THE RELATIONSHIP BETWEEN EXTERNAL DEBT, ECONOMIC GROWTH AND INFLATION IN TURKEY: VAR APPROACH (1980-2013)

Yıl 2015, Cilt: 33 Sayı: 3, 1 - 22, 02.01.2016

Yusuf Akan Osman Kanca

https://doi.org/10.17065/huniibf.103771

Cited By: 15

Öz

External
debt is one of the most important macroeconomic problems for the economies of
developing countries such as Turkey. In
this study, the relationship between external debt, economic growth and
inflation is examined specific to Turkey's economy. Accordingly,
the data for the period of 1980-2013 are analyzed using the ADF unit root,
Granger causality test, variance decomposition and impulse-response functions
in the scope of VAR technique. Research results reveal that there is a
unidirectional causal relationship from economic growth in Turkey to inflation
and external debt, a shock in the rate of growth has also a strong impact on
foreign debt. The results for the variance decomposition indicate
that any change in the external debt has a significant effect on the
inflation rate.

Anahtar Kelimeler

External Debt, Basic Macroeconomic

Türkiye'de Dış Borçlanma, Büyüme ve Enflasyon İlişkisi: Var Yaklaşımı (1980-2013)

Öz

Dış borç, Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ekonomileri için en önemli makro iktisadi problemlerden birisi durumundadır. Bu çalışmada, dış borç, ekonomik büyüme ve enflasyon ilişkisi Türkiye ekonomisi özelinde irdelenmiştir. Bu doğrultuda 1980–2013 dönemi için söz konusu veriler, VAR tekniği kapsamında ADF birim kök analizi, Granger nedensellik testi, Varyans ayrıştırması ve Etki-Tepki fonksiyonları yardımı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, Türkiye’de ekonomik büyümeden enflasyon ve dış borçlanmaya doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu, büyüme oranındaki bir şokun dış borçlar üzerinde güçlü bir etkiye sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. Varyans ayrıştırmasına ait sonuçlar ise, dış borçlardaki herhangi bir değişmenin enflasyon oranı üzerinde anlamlı bir etkide bulunduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dış borçlanma, temel makroekonomik değişkenler, VAR Analizi

