45-55.
• 20-Erol, Y. Ş. (2011). Dışa Kapalı Sitelerde Mimariye Dayalı Yaşam Kalitesinin İrdelenmesi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• 21-Fernandez, G. F. M., Pèrez, F. R., Abuín, J. M .R. (2003). Components Of The Residential Environment And Socio-Demographic Characteristics Of The Elderly. Journal of Housing For the Elderly, 18(1), 25-49.
• 22-Francescato, G. (1998). Residential Satisfaction, Encyclopedia of Housing. W. V Vliet (Ed.). Encyclopedia Of Housing (p. 484-486). London: Sage.
• 23-Galster, C. (1987). Identifying the Correlates of Dwelling Satisfaction: An Empirical Critique. Environment and Behavior, 19, 539-568.
• 24-Galster, C., Hesser, G., Garry, W. (1981). Residential Satisfaction. Environment And Behavior 13(6), 735-758.
• 25-Geçer, H. N. (2013). Toplu Konut Üretiminin Kalite Bağlamında Yapımcı ve Kullanıcı Açısından Karşılaştırmalı İrdelenmesi – Kiptaş Maltepe Evleri Örneği. Yüksek lisans tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• 27-Gülmez, N. Ü. (2007). Çengelköy’de Alternatif Bir Yaşam Çevresi. Mimarlık 44, 337, 38-44.
• 30-Hasan, N. L., Mohamad, O., Ramayah, T. (2005). The Determinants of Housing Satisfaction Level: A Study On Residential Development Project By Penang Development Corporatıon (Pdc). Erişim: 25 Haziran 2016, www.fppsm.utm.my/.../73-the-determinants-of-housing-satisfaction-level-atudyon-residential -development-project-by-penang.html
• 31-Häußermann, H., W. Siebel (2000). Wohnwünsche und Wohnbedürfnisse. H. Häußermann, W. Siebel, (Eds). Soziologie des Wohnens. Eine Einführung in Wandel und Ausdifferenzierung des Wohnens (p.214–228). Weinheim/München: Juventa.
• 32-Hazer-Bilgin, O. (1995). Ergonomik Yaklaşımla Konut Depo Alanlarının Dizayn İhtiyacının Belirlenmesi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• 33-Husin, H. N., Nawawi, A. H., Ismail, F., Khalila, N. (2015). Correlation Analysis of Occupants’ Satisfaction and Safety Performance Level in Low Cost Housing. Procedia - Social and Behavioral Sciences 168, 238-248.
• 34-İmamoğlu, V., İmamoğlu, O. (1996). İnsan, Evi ve Çevresi. Ankara’da Bir Toplu Konut Araştırması. Konut Araştırma Dizisi,15. Ankara: ODTÜ Basımevi.
• 35-James, R. N. (2008). Residential Satisfaction Of Elderly Tenants İn Apartments Housing. Social İndicators Research, 89(3), 421-437.
• 36-Kalelioğlu, M. R. (2013). Bolu Kentinde İkametgah Memnuniyeti Bağlamında Kent İçi Hareketlilik. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• 39-Kellekci, Ö. L. (2005). Kullanıcıların Konut ve Çevresel Kalite Memnuniyetinin Belirleyicileri: İstanbul Metropoliten Alan Örneği. Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• 40-Kım, S. (1997). Modelling Resident Satisfaction: Comparison Of Francesto And Fishbein-Ajzen TRA Models. Ph. D. Thesis, University Of Illinois At Urbana- Champaign.
• 41-Kwon, H. J., Beamish, J. O. (2013). Older Adults in Multifamily Housing: Residential Satisfaction and Intention to Move. Family and Consumer Sciences Research Journal, 42(1), 40–54.
• 42-Lawrence, R. J. (1987). Housing, Dwelling and Homes. New York: John Wiley & Sons.
• 43-Loo, C. (1986) . Neighbourhood Satisfaction And Safety: A Study Of A Lowİncome Ethnic Area. Environment and Behaviour, 18, 109-131.
• 44-Lu, M. (1999). Determinants Of Residential Satisfaction: Ordered Logit Vs. Regression Model. Growth and Change, 30(2), 264-276.
