BLOOMBERG CİNSİYET EŞİTLİĞİ ENDEKSİNDE YER ALMIŞ TÜRK İŞLETMELERİNİN ÇEŞİTLİLİK VE KAPSAYICILIK YÖNETİMİ UYGULAMALARIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALARINA BİR BAKIŞ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 11 - 34, 11.06.2024

Mustafa Şenyücel

https://doi.org/10.56206/husbd.1427448

Öz

Bu çalışma 2022 yılı Bloomberg Cinsiyet Eşitliği endeksinde yer almış Türk işletmelerinin cinsiyet eşitliği, fırsat eşitliği, çeşitlilik yönetimi ve kapsayıcılık konularında internet sitelerinde paylaştıkları açıklamalarını, beyannamelerini ve politikalarını inceleyerek akademik araştırma alanları yaratmayı hedeflemektedir. Bunun yanı sıra araştırma işletmelerin çeşitlilik ve kapsayıcılık uygulamaları hakkında yeterli akademik çalışma olmamasından kaynaklanan bilgi eksiklerini gidermeye de yardımcı olmaya çalışacaktır. İşletmelerin açıklamaları kurumsal teori çerçevesinde yorumlanmıştır. İşletmelerin internet hesaplarında konu ile ilgili paylaştıkları sözel veriler toplanarak, kalitatif kodlama yöntemleri ile tematik analiz prensipleri gözetilerek kodlanmış, içerik analizi yöntemiyle bulgular düzenlenmiştir. Araştırma bulguları yorumlandığında Türkiye’deki işletmelerde çeşitlilik yönetimi ve kapsayıcılık uygulamalarında kadın çalışanlara yönelik haksız ayrımcılığı önleyici mekanizmalar, uluslararası sözleşmeler ile iş hukuku eşit davranma ilkesi ışığında adil iş ortamları, farkındalık temelli eğitimler hususlarında normatif kurumsallaşmanın oluşmaya başladığı sonucunu çıkmaktadır. Ayrıca Türkiye’deki işletmelerin pek çoğu hukuki denetim altına alınmayan çeşitlilik ve kapsayıcılık aktiviteleri için belirli endekslere ve listelere girme rekabeti ile kaynak ayırmaya başladığı fikrini de ortaya koymaktadır. Endeks dışında kalan işletmeler için baskı mekanizmalarının neler olduğu, bu mekanizmaların nasıl geliştirilebileceği araştırmacılar tarafından değerlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çeşitlilik Yönetimi, Kapsayıcılık, Örgütsel Davranış, Kurumsal Teori, Yönetim ve Strateji

Etik Beyan

İnsan üzerinde deney yapılmamıştır.

A LOOK AT THE STATEMENTS OF TURKISH BUSINESSES INCLUDED IN THE BLOOMBERG GENDER EQUALITY INDEX ON DIVERSITY AND INCLUSION MANAGEMENT PRACTICES

