0-6 Yaş Arası Çocuğu Olan Annelerin Ateş ve Ateş Düşürücüler İle İlgili Bilgi ve İnanışları

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 2, 83 - 91, 01.08.2014

Esra Karaca Çiftçi Sultan Beklen

Öz

Amaç: Bu çalışma 0-6 yaş arası çocuğu olan annelerin ateş ve ateş düşürücüler ile ilgili bilgi ve uygulamalarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metod: Çalışma, Şanlıurfa Çocuk Hastanesi ve Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi çocuk polikliniğine herhangi bir sağlık şikayeti ile başvuran 0-6 yaş grubu çocuğu olan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 337 anne ile yürütülmüştür. Kesitsel tipteki araştırmanın verileri, Aralık 2011-Mart 2012 tarihleri arasında araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan 15 soruluk anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Veriler SPSS Statistical Package for Social Sciences 11.0 paket programında sayı, yüzde dağılımları ve ki-kare testi yapılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya alınan annelerin %49'unun 26-35 yaş arasında, %90.2'sinin ev hanımı, %43.3'ünün okuma yazma bilmediği ve %33.5'inin 4 ve üzeri sayıda çocuğa sahip olduğu belirlenmiştir. Çocuğunda ateş şikayeti yaşayan annelerin oranı %86.1'dir. Annelerin %67.7'si çocuğunun alnına dokunarak yüksek ateşi tespit ettikleri saptanmıştır. Araştırmaya katılanların %25.8'inin evinde derece bulunduğu ve bunların %74.6'sının civalı dereceye sahip olduğu belirlenmiştir. Ateşini düşürmek için yapılan uygulamalar arasında %34.4 oranında “giysilerini çıkarma” ve %29.7 oranında “ateş düşürücü verme” olduğu belirlenmiştir. Annelerin ateş düşürücü olarak kullandıkları ilaçlar araştırılmış ve %46.6'sının parasetemol, %7.1'inin aspirin ve %36.5'inin ise ne tür ilaç kullandığını bilmedikleri saptanmıştır. Annelerin %55.5'i “4 saatin üzeri sürede bir” ateş düşürücü verilebileceğini ve %79.8'i ateş düşürücülerin doktor reçetesi ile alınması gerektiğini ifade etmişlerdir. Annelerin eğitim durumları ve sahip oldukları çocuk sayıları ile ateş belirleme yöntemleri karşılaştırılmış ve aralarında istatistiksel olarak anlamlılık saptanmıştır p

Anahtar Kelimeler

Ateş, anne, çocuk, hemşirelik

Knowledge And Beliefs Of Mothers With 0-6 Year Old Children Regarding Fever And Antipyretics

Öz

Background: The purpose of this study is to determine knowledge and practices of mothers with 0-6 year old children regarding fever and antipyretics.Methods: The study was conducted with 337 mothers who applied to Şanlıurfa Children's Hospital and pediatric polyclinic of Harran University Medical Faculty due to any health complaint, had 0-6 year old children and accepted to participate into study. Data of the cross-sectional study were collected via a questionnaire with 15 questions, prepared by researchers in line with literature, between December 2011 and March 2012. The data were analyzed using persentiles and chi square test out of statistical methods in SPSS 11.0 package program.Results: It was determined that 49% of mothers included in the study were 26-35 years old, 90.2% were housewives, 43.3% were illiterate and 33.5% had 4 and more children. Rate of mothers, who had complaint of fever in their children, was 86.1%. It was found out that majority of mothers stated that they understood whether their children had a fever or not by touching their forehead and rate of those having a thermometer at home was 25.8% and 74.4% of them had a mercury thermometer. For the question of "what do you do when your children have a fever", they gave the answer "I undress him/her" at the rate of 34.4% and the answer "I give a antipyretic to him/her" at the rate of 29.7%. While as antipyretic 46.6% used paracetamol, and 7.1% used aspirin, 36.5% did not know what type of medicine they used. 55.5% of mothers stated they could give an antipyretic to their children once more than 4 hours. 79.8% indicated that antipyretics were required to be taken with a medical prescription. As educational levels of mothers participating in the study decrease and number of children increase, subjective fever assessment criteria come into prominence p