• 45-Marans, R. W. (2003). Understanding Environmental Quality Through QualityOf Life Studies: The 2001 DAS And Its Use Of Subjective And ObjectiveIndicators. Landcape and Urban Planning, 65(1-2), 77-83.
• 46-Mohit, M. A., Azim, M. (2012). Assessment of Residential Satisfaction with Public Housing in Hulhumale, Maldives. Social and Behavioral Sciences 50, 756-770. Erişim: 09.07.2019, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812032168
• 47-Ogu, V. I. (2002). Urban Residential Satisfaction and The Planning Implications in a Developing World Context: The Example of Benin City, Nigeria, International Planning Studies, 7(1), 37-53.
• 48-Oh, S. (1999). The Relationship Between Resident Satisfaction And Apartment Forms: A Case Study İn The Seul Metropolitan Area, Korea. PhD Thesis. University of Washington, USA.
• 49-Oral, T. (2014). TOKİ Konutlarından Memnuniyet: Gölcük TOKİ Konutları Örneği. Yüksek lisans tezi, Yalova Üniversitesi, Yalova.
• 50-Öncü, A. (1999). İdealinizdeki Ev Mitolojisi Kültürel Sınırları Aşarak İstanbul’a Ulaştı. Birikim Dergisi, 123 (Temmuz), 26-34.
• 51-Özgür, E. M. (2009). İkametgâh Memnuniyeti ve Kent İçi İkametgâh Hareketliliği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(2), 111-127.
• 54-Songur, Ç. A. (2001). Konut Morfolojisinin Kullanıcı Memnuniyeti Üzerindeki Etkilerinin Analizi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• 55-Sönmez, A. L. (2010). Nitelikli Servisli Konutların (Residence) Sosyo-Kültürel Sürdürülebilirlik Boyutunun Kullanıcı Açısından İncelenmesi: Levent-Loft Örneği. Yüksek lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• 56-Tekeli, İ. (1991). Kent Planlaması Konuşmaları. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Yayınları.
• 57-Tekeli, İ. (2010). Konut Sorununu Konut Sunum Biçimleriyle Düşünmek. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• 58-Theodori, G. L. (2001). Examining the Effects of Community Satisfaction and Attachment on Individual Well-being, Rural Sociology, 4, (66), 618-628.
• 59-Tiftik, C. (1995). Çevre Davranış Alanı İçinde Konut ve Çevre Değiştirmenin İnsana Etkisinin Mimari Açıdan Değerlendirilmesi. Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• 60-Tognoli, J. (1987). Residential Environments. Handbook Of Environmental Psychology, 1, New York: Plenum Publication.
• 63-Türkoğlu, H. (1993). İstanbul’da Konut Bölgelerinde Kullanıcıların Konut ve Yakın Çevresinden Memnuniyet Derecelerinin Belirlenmesi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Araştırma Fonu.
• 64-Türkoğlu, H. (1997). Resident’s Satisfaction Of Housing Environments: The Case Of İstanbul, Turkey. Landscape and Urban Planning, 39, 55-67.
• 65-Varady, D. P., Preiser, W. F. E. (1998). Scattered-Site Public Housingand Housing Satisfaction: Implications For The New Public Housing Program. Journal of American Planning Association, 6(2), 189-207.
• 66-Varady, D. P., Walker, C. C., Wang, X. (2001). Voucher Recipient Achievement of Improved Housing Conditions In The US: Do Moving Distance And Relocation Services Matter. Urban Studies, 38(8), 1273-1305.
• 67-Yeşilkavak, F. (2007). Apartman Konut Mutfaklarının İç Mekan Tasarımının Kullanıcı Memnuniyetine Etkileri. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• 68-Yıldırım, K., Akalın, A., Yeşilkavak, F., Hidayetoğlu, M. L. (2007). Konut Mutfaklarının Mekân Kalitesinin Kullanıcıların Fonksiyonel ve Algısal Performansına Etkisi: TOKİ Eryaman 7. Etap Konutları. Politeknik Dergisi 10(4), 423-431.
• 69-Yıldız, E. (2011). Konya’da Dışa Kapalı Konut Yerleşmelerinde Kullanıcı Memnuniyeti Araştırması. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.