İvesi Koyunlarında (Ovis aries) Mandibula’nın Morfometrik İncelemesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 189 - 193, 23.12.2020

Bestami Yılmaz

https://doi.org/10.31196/huvfd.813490

Cited By: 4

Öz

Bu çalışma İvesi koyunlarında mandibula’nın morfometrik özelliklerini belirlemek amacıyla yapıldı. Bu amaçla 20 adet (10 erkek, 10 dişi) erişkin İvesi koyunu (Ovis aries) mandibulası kullanıldı. Bir bütün halinde temin edilen kafataslarının maserasyonu yapıldı, kas ve deri diseksiyonları tamamlandı ve temporomandibular bölgenin dezartikülasyonu ile mandibula’ lar çıkarıldı. Mandibula’ lar üzerinde 18 adet doğrusal ölçüm analizleri yapıldı ve tüm veriler ortalama ± standart sapma (SD) olarak ifade edildi. Yapılan incelemelerde dişi ve erkekler arasında GC-MAK (P<0.05) ve CR-PC (P<0.01) parametrelerinde istatistiksel farklılıklar gözlendi. Osteometrik ölçümler arasındaki korelasyon analizleri incelendiğinde veriler arasında P<0.05 ve P<0.01 değerinde istatistiksel önem tespit edildi. Elde edilen biyometrik verilerin hayvan modeli olarak koyun mandibala modellerinin kullanıldığı anatomik, klinik ve taksonomik çalışmalarda referans bilgi kaynağı niteliğinde biyometrik ölçüm ve sınırlar sunacağı düşüncesindeyiz.

Anahtar Kelimeler

İvesi koyunu, mandibula, morfometri

Morphometric Evaluation of the Mandible in the Awassi Sheep (Ovis aries)

Öz

In this study, a morphometric test of mandible was performed in Awassi sheep. In the study, twenty adult (10 female and 10 male) Awassi sheep (Ovis aries) mandibles were used. The skulls were macerated, muscle and skin dissections were completed and the mandibles were removed by disarticulation of the temporomandibular region, respectively. On the mandible samples, 18 linear measurements were analyzed and all data were expressed as mean ± standard deviation (SD). Statistical differences were observed in GC-MAK (P<0.05) and CR-PC (P<0.01) parameters between males and females in the examinations. The correlation analysis on osteometric measurements indicated a statistical significance between P <0.05 and P <0.01. We believe that the obtained biometric data will provide a reference information source for biometric measurements and edges in anatomical, clinical, and taxonomic studies using sheep mandibles as animal models.

Anahtar Kelimeler

Awassi sheep, mandible, morphometry

Kaynakça

• Akbulut Y, Demiraslan Y, Gürbüz İ, Aslan K, 2014: Yeni Zelanda tavşanı (Oryctolaguscuniculus L.)’ında cinsiyet faktörünün mandibula morfometrisine etkisi. Fırat Üniv Sağl Bil Vet Derg, 28 (1): 15-18.
• Dyce KM, Sack WO, Wensing CJG, 2010: Textbook of veterinary anatomy, 4. Edition, Saunders, Elsevier Inc, Missouri: United States,32-99.
• Dalga S, Aslan K, Kırbaş G, 2017: Hemşin Koyunu Mandibulas’ ı Üzerinde Morfometrik Bir Çalışma. Atatürk Üniversitesi Vet Bil Derg, 12 (1): 22-27
• Demiraslan Y, Gülbaz F, Özcan S, Dayan MO, Akbulut Y, 2014: Morphometric analysis of the mandible of Tuj and Morkaraman sheep. Journal of Veterinary Anatomy, 7 (2): 75-86.
• Garip M, 2013: Yetiştiricilik. Ed. Elmas, M. Koyun-Keçi El Kitabı, ISBN: 978-605-5194-01-7. Billur Yayınevi, Konya.
• Gezer Ince N, Pazvant G, 2010: Morphometry of the mandible in rats (Wistar Albino). J Fac Vet Med Istanbul Üniv, 36 (1): 51-56.
• Gürbüz İ, Demiraslan Y, Gülbaz F, Aslan K, 2016: Malakan Atı mandibula’sının cinsiyete göre morfometrik özellikleri. Eurasian J Vet Sci, 32 (3): 136-140.
• Karimi I, Hadipour M, Nikbakht P, Motamedi S, 2012: The Lower Jawbone of Mehraban Sheep: A descriptive morphometric approach. World’s Vet J, 2 (4): 57-60.
• Kaymakçı M, Oğuz I, Ün C, Bilgen G, Taşkın T, 2001: Basic characteristics of some Turkish indigenous sheep breeds. Pakistan J Biol Sci, 4: 916-919.
• Kiliaridis S, Thilander B, Kjellberg H, Topouzelis N, Zafiriadis A, 1999: Effect of low masticatory function on condylar growth: a morphometric study in the rat. Am J Orthod Dentofacial Orthop, 116 (2): 121-125.
• Nickel R, Schummer A, Seiferle E, Frewein J, Wilkens H, Wille KH, 1986: The locomotor system of the domestic mammals. Vol:1, Verlag Paul Parey, Berlin-Hamburg, 122.
• Nomina Anatomica Veterinaria, 2017: International committee on veterinary gross anatomical nomenclature (6th ed. (Revised version)). Published by the Editorial Committee Hannover (Germany), Columbia, MO (USA), Ghent (Belgium), Sapporo (Japan).
• Onar V, Kahvecioğlu O, Mutuş R, Alpak H, 1997: Morphometric Analysis of the Mandible in German Shepherd Dogs. Turkish J Vet Anim Sci. 23: 329-334.
• Özkan E, Jashari T, Gündemir O, Gezer İnce N, 2020: Morphometric analysis of the mandible of Bardhoka autochthonous sheep in Kosovo. Anatomia, Histologia, Embryologia, 1–5, DOI: 10.1111/ahe.12568.
• Özüdoğru Z, İlgün R, Özdemir D, 2019a: Hasmer Koyunu Mandibula'sı Üzerinde Makroanatomik ve Morfometrik İncelemeler. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 16 (3): 218-223. Özüdoğru Z, İlgün R, Teke BE, 2019b: Konya Merinosunun Mandibula’sı Üzerine Morfometrik Bir Çalışma. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 5 (2): 392-395.
• Pitakarnnop T, Buddhacha K, Euppayo T, Kriangwanich W, Nganvongpanit K, 2017: Feline (Felis catus) skull and pelvic morphology and morphometry: gender-related difference? Anatomia Histologia Embryologia, 46, 3: 294–303.
• Rooppakhun S, Surasith P, Vatanapatimakul N, Kaewprom Y, Sitthiseripratip K, 2010: Craniometric study of Thai skull based on three-dimensional computed tomography (CT) data. J Med Assoc Thai, 93: (1), 90-98.
• Taçbaş M, Tecirlioğlu S, 1965: Maserasyon tekniği üzerinde araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 12: 324-330.
• Uddin MM, Ahmed SU, Islam KN, Islam MM, 2009: Clinical anatomy of the head region of the Black Bengal goat in Bangladesh. Int J Morphol, 27 (4): 1269-73.
• Vaughan TA, Ryan JM, Czaplewski NJ, 2015: Mammalian Domestication. In: Mammalogy. 6th edition. Chapter 27. Jones and Bartlett Publishers, 611-624.
• Yilmaz B, Demircioglu İ, 2019: Ceylanlarda (Gazella subgutturosa) Mandibulanın Üç Boyutlu Rekonstrüksiyonu ve Morfometrik Yapısı: Bir BT Çalışması. J Res Vet Med, 38 (2): 65-71.