Kaynakça

• Abdelhadi, S.A. (2013), “External Debt and Economic Growth: Case of Jordan (1990-2011)”,
• Journal of Economics and Sustainable Development, 4(18), 26-33. Abdullahi, Y.Z., H.M. Aliero, M. Abdullahi (2013), “Analysis of the Relationship between
• External Debt Economic Growth in Nigeria”, Interdisciplinary Review of Economics and Management, 3(1), 1-11
• Abu Bakar, N., H. Sallahuddin (2008), “Empirical Evaluation on External Debt of Malaysia”,
• International Business & Economics Research Journal, 7(2), 95-108. Adıyaman, T.A. (2006), “Dış Borçlarımız ve Ekonomik Etkileri”, Sayıştay Dergisi, 62, 1-45
• Akan, Y., İ. Arslan, S. Kaynak (2008), “Türkiye’de Ekonomik İstikrarı Sağlamada Maliye
• Politikası Uygulamaları”, Sosyo-Ekonomi Dergisi, Ocak-Haziran, 107-116. Alfredo, S., I. Francisco (2004), “Debt and Economic Growth in Developing and Industrial
• Countries”, Working Papers, 34. Atique, R., K. Malik (2012), “Impact of Domestic and External Debt on the Economic Growth of
• Pakistan”, World Applied Sciences Journal, 20(1), 120-129. Barışık, S., F. Kesikoğlu (2006), “Türkiye’de Bütçe Açıklarının Temel Makroekonomik
• Değişkenler Üzerine Etkisi (1987-2003 VAR, Etki-Tepki Analizi, Varyans Ayrıştırması), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(4), 59-82.
• Bilginoğlu, M.A., A. Aysu (2008), “Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye
• Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 1-23. Clements, B., R. Bhattacharya, T.Q. Nguyen (2003), “External Debt, Public Investment, and Growth in Low-Income Countries”, IMF Working Paper, 3(249), 1-24.
• Çekerol, K., H. Gürbüz (2004), “Reel Döviz Kuru Değişimleri ile Sektörel Dış Ticaret Fiyatları Arasındaki Uzun Dönemli İlişki”, http:/www.econturk.org/turkiye
• Ekonomisi/odtu_kamil. pdf, 20.12.2010, 3.
• Çelik, S., T. Direkci (2013), “Türkiye’de 2001 Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemler İçin Dış Borç
• Ekonomik Büyüme İlişkisi (1991–2010)”, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3), 111-135.
• Çevik, N.K., M. Cural (2013), “İç Borçlanma, Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme Arasında
• Nedensellik İlişkisi: 1989-2012 Dönemi Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 165, 115
• Çiçek, H., S. Gözegir, Ç. Emre (2010), “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009)”, C.Ü. İktisadi ve İdari
• Bilimler Dergisi, 11(1), 141-156. Çoban, O., N. Doğanalp ve D. Uysal (2008), “Türkiye’de Kamu İç Borçlanmasının Makro
• Ekonomik Etkileri”, http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/Dergi, 245-255. Çöğürcü, İ., O. Çoban (2011), “Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980- 2009)”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(21), 133-149.
• Duran, M. (1996), “Kamu Finansman Açıklarının Optimal Finansmanı”, 10.Türkiye Maliye
• Sempozyumu, Kamu Kesimi Finansman Açıkları, No:80, İstanbul: İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Yayınları. Eğilmez, M., E. Kumcu (2006), Ekonomi Politikası, Teori ve Türkiye Uygulaması, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ezeabasili, V.N. (2006), “Nigeria External Debt: Past, Present and Future”, The Certified
• National Accountant, 14(1) 25-43. Ezeabasili, V.N., O.I. Hamilton, J.N. Mojekvu (2011), “Nigeria’s External Debt and Economic
• Growth: An Error Correction Approach”, International Journal of Business and Management, 6(5), 156-170. Frimpong, J.M., E.F. Oteng-Abayie (2006), “The Impact of External Debt on Economic Growth in Ghana: a Cointegration Analysis”, Journal of Science and Technology, 26(3), 122
• Geiger, L.T. (1990), “Debt and Economic Development in Latin America”, The Journal of Developing Areas, 24, 181-194.
• Glasberg, D.S., K.B. Ward (1993), “Foreign Debt and Economic Growth in the World System”,
• World Development, 74(4), 703-719. Green, J., D. Villaneva (1991), “Private Investment in Developing Countries”, IMF Staff Papers, 38, 33-58.
• Herekman, A. (1996), Kamu Maliyesi (Devlet Faaliyetleri ve Finansman Teknikleri), Cilt 1,
• Ankara: Sevinç Matbaası. Karagöl, E. (2002), “The Causality Analysis of External Debt Service and GNP: The Case of
• Turkey”, Central Bank Review, 1, 39-64. Karagöl, E.T. (2010), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Dış Borçlar, Siyaset, Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı, Ağustos, 1-32.
• Karagöz, K. (2007), “Türkiye’de Dış Borçlanmanın Nedenleri ve Ekonometrik Bir
