GAP Bölgesi’nde Pestisit Satış Yerlerinde Çalışanlarda Kolinesteraz İnhibitörleri ve Karaciğer Enzim Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 57 - 62, 30.06.2017

Fatma Mutlu Zeynep Şimşek Mehmet Cici

https://doi.org/10.31196/huvfd.325750

Cited By: 2

Öz

Pestisitler, zararlılara karşı kullanılan doğal veya sentetik
kimyasal maddelerdir. Kimyasal pestisitler, nüfus artışına paralel olarak artan
gıda ihtiyacını karşılamak için dünyanın her yerinde tarım zararlılarıyla
mücadele için kullanımı hızla artan maddelerdir. Pestisitlerin bilinen
etkilerinden biri karboksilik esteraz yapısındaki enzimleri inhibe etmeleridir.
Bu enzimler, vücudun normal fonksiyonlarının sürdürülmesi için gerekli olan
asetilkolinin parçalanmasında rol alırlar. Asetilkolinesterazın inhibisyonu ise
bütün kolinerjik sinaps ve kavşaklarda asetilkolin birikmesine neden olur.
Böylece uzun dönemde pestisit etkilenimi, depresyon, hafıza bozukluğu, uyku
bozukluğu, halsizlik, halüsinasyon görme gibi çeşitli rahatsızlıkları ortaya
çıkarabilmektedir. Oldukça toksik kimyasal maddeler olan pestisitlerin
kullanımındaki artış, toplumun etkilenme riskini de arttırmaktadır. Özellikle
uygulamayı yapan kişilerin maruziyetleri üzerine yapılmış çalışmalar bulunmakla
birlikte, satış yerlerinde çalışanlar üzerindeki sağlık etkilerine dair
çalışmalar sınırlı düzeydedir. Pestisit satış yerlerinin artışına paralel
olarak,  uygulayan kişilerin yanı sıra
bunların muhafazasını ve satışını yapan kişilerin de bu maddelerden etkilenim
düzeylerini belirlemek önemlidir. Bu araştırmada, pestisit satışı yapılan
yerlerde çalışanların etkileniş düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. GAP
illerinin Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri’nden temin edilen bayi
listesinden örneklem seçimi yapılarak 399 kişiye soru formu uygulanmış ve 10 cc
kan örneği alınmıştır. Kanlar santrifüj edildikten sonra, serumda bazı
biyokimyasal parametrelere bakılmıştır. Pestisitlerin karaciğer fonksiyonlarına
etkileri ile ilgili olarak elde edilen sonuçlar örneklemde yer alan işçilerin
pestisitlerden olumsuz yönde etkilendiklerini göstermektedir. Pestisitlerle
doğrudan temasta olan tarım ilacı satış bayilerinde çalışanlar, periyodik
olarak kan testlerinden geçirilip kolinesteraz düzeyleri sürekli kontrol
altında tutulmalı, normalin altındaki enzim düzeylerinde bir süre ortamdan uzak
kalmaları sağlanmalı ve çalışma koşulları düzeltilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Karaciğer enzimleri, Kolinesteraz inhibitörleri, Pestisit, Tarım ilacı bayii.

Investigation of Cholinesterase Inhibitors and Liver Enzyme Levels in Pesticide Dealer Workers of GAP Region

Öz

Pesticides
are natural or synthetic chemicals that are used for pest control. The use of
chemical pesticides is increasing worldwide in parallel with the population
growth and increasing food needs. One of the known effects of pesticides is the
inhibition of enzymes in the composition of carboxylic esterase. These enzymes
take role in decomposing the acetylcholine which is needed for sustaining
normal body functions. The inhibition of acetylcholine causes its build up in
all cholinergic synapses. Thus, pesticide influence may lead to depression,
memory impairment, sleeping disorders, weakness, and hallucinations in the long
term. The increase in use of pesticides which are quite toxic also raises the
risk for public. Although there are studies on especially the exposure of
practicing personnel, the studies of the health effects on personnel working in
pesticide dealers are very limited. In parallel with the increase in number of
pesticide dealers, it is important to investigate the exposure levels by these
chemicals on workers that are responsible for the sale and storage of these
materials. This study aims to determine the exposure levels of pesticide dealer
workers. The list of dealers was obtained from the city directorates of GAP cities
of Ministry of Food and Agriculture and used for selecting the 399 samples from
whom 10 cc blood samples were taken. Some biochemical parameters were
investigated after centrifuging the blood samples. The results show that there
are effects on liver functions of workers included in the sample as a result of
pesticide exposure. The workers who are in directly contact with pesticides
should be periodically tested for cholinesterase levels and be continuously
placed under control, the workers who have sub-normal enzyme levels should be
removed from the work environment for a period and their working conditions
should be recovered.

