GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE VAZGEÇİLEMEYEN KAVRAM: ULUSAL ÇIKAR

Yıl 2005, Cilt: 23 Sayı: 1, 439 - 461, 06.06.2005

Mitat Çelikpala

Öz

Bu çalışmada, bir olgu olarak “ulusal çıkar” kavramının kökenlerinin, evrensel politik bir şifre olarak kabul edilmesinin ardında yatan sebeplerin ve belki bir düzeyde de olsa ulusal çıkar şeklinde nitelenen tercihlerin/ politikaların/değerlerin meşru kabul edilmesini sağlayan tarihsel sürecin tanımlanması hedeflenmiştir. Bu çerçevede genel olarak gerçekçi yaklaşımın ulusal çıkarı tanımlama ve meşrulaştırma çabasına paralel bir bakış açısıyla kavramın tarihsel kökenleri değerlendirilmiştir. 20. Yüzyıl boyunca, dünya siyasetinin ve uluslar arasındaki ilişkilerin anlaşılabilme-sinde ortak bir temel politik felsefeyi ifade etmesi nedeniyle, kilit kavramlardan biri kabul edilen “ulusal çıkar” kavramı, ulus-devletin artık etkinliğini ve hatta varlık sebebini kaybettiğinin tartışıldığı 21. Yüzyıl’ın başında, evrensel bir şifre olarak önemini hala muhafaza etmektedir. Ulusal çıkar, güç ve güvenlik ile birlikte uluslararası ilişkiler disiplininin en kapsamlı genel teorisi şeklinde nitelenen ‘Gerçekçi (Realist) Yaklaşım’ın devletlerarası ilişkileri anlamada kullandığı en temel kavramdır, dış politika kararlarının altında yatan temel itici güçtür. Bu ulusal çıkarı günümüzün küreselleşen dünyasında hala vazgeçilemeyen bir kavram olarak karşımıza çıkarmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Sözcükler: Çıkar, ulusal çıkar, gerçekçilik.

A Perennial Concept: National Interest

Öz

This paper aims to observe the origins of the “national interest” concept as a phenomenon, and tries to identify the historical processes that caused its acceptance as a universal political code and culminated in the legitimization of the preferences/policies/values usually referred as the national interest. In this framework, the genealogy of the concept is evaluated from a perspective that is parallel to the realist tradition’s attempts to define and legitimize the concept. “National interest” was admittedly a key concept throughout the 20th Century, since it reflected a shared basic political philosophy that helped understand the world politics and relations among the nations during this era. Nonetheless, this concept retains its significance in the 21st Century, when the efficacy and even the very existence of the nation-state is being debated. National interest, along with power and security, is among the fundamental concepts of Realism, which could be considered as the most comprehensive theory in International Relations discipline. It also is the underlying momentum for foreign policy decisions. Thus, the term ‘national interest’ emerges as a fundamental concept in contemporary global affairs.

Anahtar Kelimeler

Keywords: Interest, national interest, realism.