Anahtar Kelimeler

Fever, mather, children, nursing

Kaynakça

• ) Yalçın I. Ateş, Olcay Neyzi,Türkan Ertuğrul. Pediatri, baskı, Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul, 2002:473-5.
• ) Pek H. 0-5 yaş arası yüksek ateşli çocuklarda sağlık kurumuna başvuru öncesi ailenin aldığı önlemler, uygulamalar ve hemşirelik yaklaşımları. Hemşirelik Bülteni 1991;5:63-8.
• ) Çavuşoğlu H. Çocuk Sağlığı Hemşireliği. Cilt 1, Genişletilmiş 5. Baskı, Bizim Büro Basımevi, Ankara, :323-55. ) Yurdakök K, Alanay Y. Dünya'da ve Türkiye'de çocukların durumu. Katkı Pediatri Dergisi, Sosyal Pediatri I 2003;25:13-26.
• ) O'Neill-Murphy K et al. Fever education: Does it reduce parent fever anxiety? Pediatr Emerg Care ;17(1):47-51. ) Karwowska A, Nijssen-Jordan C, Johnson D, Davies HD. Parental and health care provider understanding of childhood fever: a Canadian perspective. CJEM ;4(6):394-400. ) Kathleen A. Acetaminophen and Ibuprofen: fever control and over dose. Pediatric Nursing 1992:18-428.
• ) Taştan Y. Ateşli çocuk ve sepsis. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Pediatrik Aciller Sempozyumu, İstanbul, 2001;57-68.
• ) Varol D, Öztürk N. Yüksek vücut ısısının düşürülmesi. 22.Pediatri Günleri ve 2. Pediatri Hemşireliği Günleri Özet Kitabı, İstanbul, 2000:325.
• ) Crocetti M, Moghbeli N, Serwint J. Fever phobia revisited: have parental misconceptions about fever changed in 20 years? Pediatrics 2001;107:1240-47.
• ) Akbayrak N, Arslan F. Yüksek ateşli çocuğa sahip olan annelerin bilgi ve davranışları. IV.Ulusal Hemşirelik Kongresi Özet Kitabı, Ankara, 1995;87-8.
• ) Celasin NŞ, Ergin D. Atman Ü. Yüksek Ateş Şikayeti İle Hastaneye Yatırılan 0-6 Yaş Grubu Çocukları Olan Annelerin Yüksek Ateşe İlişkin Bilgi ve Tutumları Fırat Ü. Sağ. Bil. Derg 2008;22(6):315-22.
• ) Betz MG, Grunfeld Af. 'Fever phobia' in the emergency department: a survey of children's caregivers. Eur J Emerg Med 2006;13:129-33.
• ) Matziou V, Brokalakia H, Kyritsib H. What Greek mothers know about evaluation and treatment of fever in children. International Journal of Nursing Studies ;45:829-36. ) Yiğit R, Esenay F, Şen E, Serinol Z.Annelerin Yüksek Ateş konusundaki Bilgi ve Uygulamaları. Atatürk Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi ;6(3):48-56. ) Demir M, Bayat M. Tokat Karşıyaka Doğum ve Çocuk Hastanesi Acil servisine yüksek ateş şikayetiyle getirilen 0- 5 yaş grubu çocukların annelerinin yüksek ateşle ilgili bilgi ve tutumları. Sağlık Bilimleri Dergisi (Ek Sayı: Hemşirelik Özel Sayısı) 2005;14:22-9.
• ) Özkan H, Öztürk. S. Doğu Anadolu Bölgesinde Bir Kent Merkezinde İki Aile Sağlığı Merkezine Başvuran A n n e l e r i n Ç o c u k l a r ı a t e ş l e n d i ğ i n d e Ya p t ı ğ ı Uygulamalar. İzmir Dr. Behcet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2013;3(2):121-6
• ) Ulusoy F, Görgülü S. Hemşirelik Esasları. Ankara, ;146-57. ) Yaramis N, Arıtan S, Işık H ve ark. 0-6 yaş grubu çocuğa sahip annelerin yüksek ateşe ilişkin uygulamaları. th UMEMPS Congress Union of Middle Eastern and Meditterranean Pediatric Societies, 49. Milli Pediatri Kongresi, 5. Milli Çocuk Hemşireliği Kongresi Özet Kitabı, İstanbul, 2005:431-432.
• ) Halıcıoğlu O, Koç F, Aşık Akman S, Teyin A. Ateşli çocuklarda; annelerin evde ateşe yaklaşımı, bilgileri ve sosyodemografik özellikler ile ilişkisi. İzmir Dr. Behcet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2011;1(1):13-9
• ) Baysoy G, Aydoğmuş T, Akın D ve ark. Çocuklardaki ateş konusunda annelerin düşünce, tutum ve davranışları. Milli Pediatri Kongresi, 4. Milli Çocuk Hemşireliği Kongresi, 3. Pediatri Asistanları Kongresi ve Pediatrik Aciller Kursu Özet Kitabı, Samsun, 2004:396-397.
• ) Ayhan B, Tümerdem Y, İnce N ve ark. Gecekondu bölgelerinde 0-6 yaş çocukları olan annelerin yüksek ateşle ilgili bilgi ve davranışları. IV.Ulusal Halk Sağlığı Kongre Özet Kitabı, Didim, 1994:413-415.
• ) Altınkalem Dalkıran Y. Annelerin Ateş ve Ateşli Havale İle İlgili Bilgi Düzeyleri. Sağlık Bakanlığı Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi. İstanbul. Uzmanlık Tezi. İstanbul, 2007.
• ) Bestepe G, Çetinkaya Y, Tuzcu A ve ark. Afyon ilinde 6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ateşlenme durumunda evde bakımına ilişkin bilgi ve uygulamaları. IX. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Özet Kitabı, Ankara, 2004:130.