Bel Ağrısının Sık Görülmeyen Bir Nedeni; Radyasyon Osteoiti

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 1, 177 - 178, 15.04.2015

Koc Bunyamin İsmail Boyraz Hakan Sarman

Öz

Sayın Editör,
61 yaşında bayan hasta polikliniğimize bel ağrısı yakınmasıyla başvurdu. Hastaya yaklaşık 11 ay önce
endometrium kanseri nedeniyle total abdominal histerektomi, bilateral salpingooferektomi, omentektomi ve
pelvik paraaortik lenf nodu disseksiyonu yapılmış. Cerrahi tedaviyi takiben uygulanan radyoterapiden
yaklaşık 4 ay sonra hastanın bel ağrısı yakınmaları başlamış. Hastanın ağrısı daha çok bel kısmındaydı ve
bacaklarına vurmuyordu. Yapılan muayenede lomber hareketleri açık, düz bacak kaldırma testi negatifti,
siyatik valleks hassasiyeti yoktu ve nörolojik muayenesi normal olarak değerlendirildi. Hastanın tam kan
sayımında beyaz küre: 7340/µL, hemoglobin:13,6g/dl, trombosit:287000/µL idi. Sedimantasyon 36,
alkalen fosfataz, kalsiyum ve fosfor normal sınırlar içerisinde idi. Olası bir kemik metastazını
değerlendirmek amacıyla çekilen tüm vücut kemik sintigrafisi; diz eklemlerinde dejeneratif değişikliklerle
uyumlu artmış aktivite tutulumları dışında normal olarak değerlendirildi. Hastanın çekilen lomber vertebral
magnetik rezonans görüntülemesinde (MRG) lomber 3-4; 4-5 ve lomber 5 sakral 1. vertebralar arasında
bulging mevcuttu. Ayrıca lomber 4. vertebra korpus alt bölümü ile lomber 5. vertebrada ve sakral düzeyde
hem T1 hem de T2 kesitlerde hiperintens sinyal intensite değişimi vardı (Resim 1,2). Tarif edilen görünüm
radyoloji doktoru tarafından radyoterapiye bağlı olabileceği yönünde yorumlanmıştı. Hasta kliniğimize
yatırıldı ve oral analjezik başlandı ve fizyoterapi uygulandı. Radyasyon osteoiti kemik hücrelerinde, sinir dokusunda ve kan damarlarında radyasyonun indüklediği
inflamatuar cevap olarak tanımlanmıştır (1). Mikroskobik seviyede, radyasyon osteoblast, osteoklast ve
osteosit sayısında azalmaya sebep olmakta ve mikrovasküler yatağa zarar verebilmektedir (1,2).
Radyasyona maruz kalan kemikte mikrodolaşımın bozulması osteonekroza neden olabilmektedir (1).
MRG'de radyasyona maruz kalan bölgelerde, T1 görüntülerde orta veya düşük, T2 görüntülerde orta veya
yüksek sinyal değişikliği izlenmektedir. Bununla birlikte bu bölgelerde vertebraların kemik iliğindeki
hematopoetik hücrelerin yağ dokusuyla değişimi sonucu T1 görünümlerde yüksek, T2 görünümlerde orta
sinyal yoğunluğu görülebilmektedir (3). Pelvik irradyasyonu takiben gelişen radyasyon osteoitinin insidansı
değişmekle birlikte Fu ve ark. (4) % 0.3 olarak tahmin etmişlerdir. Bu tanı primer malignitenin metastazı,
radyasyonun indüklediği osteosarkoma ve infeksiyon dışlandıktan sonra konulmalıdır (5). Pelvik
irradyasyon sonrası bel ağrısı gelişen olgularda, enfeksiyon ve malignite dışlandıktan sonra, MRG
bulgularıyla radyasyon osteoitinin tanınması gereksiz biyopsi ve tedavileri engelleyebilir

Anahtar Kelimeler

bel ağrısı, radyoterapi, osteit

A Rare Cause of Low Back Pain: Radiation Osteitis

Öz

Anahtar Kelimeler

lumber pain, radiotheraphy, osteitis

Kaynakça

• 1- Kwon JW, Huh SJ, Yoon YC, Choi SH, Jung JY, Oh D, et al. Pelvic bone complications after radiation therapy of uterine cervical cancer: evaluation with MRI. Am J Roentgenol 2008;191(4):987-94. 2- Paling MR, Herdt JR. Radiation osteitis:a problem of recognition. Radiology 1980;137:339–42. 3- Mitchell MJ, Logan PM. Radiation-induced changes in bone. Radiographics 1998;18 (5): 1125-36. 4- Fu AL, Greven KM, Maruyama Y. Radiation osteitis and insufficiency fractures after pelvic irradiation for gynecologic malignancies. Am J Clin Oncol 1994;17:248–54. 5- Yoshioka H, Nakano T, Kandatsu S, Koga M, Itai Y, Tsujii H. MR imaging of radiation osteitis in the sacroiliac joints. Magn Reson Imaging 2000;18(2):125-8.