Anahtar Kelimeler

Cholinesterase inhibitors, Liver enzymes, Pesticides, Pesticide dealer

Kaynakça

• Akın G, Pekgöz E, Gökhun H, 1992: Karaciğer. Tertip matbaası,90.
• Aktar W, Sengupta D, Chowdhury A, 2009: Impact of pesticides use in agriculture: Their benefits and hazards. Interdisciplinary toxicology, 2(1), 1-12.
• Babayiğit MA, Tekbaş OF, Çetin H, 2014: Zararlılarla Mücadelede Kullanılan Pestisitlerin Halk Sağlığına Etkileri ve Korumaya Yönelik Önlemler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13, 5, 405-412.
• Butinof M, Fernandez RA, Stimolo MI, Lantieri MJ, Blanco M, Machado AL, Franchini G, Díaz MDP, 2015: Pesticide exposure and health conditions of terrestrial pesticide applicators in Córdoba Province, Argentina. Cad Saúde Pública, 31, 3, 633.
• Center For Global Issues. Churchville, VA. http://www.cfgi.org/ Erişim tarihi: 7 Aralık 2008.
• Çömelekoğlu Ü, Mazmancı B, Arpacı A, 2000: Pestisitlerin kronik etkisine maruz kalan Tarım işçilerinde karaciğer fonksiyonlarının incelenmesi. Turk J Biol, 24, 461-466.
• Demirdöğen CB, 2010: Organofosfatlı pestisit zehirlenmeleri ve serum paraoksonaz1 (PON1) enziminin organofosfat metabolizmasındaki rolü. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 67, 2, 97-112.
• Dökmeci İ, Dökmeci AH, 2005: Toksikoloji zehirlenmelerde tanı ve tedavi. 4.baskı. Ankara: Nobel Matbaacılık, 582-607.
• Eyer P, 2003: The role of oximes in the management of organophosphorus pesticide poisoning. Toxicol Rev, 22, 3,165-90.
• Furman J, 2010: Cholinesterase Monitoring For Agricultural Pesticide Handlers. Guidelines for Health Care Providers in Washington State, U.S.A.
• Garg UK, Pal AK, Jha, GJ, Jadhao SB, 2004: Pathophysiological effects of chronic toxicity with synthetic pyrethroid, organophosphate and chlorinated pesticides on bone health of broilerchicks. Toxicol Pathol, 32, 3, 364-9.
• Ghouri N, Preıss D, Sattar N, 2010: Liverenzymes, nonalcoholic fatty liver disease, and incident cardiovascular disease: an arrativere view and clinical perspective of prospective data. Hepatology, 52, 3, 1156–61.
• Güngördü A, Sireci N, Kücükbay H, Birhanli A, Ozmen, M, 2013: Evaluation of Invitro and invivo toxic effects of newly synthesized benzimidazole-based organophosphorus compounds. Ecotoxicolgy and Environmental Safety, 87, 23-32.
• Miraglia M, Marvin HJ, Kleter GA, Battilani P, Brera C, Coni E, Cubadda F, Croci L, De Santis B, Dekkers S, Filippi L, Hutjes RW, Noordam MY, Pisante M, Piva G, Prandini A, Toti L, Van den Born GJ, Vespermann A, 2009: Climate change and food safety: An emerging issue with special focus on Europe. Food and Cheical Toxicoloy, 47, 5, 1000-1021.
• Özay Ö, Arslantaş D, 2016: Pestisit Maruziyeti ve Nöropsikiyatrik Etkileri. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1), 42-48.
• Ridgway RL, Tinney JC, Macgregor JT, Slater NJ, 1978: Pesticide use in agriculture. Environ Health Perspect, 27, 103-112.
• Santi A, Menezes C, Duarte MM, Leitemperger J, Lopes T, Loro VL, 2011: Oxidative stres biomarkers and acetylcholine sterase activity in human erythrocytes exposed to clomazone (invitro). Interdiscip Toxicol, 4, 3,149-53.
• Sarıtaş A, Çakır Z, Aslan Ş, 2007: Organofosfat ve karbamat zehirlenmeleri. The Eurasian J Med, 3, 9,55-9.
• Sataloğlu N, Aydın B, Turla A, 2007: Pesticide Poisoning. TAF Prev Med Bull, 6, 3, 169-174.
• Saydam CK, Sözmen B, Aslan LS, 2006: Organofosfor zehirlenmelerine yaklaşım. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 26, 73-7.
• Şimşek Z, 2016: Tarım Sektöründe Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Açısından Pestisit Uygulamaları. Türkiye Klinikleri, J Vet Sci Pharmacol Toxicol-Special Topics, 2, 64-68.
• Tülüce Y, Çelik İ, 2002: Influence of somecommercial pesticides on human erythrocyte carbonic anhydrase enzymes (invitro). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 12, 1, 27-29.
• Vural N, 2005: Toksikoloji, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No:73, Ankara.
• Wafa T, Nadia K, Amel N, Ikbal C, Insaf T, Asma K, Hedi MA, Mohamed H, 2013: Oxidativestress, hematological and biochemical alterations in farmers exposed to Pepticides. J Environ Sci Health B, 48, 12, 1058-1069. WHO, 1992: Our planet, our health: Report of the WHO commission on health and environment. Geneva: World Health Organization.
• Yanıkoğlu A, Kaya B, Şeker D, Gebizli H, 2001: Antalya örtüaltı tarımında pestisit kullanımı. Standart, 79.
• Yücesan B, Kurt M, Sezen F, Subaşı SA., 2013: İlaçlama sektöründe çalışan işçiler ile zehirlenme şüphesi görülen hastaların kolinesteraz seviyelerinin belirlenmesi. Türk Hijyen Deneysel Biyoloji Dergisi, 70, 1, 7-14.
• Zeren O, Dikmen N, Kumbur H, Taga S, 1998: İçel ilinde tarımsal kesimde çalışan kişilerin plazmalarında kolinesteraz aktivite değişiminin araştırılması. Türk Entomol Derg, 22, 3, 199-205.