Faiz Dışı Fazla Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 12 - 23, 31.01.2021

Hülya Uçal

Öz

Faiz dışı fazla Türkiye gibi borçlanma oranı yüksek gelişmekte olan ülkelerde bütçe disiplini açısından önemli bir araçtır. Faiz dışı fazla ile bütçe harcamalarında faiz giderlerini karşılanması sağlanarak borç sorunundan kurtulmak ve daha düşük faiz oranı ile daha az borçlanma imkanı sağlanabilir. Bu da ekonomik istikrarı beraberinde getirerek ekonomik büyümeye olumlu katkı yapacaktır. Bu yüzden Türkiye de bütçede faiz dışı fazla sağlayarak kamu borç stokunu ve maliyetini azaltıp borçların sürdürülebilirliğini sağlamak istemiştir. Kamu bütçesindeki disiplin ve iyileşme ile birlikte ekonomik istikrar sağlanabilir. Literatürde faiz dışı fazla için sıkı maliye politikalarının uygulanması ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebilir denmektedir. Ancak Türkiye’nin özellikle 2001 sonrası sağladığı ekonomik büyümenin faiz dışı fazla ve bunun getirdiği düşük borçlanma imkanı olduğu öngörülmektedir. Çalışmada 1998- 2013 yılları arası çeyrek dönem verileri kullanılarak eş bütünleşme analizi ile faiz dışı fazla oranının ekonomik büyümeye etkisi incelenmiştir. Ampirik bulgulara göre faiz dışı fazla oranı ile büyüme arasında uzun dönem pozitif ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Faiz Dışı Fazla, büyüme, bütçe dengesi, eşbütünleşme analizi

Kaynakça

• Alexander, W. R. (1990). Growth: Some Combined Cross-Sectional and Time Series Evidence from OECD Countries. Applied Economics, 22:1197-1204.
• Engen, E. M. ve Skinner, J. (1996). Taxation and Economic Growth. NBER Working Paper, 5826
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. (1987). Co-integration and Error Correction Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55:251-276.
• Folster, Stefan, and Magnus Henrekson (1999). Growth and the public sector: A critique of the critics. European Journal of Political Economy, 15: 337-358.
• Granger, C. W. ve Newbold, P. (1974). Spurious Regressions in Econometrics. Journal of Econometrics,2(2):111-120.
• Gül, E. ve Kenar, B. (2009). AB Ülkeleri ve Türkiye’de Vergi Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Ekonomik Yaklaşım, 6
• Gül, E ve Yavuz, H. (2001). Türkiye’de Kamu Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1963-2008 Dönemi. Maliye Dergisi, 160:72-85
• Işık, N. ve Alagöz, M, (2005). Kamu Harcamaları ve Büyüme Arasındaki İlişki. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24:63- 75
• Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamic and Control, 12:231-254.
• Johansen, S. Ve Juselius, K.(1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52:169-210.
• Kneller, Richard, Michael Bleaney, and Norman Gemmell (1999). Fiscal policy and growth: Evidence from OECD countries. Journal of Public Economics, 74: 171-190.
• Mendoza, E. G., Milesi-Ferretti, G. M., Asea, P. (1997). On the Ineffectiveness of Tax Policy in Altering Long-Run Growth: Harberger’s Superneutrality Conjencture. Journal of Public Economics, 66:99-126
• Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008). Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Var Analizi (1975-2006). Maliye Dergisi, 155:159-174
• Peker, O. ve Göçer, İ. (2012). Bütçe Açıklarının Ampirik Analizi. Yönetim ve Ekonomi, 19(1):163-178.
• Sarı, R. (2003). Kamu Harcamalarının Dünyada ve Türkiye'deki Gelişimi ve Türkiye'de Ulusal Gelir ile İlişkisi. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 209(Ek):25- 38.
• Şimşek, M. (2004). Türkiye’de Kamu Harcamaları Ve Ekonomik Büyüme, 1965- 2002. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(1/2): 37-52
• Tarı, R. (2010). Ekonometri, Umuttepe Kitabevi: Kocaeli Üniversitesi
• TCMB (2014) Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html (19.04.2014)
• Temiz, D. (2008). Türkiye’de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme ilişkisi: 1960-2006 Dönemi. 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20- 22 Şubat 2008, DEÜ İİBF İktisat Bölümü, İzmir, Türkiye.
• Terzi, H. (1998). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Kalkınma İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 142:67-78.
• Uysal, D. ve Mucuk, M. (2009). Türkiye Ekonomisinde Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 46(527):39-48
• Vedder, R. (2001). Taxes and Economic Growth. http://www.taxpayersnetwork.org/Rainbow/Documents/Taxes%20&%20Economic%20Growth,%20Dr.%20Vedder.pdf(20.04.2014)
• Yamak, N. ve Küçükkale, Y. (1997). Türkiye’de Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi,131:5-14.