GEBELİĞİN BAŞLANGICINDAKİ KADINLARDA UYKU HİJYENİ EĞİTİMİNİN UYKU KALİTESİNE ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 93 - 108, 30.08.2021

Nurgül Güngör Tavşanlı , Selin Akgün

Öz

Bu araştırmada, gebeliğin başlangıcındaki kadınlarda uyku kalitesini ölçmek, gebelerin uyku kalitesini etkileyen etmenlerin ne olduğunu saptamak ve uyku hijyeni eğitimi ile birlikte uyku kalitesini yükseltmeyi, sağlıklı bir gebeliğin sürdürülmesi amaçlanmıştır. Araştırma yarı deneyseldir. Çalışma evreni 67 gebeden oluşmuştur. Deney grubundaki 32 gebeye uyku hijyeni konusunda eğitim verilerek eğitim broşürü dağıtılmıştır. Eğitim Öncesi ve sonrası gebelere sosyodemografik form, PUKİ, EUROHIS-QOL, Uyku Hijyeni Formu doldurulmuştur. Kontrol gurubundaki 35 gebeye ise sosyodemografik form, PUKİ, EUROHIS-QOL, Uyku Hijyeni Formu doldurulmuştur. Kontrol grubu gebelerine uyku hijyeni konusunda eğitim verilmemiştir ancak uyku hijyeni konusunda araştırmacılar tarafından hazırlanmış eğitim broşürü verilmiştir. Verilerin analizinde, sayı yüzde dağılımı, t testi, Mann Whitney U testi, Wilcoxon Signed Ranks, Kruskal Wallis testi ve ölçekler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubu homojen dağılım göstermesi nedeniyle uyku kalitesi ve yaşam kalitesi puanları açısından fark bulunmamaktadır fakat uyku hijyeni açısından iki grup arasından sosyo-demografik özellikler açısından fark saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, Uyku Hijyeni, Uyku Kalitesi

