Banka Çalışanlarında Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıkları ve Risk Faktörleri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 119 - 134, 30.08.2021

Berna Çağla Çağlayan , Bilge Başakcı Çalık , Elif Gur Kabul , Nesrin Yağcı

Öz

Kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları çalışan popülasyonda yaygın bir sorundur. Önceki çalışmalar, işle ilgili kas-iskelet sistemi bozukluklarının gelişiminde çeşitli risk faktörlerinin rol oynadığını göstermiştir. Bu çalışmanın amacı, banka çalışanlarında kas-iskelet rahatsızlıklarının yaygınlığını, bu durumun işin engellenmesine etkisini incelemek ve kişisel ve işle ilgili faktörleri belirlemektir. Kesitsel bir çalışma yapıldı ve çalışmaya 101 gönüllü banka çalışanı (69 kadın, 32 erkek) dahil edildi. Bireylerin demografik bilgileri, oturarak çalışma süreleri ve egzersiz alışkanlıkları kaydedildi. Kas iskelet sistemi rahatsızlıklarının sıklığı ve işin engellenmesi Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire (CMDQ) ile değerlendirildi. Katılımcılar, yaş açısından “≤32 yıl” ve “>32 yıl” olarak; oturarak çalışma süresi açısından “≤8 saat” ve “>8 saat” olarak; çalışma süresi açısından “≤7 yıl” ve “>7 yıl” olarak 2 gruba ayrıldı. Egzersiz alışkanlığı, “evet” ve “hayır” olarak kaydedildi. Verilerin analizinde Ki-kare testi ve Mann-Whitney U testi kullanıldı. Banka çalışanlarında CMDQ ile değerlendirilen 20 bölgeden, en sık boyun (%75,2), sağ omuz (%52,5), sırt (%76,2) ve bel (%68,3) bölgelerinde rahatsızlık olduğu belirlendi. Bu bölgeler için işin engellenmesi sırasıyla; %40,6, %24,8, %34,7 ve %28,7 idi. En fazla rahatsızlık görülen bu dört bölge için olası risk faktörleri incelendiğinde; kadın cinsiyet boyunda 2.58 kat (p=0.043) ve sağ omuzda 3.63 kat (p=0.004) risk oluştururken; 8 saatten fazla oturarak çalışmak belde 0.32 kat (p=0.05) risk oluşturduğu görüldü. Ayrıca düzenli egzersizin boyundaki kas iskelet sistemi rahatsızlıklarını 0.32 kat (p=0.05) azalttığı belirlendi. CMDQ’nun toplam ağırlık puanı ile kişisel ve işe bağlı risk faktörleri karşılaştırıldığında ise cinsiyetin fark oluşturduğu görüldü (p=0.013). Banka çalışanları en sık boyun, omuz, sırt ve bel bölgelerindeki rahatsızlıktan yakınmaktadırlar. Kadın cinsiyet ve gün içinde 8 saatten fazla oturarak çalışmak bu yakınmalardaki riski arttırırken, düzenli egzersiz yakınmaları azaltmada etkili bir yöntem olabilir.