Öz

Kaynakça

• Baybora, D. (2010). Çalışma Yaşamında Yaş Ayrımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nde Yaş Ayrımcılığı Düzenlemesi Üzerine. Çalışma ve Toplum, 1(24), 1-30.
• Bloomberg. (2021). Gender-Equality Index. https://assets.bbhub.io/company/sites/51/2023/02/2022-GEI-Insights.pdf adresinden alındı
• Boxenbaum, E. (2006). Lost in Translation: The Making of Danish Diversity Management. American Behavioral Scientist, 49(7), 939–948. doi:10.1177/0002764205285173
• Braun, V., ve Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101. doi:10.1191/1478088706qp063oa
• Carroll, A. (1994). What’s Behind “E” Word: Myths About Empowerment and Why You Need It. Interaction Design, 1-18.
• Demir, M. (2011). İş Yaşamında Ayrımcılık: Turizm Sektörü Örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 760-784.
• Elo, S., ve Kyngas, H. (2008). The Qualitative Content Analysis Process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107–115. doi:10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x
• Ely, R. J., ve Thomas, D. A. (2001). Cultural Diversity at Work: The Effects of Diversity Perspectives on Work Group Processes and Outcomes. Administrative Science, 46, 229–273.
• Erdur, D. A. (2020). İnsan Kaynakları Yöneticilerinin Gözünden Çeşitlilik, Kapsayıcılık Ve Dışlayıcılık. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 207-225.
• Erdur, D. A., ve Ozgunlu, F. (2020). Çalışma Yaşamında Ayrımcılık: LGBT+ Bireylere Yönelik Nitel Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal, 11(2), 479-494.
• Gröschl, S. (2011). Diversity Management Strategies of Global Hotel Groups: A Corporate Web Site Based Exploration. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23(2), 224-240. doi:https://doi. org/10.1108/09596111111119347
• Halis, M. (2000). Örgütsel İletişim Ve İletişim Tatminine İlişkin Bir Araştirma. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 217-230.
• James, E. H., ve Wooten, L. P. (2006). Diversity Crises: How Firms Manage Discrimination Lawsuits. Academy of Management Journal, 49(6)), 1103-1118.
• Karayel, M., ve Doğan, Ö. (2014). Yönetim Kurulunda Cinsiyet Çeşitliliği Ve Finansal Performans İlişkisi: Bist 100 Şirketlerinde Bir Araştırma. 19(2), 75- 88. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/20815/222683 adresinden alındı Karcıoğlu, F., Timuroğlu, K., ve Çınar, O. (2009). Örgütsel İletişim ve İş Tatmini İlişkisi–Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 63, 59-76.
• Kelly, E., ve Dobbin, F. (1998). How Affirmative Action Became Diversity Management: Employer Response to Antidiscrimination Law, 1961 to 1996. American Behavioral Scientist, 41(7), 960–984. doi:10.1177/0002764298041007008
• Kunze, F., Boehm, S. A., ve Bruch, H. (2011). (2011). Age Diversity, Age Discrimination Climate and Performance Consequences—A Cross Organizational Study. Journal of Organizational Behavior, 32(2), 264-290.
• Küskü, F., Aracı, Ö., ve Özbilgin, M. (2021). What Happens to Diversity at Work in the Context of a Toxic Triangle? Accounting for the Gap Between Discourses and Practices of Diversity Management. Resour Manag J, 553–574.
• Nishii, L. H. (2013). The Benefits of Climate for İnclusion for Gender Diverse Groups. Academy of Management Journal, 1754–1774.
• O’Donovan, D. (2018). Diversity and Inclusion in the Workplace. C. Machado, ve D. J. (Dü) içinde, Organizational Behaviour and Human Resource Management. Springer. doi:10.1007/978-3-319-66864-2_4
• Oswick, C., ve Noon, M. (2014). Discourses of Diversity, Equality and Inclusion: Trenchant Formulations or Transient Fashions? British Journal of Management, 25(1), 23-39.
• Otluoğlu, E., Sarı, E. S., ve Otluoğlu, K. Ö. (2016). Yönetim Kurulu Çeşitliliğinin Finansal Performansa Etkisi: Bıst 100 Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 749-758. doi:10.17719/jisr.20164622640
• Özcan, H. (2020). İşletmelerin Farklılık Yönetimi Yaklaşımlarının Kurumsal İletişim Bağlamında İncelenmesi: Bir Uygulama Örneği. (Doktora Tezi): YÖK Açık Bilim. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/439975 adresinden alındı
• Özsoy, Z., Oba, B., ve Şenyücel, M. (2019, Temmuz 4-6). Gender Diversity Practices, in Search of Equality or Window Dressing? [Paper Presentation]. 35th EGOS Colloquium, Edinburgh, Scotland.
• Özsoy, Z., Şenyücel, M., ve Oba, B. (2022). Gender Diversity and Inclusion at Work: Divergent Views from Turkey. New York: Routledge. doi:10.4324/9781003244868
• Sanchez, J. I., ve Brock, P. (1996). Outcomes of Perceived Discrimination Among Hispanic Employees: Is Diversity Management a Luxury Or A Necessity? Academy of Management journal, 39(3), 704-719.
• Scott, W. R. (2004). Institutional Theory. Encyclopedia of Social Theory (s. 408-14). içinde Thousand Oaks, CA: Sage.
• Scott, W. R. (2005). Institutional Theory: Contributing to a Theoretical Research Program. K. G. Smith, Ve M. A. Hitt (Dü) İçinde, Great Minds in Management: The Process of Theory Development (s. 460-484.). Oxford.
• Scott, W. R. (2008). Institutions and Organizations : Ideas and Interests. Los Angeles: Sage Publications.
• Strauss, A., ve Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Sürgevil, O., ve Budak, G. (2008). İşletmelerin Farklılıklarının Yönetimi Anlayışına Yaklaşım Tarzlarının Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(4), 65-96.
• Tatli, A., ve Özbilgin, M. F. (2012). An Emic Approach to Intersectional Study of Diversity at Work: A Bourdieuan Framing. British Academy of Management, 14(2), 18-200. doi:10.1111/j.1468-2370.2011.00326.x
• Wilhoit Larson, E., Linabary, J. R., ve Long, Z. (2022). Communicating Inclusion: A Review and Research Agenda on Inclusion Research in Organizational Communication. Annals of the International Communication Association, 46(2), 63-90
• Windscheid, L., Bowes-Sperry, L., J. K., ve Morner, M. (2018). Managing Organizational Gender Diversity Images: A Content Analysis of German Corporate Websites. J Bus Ethics, 152, 997–1013. doi:https://doi.org/10.1007/ s10551-016-3292-6
• Yeşil, S., ve Dereli, S. F. (2012). Örgütsel Adalet ve İş Tatmini Üzerine Bir Alan Çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,, 2(1), 105-122.
• Yıldırım, F. (2007). İş Doyumu ile Örgütsel Adalet İlişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61(1), 253-278