TÜRKİYE’DE ADLİ MUHASEBE ALANINDA YAYIMLANMIŞ TEZLERİN ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 102 - 117, 08.02.2024

Engin Boztepe

Öz

Muhasebe, kriminoloji ve hukuku birleştiren disiplinler arası bir alan olan adli muhasebe, finansal hile ve suistimalleri tespit etmeyi, önlemeyi ve çözmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma, 2000 yılından sonra yazılan lisansüstü tezlere odaklanarak Türkiye'deki adli muhasebe araştırmalarının eğilimlerini ve bulgularını incelemektedir. Analiz, son yıllarda yazılan tezlerin sayısında önemli bir artış olduğunu ortaya koymakta ve Türkiye'de adli muhasebeye olan ilginin arttığını göstermektedir. Bununla birlikte, mali suçlarla mücadeledeki kritik rolü göz önüne alındığında, bu alandaki araştırmaların genel olarak yetersiz olduğunu vurgulamaktadır. Analiz edilen tezlerin çoğunluğunun yüksek lisans tezi olması alanı geliştirmek için daha fazla doktora çalışmasına ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Araştırma konuları ağırlıklı olarak adli muhasebe, hile ve hile denetimi üzerine odaklanmış ve önemli sayıda tez teorik ve kavramsal analizler sunmuştur. Dil açısından bakıldığında, tezlerin çoğu Türkçe yazılmıştır, ancak çalışma, küresel bir kitleye görünürlüğü ve erişilebilirliği artırmak için daha fazla İngilizce araştırmayı savunmaktadır. Marmara Üniversitesi adli muhasebe konusunda en fazla tez yazan kurum olarak öne çıkmıştır. Çalışma, araştırma fonlarının artırılmasını, veri analitiği ve makine öğrenimi gibi ileri araştırma metodolojilerinin kullanılmasını ve adli muhasebe uygulamaları konusunda farkındalık yaratmak ve profesyonelleri eğitmek için hedefli eğitim programlarının geliştirilmesini önermektedir. Ayrıca, Türkiye'deki araştırmaları küresel standartlarla uyumlu hale getirmek için uluslararası işbirliğinin ve kıyaslamanın önemini vurgulamaktadır. Genel olarak bu çalışma, Türkiye'deki adli muhasebe araştırmalarının durumuna ışık tutmakta, iyileştirilmesi gereken alanlara işaret etmekte ve alanın ilerletilmesi ve finansal dolandırıcılık ve suistimallerin tespit edilmesi ve önlenmesi üzerindeki etkisi için öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Adli Muhasebe, Lisansüstü Tez, Sistematik Literatür Taraması

