Bir Yıl İçerisindeki Kuduz Riskli Temasların Değerlendirilmesi: Doğu Anadolu’dan Tek Merkez Retrospektif Çalışma

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 382 - 386

Kağan Şevik , Enes Erbağcı , Merve Kilic Tekin

https://doi.org/10.35440/hutfd.1523034

Öz

Amaç: Kuduz, insan ve memeli hayvanların çoğunda görülebilen ensefalit tablosu oluşturan yüzde yüze yakın mortalite ile sonuçlanan zoonotik bir hastalıktır. Günümüzde insanlarda kuduz vakalarının görülmesinin temelinde, temas sonrası aşı ve immunglobulin uygulamalarındaki gecikmeler, yetersiz dozlamalar, uygun olmayan yara bakımı gibi hatalar yer almaktadır. Çalışmamızda 3. basamak bir eğitim araştırma hastanesinde bir yıl içerisinde başvuran kuduz riskli temaslıların genel özellikleri ve profilaksi durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Materyal ve metod: Çalışma 15/08/2022 ve 15/08/2023 tarihleri arasında 3. basamak bir eğitim araştırma hastanesi acil servisine başvuran kuduz riskli temasların geriye dönük dosya taraması şeklinde yapılmıştır. Başvuru anında bilgilerin kaydedildiği kuduz riskli temas vaka inceleme formu incelenerek veriler elde edilmiştir.

Bulgular: Kuduz riskli teması olan toplam 323 vaka mevcuttu. Mevsimlere göre dağılımında en çok yaz ayında (%31), aylara göre dağılımında en sık Temmuz (%12,4) ve Ağustos (%10,2) aylarında temasların arttığı tespit edildi. Temas eden hayvanlar en sık 200 (%61,9) köpek, ardından 111 (%34,4) kedi idi. Hayvanların 224 (%69,3)’ü kaçmış ya da durumu bilinmiyor, 76 (%23,6)’sı sahipli, aşısız ama gözlem altında, 21 (%6,5)’i sahipli, aşılı ve gözlem altında, 2 (%0,6)’si ise ölmüş ya da öldürülmüştü. 231 (%71,5) kişi ısırılma, 88 (%27,3) kişi tırmalanma ile temasa uğramıştı. 196 (%60,7) temaslıya immunglobülin ihtiyacı açısından uygun şekilde yaklaşılmıştı. Aşı bilgisine tam ulaşılan 263 temaslının 195 (%74,1)’i uygun şekilde aşılanmıştı.

Sonuç: Kuduz ülkemiz için halen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaralanmaların çoğunun evcil ve aşısız hayvanlar olduğu göz önüne alındığında başıboş hayvanların kontrol ve ıslah hizmetlerine daha fazla önem verilmesi, evcil hayvanların kuduz aşısının yapılması elzem görünmektedir. Temaslıların kuduz ve tetanoz hastalığından korunması için aşılama programının tek bir ulusal dijital platformdan takip edilmesi, bağışıklamanın eksiksiz ve yeterli yapılmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bağışıklama, Kuduz, Profilaksi

Evaluation of rabies risk exposures over one year: A single-center retrospective study from Eastern Anatolia

Öz

Background: Rabies is a zoonotic disease that can lead to encephalitis in humans and most mammals, resulting in a mortality rate approaching 100%. Currently, the primary reasons for the occurrence of rabies cases in humans include delays in post-exposure vaccination and immunoglobulin administration, inadequate dosing, and improper wound care. This study aims to evaluate the general characteristics and prophylactic status of rabies-exposed individuals who presented to a tertiary training and research hospi-tal over the course of one year.
Materials and Methods: The study was conducted through a retrospective file review of rabies-exposed individuals who presented to the emergency department of a tertiary training and research hospital between 15/08/2022 and 15/08/2023. Data were obtained by examining the rabies exposure case review forms, which recorded information at the time of presentation.
Results: A total of 323 cases involving rabies exposure were identified. The seasonal distribution revealed the highest incidence in the summer (31%), with the most frequent exposures occurring in July (12.4%) and August (10.2%). Among the animals involved, 200 (61.9%) were dogs, followed by 111 (34.4%) cats. Of the animals, 224 (69.3%) were either stray or of unknown status, 76 (23.6%) were owned, unvaccinated, but under observation, 21 (6.5%) were owned, vaccinated, and under observation, while 2 (0.6%) were deceased or euthanized. A total of 231 (71.5%) individuals experienced bites, while 88 (27.3%) experien-ced scratches. Appropriate management for immunoglobulin needs was provided to 196 (60.7%) of the exposed individuals. Among the 263 individuals for whom vaccination information was fully available, 195 (74.1%) were appropriately vaccinated.
Conclusions: Rabies remains a significant public health issue in our country. Given that the majority of injuries are caused by domestic and unvaccinated animals, it is essential to prioritize the control and management services for stray animals, as well as to ensure rabies vaccination for pets. Implementing a vaccination program that can be monitored from a single digital platform will help ensure complete and adequate immunization of individuals against rabies and tetanus.