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Bakıcı A., Sevil Ü. Gebelikte Yaşanan Fiziksel Sorunların Saptanması ve Bunları Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2002; 3: 56.
• 2. Sharma S., Franco R. Sleep and Its Diorders in Pregnancy. Wisconsin Medical Journal. 2004;103:48-51.
• 3. Hirschman E.M. Women and Insomnia. Clinical Cornerstone.. 2004;6:6-17.
• 4. Forger, D. B., Jewett, M. E. & Kronauer, R. E. 1999 A simpler model of the human circadian pacemaker. J. Biol. Rhythms 2005;14, 532–537.doi:10.1177/074873099129000867
• 5. Garshasbi A. & Zadeh S.F. The effect of exercise on the intensity of low back pain in pregnant women. International Journal of Gynecology & Obstetrics 2005; 88(3):271-5. DOI: 10.1016/j.ijgo.2004.12.001.
• 6. Babadağ, K., Aştı, T. A. Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık, 2008.
• 7. Gutke A, Östgaard HC, Öberg B. Association between muscle function and low back pain in relation to pregnancy. J Rehabil Med. 2008;40:304–311.
• 8. Ellis J, Hampson SE, Cropley M. Sleep hygiene or compensatory sleep practices: an examination of behaviours affecting sleep in older adults. Psychol Health Med 2002;7:157-62.
• 9. Stepanski EJ, Wyatt JK. Use of sleep hygiene in the treatment of insomnia. Send to Sleep Med Rev. 2003 Jun;7(3):215-25.
• 10. Hauri, P. J. Sleep hygiene, relaxation therapy, and cognitive intervention. In P. J. Hauri (Ed.), Case Studies in Insomnia. New York: Plenum Medical Book Company, 1991; pp. 65–84.
• 11. Lopes LA, Lins CM, Adeodato VG et al. Restless legs syndrome and quality of sleep in type 2 diabetes. Diabetes Care. 2005;28(11): 2633-2636.
• 12. World Health Organization. Measuring quality of life: the development of the World Health Organization Quality of Life Instrument (WHOQOL). Geneva: WHO, 1993.)
• 13. Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH. The Pittsburgh Sleep Quality Index: A New Instrument for Psychiatric Practice and Research. Psychiatry Res. 1989;2:193-213.
• 14. Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin Geçerliği ve Güvenirliği. Turk Psikiyatri Derg 1996;7:107-11.
• 15. Stepanski EJ, Wyatt JK. Use of sleep hygiene in the treatment of insomnia. Send to Sleep Med Rev. 2003 Jun;7(3):215-25.
• 16. Kizilirmak A, Timur S, Kartal B. Insomnia in pregnancy and factors related to insomnia. Scientificworldjournal 2012;2012:197093.
• 17. Ladyman C, Signal TL. Sleep Health in Pregnancy: A Scoping Review. Sleep Med Clin. 2018 Sep;13(3):307-333. doi: 10.1016/j.jsmc.2018.04.004.
• 18. Okun ML, Buysse DJ, Hall MH. Identifying insomnia in early pregnancy: validation of the Insomnia Symptoms Questionnaire (ISQ) in pregnant women. J Clin Sleep Med 2015;11(6):645–54.
• 19. Hux VJ, Roberts JM, Okun ML. Higher allostatic load in early pregnancy is associated with chronic stressors and poorer sleep quality. Sleep Med 2017;33:85–90.
• 20. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. “ 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması“ Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK; 2014. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/
• 21. Mindell J, Cook R, Nikolovski J. Sleep patterns and sleep disturbances across pregnancy. Sleep Med 2015;16(4):483e8.
• 22. Çelikgöz, Pınar. Gebelı̇kte Uyku Bozukluklarının Yaşam Kalı̇tesı̇ne Etkı̇sı̇. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Ankara: Yıldırım Beyazıt Ünı̇versı̇tesı̇ 2015.
• 23. Sönmez A, Aksoy Derya Y. Effects of sleep hygiene training given to pregnant women with restless leg syndrome on their sleep quality. Sleep Breath. 2018 May;22(2):527-535. doi: 10.1007/s11325-018-1619-5.
• 24. Blair L, Porter K, Leblebicioglu B, Christian L. Poor sleep quality and associated inflammation predict preterm birth: heightened risk among African Americans. Sleep 2015;38(8):1259e67.
• 25. Shiga K, Murata K, Kodama H. Effects of sleep disturbances during pregnancy on cardiac autonomic modulation in the resting state. Int J Gynecol Obstet 2012;119(2):149e53.
• 26. Gelaye B, Barrios Y, Zhong Q, Rondon M, Borba C, S_anchez S, et al. Association of poor subjective sleep quality with suicidal ideation among pregnant Peruvian women. Gen Hosp Psychiatry 2015;37(5):441e7.
• 27. Facco FL, Kramer J, Ho KH, Zee PC, Grobman WA. Sleep disturbances in pregnancy. Obstet Gynecol 2010;115(1):77e83.
• 28. Çoban, A., Yanıkkerem, U.E. Gebelerde uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyi, Ege Journal of Medicine / Ege Tıp Dergisi 2010;49(2): 87-94
• 29. Özkan Z. Gebelikte Uyku Kalitesinin Travay Süresi ve Doğum Ağrısı Üzerine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi 2012.
• 30. Duman M. Postmenopozal Dönemdeki Kadınlara Verilen Uyku Hijyeni Eğitimi ve Gevşeme Egzersizinin Uyku Kalitesine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi 2016.
• 31. Yıldız FT. Uyku Hijyeni Eğitiminin Koroner Yoğun Bakım Ve Sonrası Hastaların Uyku Kalitesine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi 2012.
• 32. Tsai SY, Lee CL, Wu WW, Landis CA. Sleep Hygiene and Sleep Quality ofThird-Trimester Pregnant Women. Nursing & Health, 2016, 39, 57–65.