Kaynakça

• Akinbowale, O., Mashigo, P., & Zerihun, M. (2023). The integration of forensic accounting and big data technology frameworks for internal fraud mitigation in the banking industry. Cogent Business & Management(10), 1-22.
• Alshurafat, H., Beattie, C., Jones, G., & Sands, J. (2020). Perceptions of the usefulness of various teaching methods in forensic accounting education. Accounting Eucation, 29(4), 177-204.
• Altunay, M. (2021). Adli muhasebe ile İlgili ulusal makalelerin bibliyometrik analizi (2000-2021). Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 5(1), 213-234.
• Barzinji, Z., Yusoff, W., Rosbi, M., Salleh, M., & Abdullah, A. (2022). The Effect of Forensic Accounting on Fraud Prevention, The Moderating Role Internal Control Effectiveness. International Journal of Economics, Commerce and Management, 10(1), 213-230.
• Bhasin , M. (2013). An Emperical Investigation Of The Relevant Skills Of Forensic Accountants: Experience Of A Developing Economy. European Journal of Accounting Auditing and Finance Research, 1(2), 1-52.
• Botes, V., & Saadeh, A. (2018). Exploring evidence to develop a nomenclature for forensic accounting. Pacific Accounting Review, 30(2), 135-154.
• Çeliker, F., & Aygün, M. (2018). Adli Muhasebe ve İlgili Tarafların Algı Düzeyleri: Van Örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6), 151-166.
• Deniz, T. (2019). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleğinin geliştirilmesi üzerine bir inceleme. Kesit Akademi Dergisi(19), 150-168.
• Dhar, P., & Sarkar, A. (2010). Forensic Accounting: An Accountant's Vision. Vidyasagar University Journal of Commerce(15), 93-104.
• Doğan, S. (2016). Adli Muhasebecilik Mesleği ve Mesleğin Geleceği. Journal of Finance & Banking Studies, 5(5), 16-29.
• Ebaid, I.-S. (2022). An exploration of accounting students’ attitudes toward integrating forensic accounting in accounting education. International Journal of Law and Management, 64(4), 337-357.
• Eliezer, O., & Emmanuel, B. (2015). Relevance Of Forensic Accounting In The Detection And Prevention Of Fraud In Nigeria. International Journal of Accounting Research, 2(7), 67-77.
• Erdoğan, M. (2020). Hile Denetçiliği ve Araştırmacı Muhasebecilik Çerçevesinde Adli Muhasebe: Örnek Olay İncelemesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3714-3726.
• Gerson, J., Brolly, J., & Skalak, S. (2012). The Roles of the Auditor and the Forensic Accounting Investigator. T. Golden, S. Skalak, M. Clayton, & J. Pill içinde, A Guide to Forensic Accounting Investigation (Second Edition b., s. 21-46).
• Gülten, S. (2010). Adli Muhasebe Kavramı ve Adli Müşavirlik Mesleği. Ankara Barosu Dergisi(2010/3), 311-320. Hossain, M. (16.05.2023). Emerging Trends in Forensic Accounting: Data Analytics, Cyber Forensic Accounting, Cryptocurrencies, and Blockchain Technology for Fraud Investigation and Prevention. 05.06.2023 tarihinde SSRN. adresinden alındı
• Karahan, M. (2020). Adli Muhasebecilik Mesleğinin Bilinirliği: Avukatlar Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 30(159), 155-178.
• Karslıoğlu, İ., & Karavardar, A. (2019). Adli Muhasebe Mesleğinin Muhasebe Meslek Mensupları Arasında Farkındalığı: Trabzon Smmmo Üyelerine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(64), 141-164.
• Katı, M. (2023). Türkiye’de Adli Muhasebe Alanında Yayımlanmış Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 6(6), 750-766.
• Kaur, B., Sood, K., & Grima, S. (2022). A systematic review on forensic accounting and its contribution towards fraud detection and prevention. Journal of Financial Regulation and Compliance, 31(1), 60-95.
• Kısacık, H. (2018). Adli Muhasebe ve 6754 Sayılı Bilirkişilik Kanunu Kapsamında Muhasebe Bilirkişiliği. Turkish Studies, 13(15), 291-303.
• Meriç, A., & Erkuş, H. (2016). Türkiye’de Bilirkişilik Müessesesi Bağlamında Muhasebe Meslek Mensuplarının Yaptığı Uzman Tanıklık Faaliyetlerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 317-340.
• Mittal, P., Kaur, A., & Gupta, P. (2021). The Mediating Role of Big Data to Influence Practitioners to Use Forensic Accounting. European Journal of Business Sciencs and Technology, 7(1), 47-58.
• Nigrini, M. (2020). Forensic Analytics: Methods and Techniques for Forensic Accounting Investigations, 2nd Edition. Wiley.
• Öğünç, H. (2020). Türkiye’de Bilirkişilik Kanunu Açısından Adli Muhasebe İhtiyacına Yönelik Bir Değerlendirme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4(2), 414-430.
• Özkul, F., & Pektekin, P. (2009). Muhasebe Yolsuzlarının Tespitinde Adli Muhasebecinin Rolü ve Veri Madenciliği Tekniklerinin Kullanılması. MÖDAV Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 11(4).
• Öztürk, S., Topal, A., & Kaya, Y. (2019). TRA 2 Bölgesi Akademisyenlerinin Bakış Açısıyla Adli Muhasebe Eğitimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(81), 163-182.
• Pamukçu, A. (2017). Adli Muhasebe ve Bağımsız Denetim Sürecine Etkisi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(48), 227-244.
• Pehlivan, A. (2023). Adli Muhasebe Eğitimi ve Türkiye'de Adli Muhasebe Eğitiminin Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Trabzon: Celepler Yayın.
• Rehman, A., & Hashim , F. (2021). Can forensic accounting impact sustainable corporate governance? Corporate Governance, 21(1), 212-227.
• Rezaee, Z., & Wang, J. (2019). Relevance of big data to forensic accounting practice and education. Managerial Auditing Journal, 34(3), 268-288.
• Street, D., & Wilck, J. (2023). 'Let’s Have a Chat': Principles for the Effective Application of ChatGPT and Large Language Models in the Practice of Forensic Accounting. 01.05.2023 tarihinde SSRN: https://ssrn.com/abstract=4351817 adresinden alındı
• Şenel, S., & Yıldırım, H. (2022). Muhasebe Hilelerinin Küresel Maliyeti ve Önlenmesine Yönelik Proaktif Bir Yaklaşım: Adli Muhasebe. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(1), 83-109.
• Tuna, İ. (2023). Finansal Hile: Türkiye’ye Yönelik İçerik Analizi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(1), 799-822.
• Türkoğlu, K. (2022). Adli Muhasebe, Adli Muhasebe Mesleği ve Adli Muhasebe Uygulamaları. Journal of Management Theory and Practices Research, 3(1).
• Uyar, G., Erdoğan, E., Erdoğan, M., & Doğan, D. (2022). Adli Muhasebe Kavramlarının İncelenmesi: ABD'de Bir Vaka Çalışması. Mali Çözüm Dergisi, 32(174), 55-73.
• Üçoğlu, D. (2021). Adli Muhasebe Eğitimi: Yüksek Lisans Müfredat Geliştirme Önerisi. 23(1), 81-106.
• Yıldız, A. (2022). Bir Araştırma Metodolojisi Olarak Sistematik Literatür Taramasına Genel Bakış. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 367-386.