Keywords: Prophylaxis, Rabies, Vaccination

Anahtar Kelimeler

Prophylaxis, Rabies, Vaccination

Kaynakça

• 1. Koury R, Warrington SJ. Rabies. 2022 Oct 31. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–. PMID: 28846292.
• 2. Liu C, Cahill JD. Epidemiology of Rabies and Current US Vacci-ne Guidelines. R I Med J 2013. 2020;103(6):51–3.
• 3. Hemachudha T, Ugolini G, Wacharapluesadee S, Sungkarat W, Shuangshoti S, Laothamatas J. Human rabies: neuropathoge-nesis, diagnosis, and management. Lancet Neurol. 2013;12(5):498–513.
• 4. Jackson AC. Rabies: a medical perspective. Rev Sci Tech Int Off Epizoot. 2018;37(2):569–80.
• 5. Mills G. Big data drive efficient rabies vaccination. Vet Rec. 2021;188(3):88–9.
• 6. Aylan O, Baykam N, Güner R, Kara A, Köksal İ, Seçer M, ve ark. TC Sağlık Bakanlığı Kuduz Profilaksi Rehberi. 2019.
• 7. Ahmad N, Nawi AM, Jamhari MN, Nurumal SR, Mansor J, Zam-zuri M ‘Ammar IA, et al. Post-Exposure Prophylactic Vaccina-tion against Rabies: A Systematic Review. Iran J Public Health. 2022;51(5):967–77.
• 8. Rupprecht CE, Hanlon CA, Hemachudha T. Rabies re-examined. Lancet Infect Dis. 2002;2(6):327–43.
• 9. Sengoz G, Yasar KK, Karabela SN, Yildirim F, Vardarman FT, Nazlican O. Evaluation of cases admitted to a center in Istan-bul, Turkey in 2003 for rabies vaccination and three rabies ca-ses followed up in the last 15 years. Jpn J Infect Dis. 2006;59(4):254–7.
• 10. Sönmez ÖF. Stray Dogs in Türkiye: A Health Needs Assessment Proposal for Rabies Elimination. J Biotechnol Strateg Health Res. 2024;8(1):16–22.
• 11. Yin C ping, Zhou H, Wu H, Tao X yan, Rayner S, Wang S mei, et al. Analysis on factors related to rabies epidemic in China from 2007-2011. Virol Sin. 2012;27(2):132–43.
• 12. Deveci T, Ay MO, Acehan S, Avci A, Gülen M, Avci B, et al. Acil Servise Kuduz Riskiyle Başvuran Hastaların Demografik Özellik-lerinin Analizi. Phoenix Med J. 2020;2(1):41–5.
• 13. Kara SS, Delice O. Hayvan Isırığı ve Kuduz Riskli Teması Olan Çocuk Hastaların Değerlendirilmesi. Kafkas J Med Sci. 2018;8(1):13–9.
• 14. Chiam SC, Solanki NS, Lodge M, Higgins M, Sparnon AL. Ret-rospective review of dog bite injuries in children presenting to a South Australian tertiary children’s hospital emergency department. J Paediatr Child Health. 2014;50(10):791–4.
• 15. Karadaş MA, Yılmaz F, Demir TA, Okudan RN, Çalışkan G, Keskin O. Antalya Eğitim ve Araştirma Hastanesi Acil Servisi’ne Başvu-ran Kuduz Şüpheli Hayvan Temaslı Hastaların Değerlendirilme-si. Acta Medica Alanya. 2018;2(3):163–9.