Doğan Medya’nın Satış Haberlerinin Eleştirel Söylem Analizi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 36 - 52, 06.07.2022

Deniz Gönç

Öz

Demirören Medya Grubu, Doğan Medya'yı satın alarak merkezi bir güç kazanmıştır. Bu çalışmada ana akım geleneksel yazılı basında yer alan haberler eleştirel söylem analizi yöntemi ile incelenmiştir. Söylem analizi uygulanan haberler ile olaya ilişkin köşe yazılarına içerik analizi uygulanmış ve haber-köşe yazısı ilişkisi sorgulanmıştır. Geleneksel medyada ana akım, basılı günlük haber medyasını örneklem temsilen altı basılı gazete olarak belirlenmiştir. Olay liberal muhafazakar gazetelerde finansal, kurumsal ve öyküsel bağlamda ele alınmıştır. İslami kanatta Doğan Medya’nın tasfiyeye zorlanma çerçevesinde ele aldığı olayı bir politik intikam söylemiyle ifade etmiştir. Muhalif kanatta olay hükümet eleştirisi, özgür basın ve demokrasi bağlamlarında ele alınmıştır. Olumlu ve olumsuz uçlardaki söylemleri kullanan gazetelerde haber ve köşe yazısı sayıları arasında negatif korelasyon bulunmuştur. En çok yer veren satışa konu gazeteler en az köşe yazısı yayınlayanlardır. Aksine en az ve küçük haber veren yayın ise en çok köşe yazısı yayınlayan ikinci gazetedir. Köse yazısının çokluğu, söylemin olumsuzluğu ile eşleşmektedir. Sonuçta haberler ile yazarların söylemi arasındaki çelişkiler medya kurumunun iktidar ilişkileri filtrelerini görünür kılmaktadır. Literatürde görülen medyanın merkezileştirilmiş mülkiyet ilişkilerinin haberlerin popülist çerçevelerde bağlamsallaştırılmasına, gizlenmesine ve manipüle edilmesine neden olduğunu tekrar kanıtlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Medyanın Ekonomi Politiği, Demirören Medya Grubu, Doğan Medya Grubu, Ana Akım Medya, Eleştirel Söylem Analizi.

Kaynakça

• Adaklı, G. (2010). Neoliberalizm ve Medya: Dünya'da ve Türkiye'de Medya Endüstrisinin Dönüşümü. Mülkiye Dergisi, 34(269), 67-84.
• Bulunmaz, B. (2011). Holdingleşme Ekseninde Türk Medyasında Tekelleşme Sorunu-The Monopolızatıon Problem In Turkısh Media On The Axis Of Conglomerate. Öneri Dergisi, 9(36), 237-246
• Duruoğlu, T. (2007). Haber yapmada ideoloji etkeni: 11 Eylül olayı üzerine bir inceleme. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi .25, s.1-42.
• Entman, R. M. 1993. Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51-58.
• Erdoğan, İ., &Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram. Ankara: Erk. s.142-153.
• Gamson, W. A., & Modigliani, A. (1989). Media discourse and public opinion on nuclear power: A constructionist approach. American Journal of Sociology, 95, 1–37.
• Garnham, N. (1990). Capitalism And Communication: Global Culture And The Economics of Information, s. 1-19.
• Kadıoğlu, Z. K. (2018). Türkiye’de medya sahipliği ekseninde mülkiyet yapılarındaki değişimin kronolojik analizi (1950-2010). İnsan ve İnsan, 5(16), 100-120.
• Olkun, E. O., (2013) Türkiye’de medya sahiplik yapısındaki değişim: Milliyet Ve Vatan Gazeteleri Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Gazetecilik Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Mosco, V. (2009). The Political Economy of Communication. Sage. 27 Mayıs Pazar tarihindehttps://books.google.com.tr/books/about/The_Political_Economy_of_Communication.html?id=V57yrDMaO9oC&redir_esc=y adresinden erişildi.
• Murdock, G. (1982). Large Corporations and the Control of the Communications Industries. Culture, Society and the Media. İçinde Kitle İletişiminin Ekonomi Politiği Çeviren: Yaylagül. Ankara: Dalbaz Yayıncılık.
• Sönmez, M. (2014). Dünden Bugüne Türkı̇ye’de Medyanın Ekonomı̇ Polı̇tı̇ği. İçinde: Çoban, S., Arsan, E., Medya ve İktidar: Hegemonya, Statüko, Direniş. İstanbul: Evrensel.
• Temüroğlu, Ş. K. (2019). Türk basınında enerji ihaleleri (2000-2017) (Order No. 28243091). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (2477267418). Retrieved fromhttp://lproxy.yeditepe.edu.tr/loginurl=https://www.proquest.com/dissertations-theses/türk-basınında-enerji-ihaleleri-2000-2017/docview/2477267418/se-2?accountid=17381.
• Topuz, H. (2003). II. Mahmut‟tan Holdinglere Türk Basın Tarihi.(2. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi
• Van Dijk, T.V., (2003). Söylem ve İdeoloji (Ed.)Çoban, B., Özarslan, Z., İstanbul: Su Yayıncılık. s.13-109.