Çalışanların Algıladıkları Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderlik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkide Yönetici-Ast Etkileşimi Algısının Ara Değişken Rolünün İncelenme

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 423 - 456, 30.09.2019

Murat Şengöz

Öz

Bu çalışmanın amacı, çalışanların algıladığı dönüşümcü ve etkileşimci liderlik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemek, bu ilişkide etkileşimci liderlik modelini esas alan Yönetici-Ast etkileşiminin ara değişken rolünü incelemektir. Liderlik tarzlarının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Etkileşimci liderlik tarzının anlamlı ve pozitif etkisi saptanırken, dönüşümcü liderlik tarzının örgütsel bağlılık üzerinde herhangi bir etkisine rastlanmamıştır. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda yönetici-ast etkileşimi kalitesinin dört boyutunun da örgütsel bağlılık üzerinde anlamlı ve pozitif etkisi olduğu saptanmıştır. Etkileşimci liderlik tarzının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak anlamsızlaştığı tespit edilmiştir. Bu durum yönetici-ast etkileşimi kalitesinin analize dâhil edilmesiyle etkinin anlam düzeyinin değiştiğini ve etkisinin anlamlı olmadığını göstermektedir. Bu sebeple bu etkileşimde yönetici-ast etkileşim kalitesinin aracılık rolü oynadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Yönetici-ast etkileşimi kalitesinin hangi boyutlarının bu rolü oynadığına ilişkin yapılan gözlem de sadakat ve etkileşime katkı boyutlarının yol analiz değerlerinin anlamlı olduğu bulgulanmıştır. Böylelikle, yönetici-ast etkileşimi kalitesinin etkileşime katkı boyutunun etkileşimci liderlik tarzının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde aracılık rolü olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etkileşimci Liderlik, Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel Bağlılık

Kaynakça

• Akdoğan, A., Cingöz, A. ve Mirap, S.O. (2009). Lider-Üye Etkileşiminin/Değişiminin yenilikçi iş performansı, görev performansı ve bağlamsal performans üzerindeki etkisinin belirlenmesi, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 379-386.Bauer, T. N. ve Green, S. G. (1996). Development of leader-member exchange: A longitudinal test. Academy of Management Journal, 39, 1538-1568.Carolina, G. ve Benson, R. (2001). The LMX as a link between managerial trust and employee empowerment. Group and Organization Management, 26 (1), 53-70.Cascio, W. F. (1991). Costing human resources. South-Western Educational Publishing.Cohen, A. (2007). Commitment before and after: An evaluation and reconceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 17 (3), 336-354Çekmecelioğlu, H. G. ve Ülker, F. (2014). Lider-Üye Etkileşimi ve Çalışan Tutumları Üzerindeki Etkisi: Eğitim Sektöründe Bir Araştırma. KOSBED, 28: 35 – 58.Fisher, B. M. ve Edwards, J. E. (1988). Consideration and initiating structure and their relations aith leader effectiveness: A meta analysis. Academy of management best papers proceedings, 201-205.Garmon, J. O. (1996). Dissertation abstracts international section A. Humanities and Social Sciences, 56 (A), 3207-3228.Hartline, M.D., Maxham III, J.G. ve McKee, D.O. (2000). Corridors of influence in the dissemination of customer-oriented strategy to customer contact service employees. Journal of Marketing, 64 (2), 35–50.Hom, P. W., Caranikas-Walker, F., Prussia, G. E. Ve Griffeth, R. W. (1992). A meta- analytical structural equations analysis of a model of employee turnover.Journal of Applied Psychology, 77(6), 890-909.Kuşçuluoğlu, S. (2008) The roles of organizational justice, trustworthiness, trust and propensity of trust in Malhotra, N. ve Mukherjee, A. (2004). The relative influence of organisational commitment and job satisfaction on service quality of customer-contact employees in banking call centres. Journal of Services marketing, 18(3), 162-174.Meyer, J.P. ve Allen, N.J. (1984). Testing the ‘Side-Bet Theory’ of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations, Journal of Applied Psychology, 69 (3).Meyer, J.P. ve Allen, N.J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment, Human Resource Management Review, Volume 1, Issue 1, 61–89.Meyer, J.P. ve Allen, N.J. (1997). Commitment in the Workplace, Theory, Research and Application. London: Sage Publications Inc.Meyer, P. J. ve Herscovitch, L. (2001). Commitment in the workplace: Toward a general model. Human Resource Management Review, 11, 299-326.of Work and Organizational Psychology, 8 (1), 33-48.Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R.T. ve Boulian, P.V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59, 603-609.Reichers, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of management review, 10(3), 465-476.Sheldon, M. E. (1971). Investments and involvements as mechanisms producing commitment to the organization. Administrative Science Quarterly, 143-150.Steiner, D. D. (1997). Attributions in leader member exchanges: Implications for practice. European Journal of Work and Organizational Psychology, 6(1), 59-71.Şahin, F. (2011). Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. Ege Akademik Bakış, 11(2), 277-288.the relationship of lmx with OCB and job satisfaction. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Thomas, J. L., Bliese, P. D. ve Jex, S. M. (2005). Interpersonal Conflict and Organizational Commitment: Examining Two Levels of Supervisory Support as Multilevel Moderators. Journal of Applied Social Psychology, 35(11), 2375-2398.Wallace, E., de Chernatony, L. ve Buil, I. (2011). How leadership and commitment influence bank employees’ adoption of their bank’s values. Journal of business ethics, 101(3), 397-414.Wallace, J.A. (1995). Organizational and Professional Commitment in Professional and Nonprofessional Organizations, Administrative Science Quarterly, 40, 228-256.Yukl, G. (1999b). An evaluative essay on current conceptions of effective leadership. European JournalYukl, G., Gordon, A. ve Taber, T. (2002). A hierarchical taxonomy of leadership behavior: Integrating a half century of behavior research. Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(1), 15-32.