• Değerlendirme”, Sayıştay Dergisi, 66-67, 99-110. Kumar, V., P.L. Robert, N.G. John (1995), “Aggregate and Disaggregate Sector Forecasting
• Using Consumer Confidence Measures”, International Journal of Forecasting Elsevier,11(3), 361-377. Lin, S., K. Sosin (2001), “Foreign Debt and Economic Growth”, Economics of Transition, 9(3), 635-6
• Lovrinovic, I., M. Benazic (2004), “A VAR Analysis of Monetary Transmission Mechanism in the European Union”, Zagreb International Review of Economics-Business, 7(2), 27
• Ndung’u, S.N. (1998), “Dynamic Impact of External Debt Accumulation on Private Investment and Growth Africa”, IMF Working Paper, New York: IMF.
• Opuş, S. (2002), “Dış Borçlanmanın Sınırı ve Türkiye”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari
• Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 183-206. Osinubi, T.S. ve O.E. Olaleru (2006), “Budget Deficits, External Debt and Economic Growth in
• Nigeria”, Applied Econometrics and International Development, 6(3), 159-185. Özgen, F. B. ve B. Güloglu (2004), “Türkiye'de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniği ile Analizi”, METU Studies in Development, 3, 93-114.
• Patenio, J.A.S., A. Tan-Cruz (2007), “Economic Growth and External Debt Servicing of the Philippines: 1981-2005”, 10th National Convention on Statistics (NCS).
• Pattillo, C., H. Pairson, L. Ricci (2004), “What are the Channels through which External Debt
• Affects Growth?”, IMF Working Paper, New York: IMF, 15, 1-33. Pehlivan, O. (2004), Kamu Maliyesi, Trabzon: Derya Kitabevi.
• Sevüttekin, M., M. Nargeleçekenler (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Sims, C.A. (1980), “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48, 1-48.
• Stock, J. H. ve M. W. Watson (2001), “Vector Autoregressions (VARs)”, Journal of Economic Perspectives, 15(4), 101-115.
• Sulaiman, L.A., B.A. Azeez (2012), “Effect of External Debt on Economic Growth of Nigeria”,
• Journal of Economics and Sustainable Development, 3(8), 71-79. Tandırcıoğlu, H. (2000), “Türkiye’de Dış Borç Sorunu, Dış Borçların Sürdürülebilirliği ve Dış
• Borçların Sınırlandırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 260-284. Tarı, R. (2010), Ekonometri, (6. Baskı), Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• T.C. Maliye Bakanlığı Yıllık Ekonomik Rapor (2012), www.hazine.gov.tr.
• Türk, İ. (1992), Kamu Maliyesi, 1. Baskı, Ankara: Turan Kitabevi
• Uluatam, Ö. (1991), Kamu Maliyesi, Ankara: Savaş Kitabevi.
• Ulusoy, A. (2006), Maliye Politikası, Trabzon: Üçyol Kitabevi.
• Ulusoy, A., M. Cural (2006), “Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde İç Borçların Sürdürülebilirliği”,
• ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 1–21. Ulusoy, A. ve F. H. Erdem (2014), “İç Borçlanma ve Enflasyon Etkileşimi: Türkiye Örneği”,
• Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, 122-135. Ulusoy, A., Y. Küçükkale (1996), “Türkiye’de Dış Borçların İktisadi Büyüme ve Enflasyon
• Üzerine Etkisi”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 7(21), 13-25. Uysal, Y. (2007), “Türkiye’de Enflasyon: Sektörel Kaynakları ve İç Ticaret Hadleri”, Finans
• Politik& Ekonomik Yorumlar, 44(508), 21-34. Uysal, D., H. Özer, M. Mucuk (2009), “Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye
• Örneği (1965-2007)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 161-1
• Ülgen, G. (2005), “Türkiye’de Dış Borcun Sürdürülebilirliği”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(1), 19-34.
• Yamak, R., A. Korkmaz (2005), “Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisi”, İstanbul
• Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 11-29. Yamak, R., B. Tanrıöver (2009), “Faiz Oranı, Getiri Farkı ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği
• (1990-2006)”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 43-58.
• Yaşa, M. (1971), Devlet Borçları, (2. Baskı), İstanbul: Sermet Matbaası.
• Warner, A.M. (1992), “Did the Debt Crisis Cause the Investment Crisis?”, Quarterly Journal of Economics, 107(4),1161-1186.
• Were, M. (2001), “The Impact of External Debt on Economic Growth in Kenya: An Empirical
• Assessment”, UNU-WIDER Research, 116. EK 1: Literatür Özeti (Yabancı Ülke Ekonomileri ve Türkiye Ekonomisi) Yazar(lar) Geiger (1990) 9 Güney Amerika Ülkesi- 1974-1986 20 Gelişmekte Olan Ülke- 1975-1987 13 Gelişmekte Olan Ülke- 1960-1989 43 Gelişmekte Olan Ülke- 1973-1985 Kenya- 1970-1995 Yöntem Regresyon