Anahtar Kelimeler

kas iskelet sistemi, risk faktörleri, çalışan sağlığı

Kaynakça

• 1. Punnett L, Wegman DH, Work-related musculoskeletal disorders: the epidemiologic evidence and the debate. J Electromyogr Kinesiol 2004;14(1):13-23.
• 2. Korhan O. Work-Related Musculoskeletal Dıscomfort In The Neck Due To Computer Use. Neck Pain: Causes, Diagnosis and Management 2012:17-32.
• 3. Erick PN, Smith DR, A systematic review of musculoskeletal disorders among school teachers. BMC Musculoskelet Disord 2011;12:260.
• 4. Madeleine P, Vangsgaard S, Hviid Andersen J, Ge HY, Arendt-Nielsen L. Computer work and self-reported variables on anthropometrics, computer usage, work ability, productivity, pain, and physical activity. BMC Musculoskelet Disord 2013;14:226.
• 5. Şirzai H, Doğu B, Erdem P, Yılmaz F, Kuran B. Work-related musculoskeletal diseases in hospital workers: Upper extremity problems. Şişli Etfal Tıp Bülteni 2015;49(2):135-141.
• 6. Özcan E, Esmaeilzadeh S, Başat H. Upper Extremity Work-related Musculoskeletal Disorders among Computer Users and Effectiveness of Ergonomic Interventions. Turk J Phys Med Rehab 2011;14.
• 7. Yu IT, Wong TW. Musculoskeletal problems among VDU workers in a Hong Kong bank. Occup Med (Lond) 1996;46(4):275-80.
• 8. Janwantanakul P, Pensri P, Jiamjarasrangsri V, Sinsongsook T. Prevalence of self-reported musculoskeletal symptoms among office workers. Occup Med (Lond) 2008;58(6):436-8.
• 9. Mohammadipour F, Pourranjbar M, Naderi S, Rafie F. Work-related Musculoskeletal Disorders in Iranian Office Workers: Prevalence and Risk Factors. J Med Life 2018;11(4):328-333.
• 10. Shin D. Characteristics of musculoskeletal disorders and satisfaction with in-house physical therapy clinics in office workers. Work 2019;63(3):369-374.
• 11. Celik S, Celik K, Dirimese E, Taşdemir N, Arik T, Büyükkara İ. Determination of pain in musculoskeletal system reported by office workers and the pain risk factors. Int J Occup Med Environ Health 2018;31(1):91-111.
• 12. Alavi SS, Makarem J, Abbasi M, Rahimi A, Mehrdad R. Association between upper extremity musculoskeletal disorders and mental health status in office workers. Work 2016;55(1):3-11.
• 13. Rezaee M, Ghasemi M, Jafari NJ Izadi M. Low back pain and related factors among Iranian office workers. Int J Occup Hyg 2011:23-28.
• 14. Demure B, Luippold RS, Bigelow C, Ali D, Mundt KA, Liese B. Video Display Terminal Workstation Improvement Program: I. Baseline Associations Between Musculoskeletal Discomfort and Ergonomic Features of Workstations. J Occup Environ Med 2000;42(8):783-791.
• 15. Hedge A, Morimoto S, McCrobie D. Effects of keyboard tray geometry on upper body posture and comfort. Ergonomics 1999;42(10):1333-49.
• 16. Erdinc O, Hot K, Ozkaya M. Turkish version of the Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire: Cross-cultural adaptation and validation. Work 2011;39(3):251-260.
• 17. Taşpınar F, Taşpınar B, Aksoy CC. Investigation of musculoskeletal discomforts in physiotherapy and rehabilitation students. J Exerc Ther Rehabil 2014;1(2):55-60.
• 18. Wu S, He L, Li J, Wang J, Wang S. Visual display terminal use increases the prevalence and risk of work-related musculoskeletal disorders among Chinese office workers: a cross-sectional study. J Occup Health 2012;54(1):34-43.
• 19. Besharati A, Daneshmandi H, Zareh K, Fakherpour A, Zoaktafi M. Work-related musculoskeletal problems and associated factors among office workers. Int J Occup Saf Ergon 2018:1-7.
• 20. Çalık BB, Atalay OT, Başkan E, Gökçe B. Analyzing musculoskeletal system discomfort, work interference and risk factors of office workers with computer users. Clin Exp Health Sci 2013;3(4):208-214.
• 21. Akrouf QA, Crawford JO, Al-Shatti AS, Kamel MI. Musculoskeletal disorders among bank office workers in Kuwait. East Mediterr Health J 2010;16(1):94-100.
• 22. Aumann K, Galinsky E. The state of health in the American workforce: Does having an effective workplace matter. New York, NY: Families and Work Institute 2009.
• 23. Erdinc O. Upper extremity musculoskeletal discomfort among occupational notebook personal computer users: work interference, associations with risk factors and the use of notebook computer stand and docking station. Work 2011;39(4):455-63.
• 24. Shariat A, Cardoso JR, Cleland JA, et al. Prevalence rate of neck, shoulder and lower back pain in association with age, body mass index and gender among Malaysian office workers. Work 2018;60(2):191-199.
• 25. Ye S, Jing Q, Wei C, Lu J. Risk factors of non-specific neck pain and low back pain in computer-using office workers in China: a cross-sectional study. BMJ Open 2017;7(4):e014914.
• 26. Fillingim RB, King CD, Ribeiro-Dasilva MC, Rahim-Williams B, Riley JL 3rd. Sex, gender, and pain: a review of recent clinical and experimental findings. J Pain 2009;10(5):447-85.
• 27. Ardahan M, Simsek H. Analyzing musculoskeletal system discomforts and risk factors in computer-using office workers. Pak J Med Sci 2016;32(6):1425-1429.
• 28. Bork BE, Cook TM, Rosecrance JC, et al., Work-related musculoskeletal disorders among physical therapists. Phys Ther 1996;76(8):827-35.
• 29. Atasoy A, Keskin F, Başkesen N, Tekingündüz N. Occupational Musculoskeletal System Troubles and Assessment of Ergonomic Risks in Laboratory Staf. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2010;2(2):90-113.
• 30. Marshall S, Gyi D. Evidence of health risks from occupational sitting: where do we stand? Am J Prev Med. 2010;39(4):389-91.
• 31. Daneshmandi H, Choobineh A, Ghaem H, Karimi M. Adverse Effects of Prolonged Sitting Behavior on the General Health of Office Workers. J Lifestyle Med 2017;7(2):69-75.
• 32. Wongwitwichote K, Jalayondeja W, Mekhora K, Jalayondeja C.F3-3 Physical activity, sitting time and work-related musculoskeletal disorders in computer workers. The Japanese Journal of Ergonomics 2017; 53(Supplement2):S450-S453.
• 33. Warburton DER, Bredin SSD. Health benefits of physical activity: a systematic review of current systematic reviews. Curr Opin Cardiol 2017;32(5):541-556.
• 34. Curtis GL, Chughtai M1, Khlopas A, et al. Impact of Physical Activity in Cardiovascular and Musculoskeletal Health: Can Motion Be Medicine? J Clin Med Res 2017;9(5):375-381.
• 35. Shakerian M, Rismanchian M, Khalili P, Torki A. Effect of physical activity on musculoskeletal discomforts among handicraft workers. J Educ Health Promot 2016;5:8.
• 36. Morken T, Magerøy N, Moen BE. Physical activity is associated with a low prevalence of musculoskeletal disorders in the Royal Norwegian Navy: a cross sectional study. BMC Musculoskelet Disord 2007;8:56.